Íslenzk sagnablöð - 21.04.1821, Blaðsíða 10

19
I8‘2I -<22 —
20
ádr hafdi fengid. Ríkisrádílns (edr Cortes*
famkomunnar) merkilegufta adgjördir mid-
udu til ad fiía fiödina frá lángvinnu oki
pápiíkra klerkra; Patríarkinn og Stor-In-
qvifítorinn, J>eirra yppurftu höfdingiar, fem
vildu fetia fig mót jpeísum nýúngum, gátu
J)ó ej hindrad pær í minnftu. Geiftlegheit-
anna offtóruinntektir dröuz í ríkifins fiödog
Inqvifitiónin var algiörlega afmád. Ovíft
var í fyrftu hvört Konúngurinn mundi fam-
|>ykkia j>ad nýa lögmál, enn brádum íkédu
líkar biltíngar í hans ameríkanilku löndum.
I öndverdum Februarío igai. var hid port-
úgífiíka ftiórnarform fam|>ykkt og innfært
af fiálfu fölkinu í ftadnum Bahía, og fein-
aft í fama Mánudi fylgdi ftrídsfölkid í höf-
udftadnum Rio Janeiro |>efs eptirdæmi,
J>á fyrft Krónprinfinn og fídan fiálfr Kóng-
urinn gáfu fitt íkýlauft famfykki til lög-
leidflu fríftiörnarinnar á fyrrtédan hátt.
Nockru feinna útnefndi Konúngurinn tédan
fon finn Don Pedro (edr Herra Pétur) tiJ
ríkisftiórnara í Brafilíu, enn för fialfr j>ann
s6ta Aprilis til Portúgals (med 4000 hird-
föiks) og lendti í Lifsabon j>ann 9da Júlii.
Ríkisrád og borgarar töku mjög dírdlega
möti honum, og ftrax eidfefti liann hátíd-
lega ftiörnarformid.
Vid útlendar J>iödir í Nordrálfu var
Portúgal í fridi, J>órt almúgi fýi ft í Majo
veitti húfi Aufturríkis íendiboda árás, fem
olli J>ví ad hann og fleiri ríkia fendibodar
yfirgáfu ftadinn og fdru til finna heimkynna.
pann ioda Junii brann hid mikla kauphús í
Lifsabon til kaldra kola; íkadinn var ad
fögn ómetanlegr. Eníkt fiöfölk fráíkipum
í höfninni átti gódan J>átt í ad flökkva eldin,
fem annars líklega hefdi eydiiagt mikin hluta
borgarinnar.
Sudur-Ameríku áftand var enn
miög örölegt á J>efsu tídinda-ári. pött
Portugals ftiörnarform, eins og eg nýlega
greindi, væri lögtekid í Brafilíu, iét aljiýda
fdr ecki J>armed nægia. Nýtt upphlaup
íkédi íRíoJaneiro, um fumarmál 1821;
ej gdck J>ad af án blóds úthellíngar, (vid
flagsmál á ftadarins kauphúfi) enn forfprackar
J>e(s fengu J>ó framqvæmdan tilgáng finn,
med lögleidflu einnrar fyriríkipunar úr J>einx
nýu fpöníku ftiörnarlögum. pefsi óröi flýttí
án efa burtför konúngfins fem Ikédi fáiu
dögum feinna, Sídar fá J>ar hér ej heldur
öllu fridlegar út, hvörsvegna Krónprinfinn
lokfins var heimkalladr til Portúgals ; Brafílí-
anar bádu hann um ad hlýdnaz ej J>ví bodi
og övíft var, feinaft J>egar til fréttiz, hvad
hann mundi til ráds taka.
I J>efsarar heimsálfu fpönfku lönd-
um brautft ftrídid vitá ný, J>á vopnahléd var
úthlaupid. Uppreiftarmenn unnu J>d hvörn
figur eptir annanog lokfins inntök fákölúm-
biíkiHershöfdíngi St. Martín meftanhlúra
af ríkinu Perú, í hvörs ftórríka höfudftad
Lí mahanhéldthátídlegainnreid í Júlío 1821.
Fáein pláts voru J>á eptir í Spaníkra valdi í
fudur • Ameríku fydra parti og í J>eiin nytdta