Helgarpósturinn - 26.05.1988, Blaðsíða 23

Dustin Hoffmann í hlutverfci Lennys Bruce í kvikmynd Bobs Fosse, Lenny.
Islenski myndbandaklúbburinn útvíkkar myndamenninguna
FELLINI OG TINNI
íslensk myndbandamenning hef-
ur hingaö til snúist um leigu á af-
þreyingarbiómyndum af engilsaxn-
eskum uppruna, flestar amerískar.
Myndbandaleigur tóku aö spretta
eins og arfi á öllum götuhornum fyr-
ir þetta átta—níu árum og fólk
hljóp til í leit ad léttri eins kuölds
skemmtan. Þessari þörf sinntu og
sinna myndbandaleigur ágœtlega.
Þœr gengu glimrandi vel til aö byrja
meö þangaö til uppgötuaöist aö
sumt efniö var ólöglega leigt og
annaö hreinlega bannaö. Lögreglan
fór á stjá til aö loka leigum og
hreinsa burtu ólögin. Umsvifin
minnkuöu. Síöan kom Stöö tvö og
leigum fœkkaöi enn. í dag ríkir
nokkurt jafnvœgi á afþreyingar-
markaönum, útstreymi er stööugt
og leiga á spólu er tvö til þrjú hundr-
uö krónur á sólarhring og þörfin
fyrir bíómyndaleigu er sífelld og
jöfn.
A tímabili leit út fyrir að mynd-
bandamenning gengi út á þetta og
ekkert annað. Fólk hefur að vísu
stundað upptökur á efni úr sjón-
varpi og sumir eiga orðið myndar-
legt safn af fræðslu- og skemmtiefni
úr sjónvarpi. Erlendis hefur hins
vegar tíðkast um árabil að til sölu
séu vandaðar fræðslumyndir,
kennslumyndir, barnaefni og klass-
ískar bíómyndir af öllu þjóðerni.
Þennan þátt myndbandamenningar
hefur vantað hér. Ríkissjónvarpið
hefur nýlega opnað myndbanda-
sölu á eigin fræðslu- og skemmti-
efni, og fyrsta söluefni þeirra er
Stikluþættir Ómars nokkurs Ragn-
arssonar. Undirtektir hafa verið
mjög góðar, þörfin er fyrir hendi.
Það getur líka gerst að fólk ofmettist
af afþreyingu.
íslenski myndbandaklúbburinn
er fyrirtæki sem fylgir í kjölfar ríkis-
sjónvarps með útgáfu á vönduðu
fræðslu- og kennsluefni, íslensku og
erlendu, og leggur að auki áherslu á
barnaefni og klassískar bíómyndir.
Stefna myndbandaklúbbsins er ekki
að leigja efni sitt, heldur selja það til
einkanota á viðráðanlegu verði.
Markmið útgáfunnar er að gefa út
eigulegt myndefni fyrir einkaheim-
ili, efni sem ekki myndi ganga á
myndbandaleigum þar sem áhersl-
an er á stundarafþreyingu.
Helgi Hilmarsson framkvæmda-
stjóri: „Fólk færi til dæmis varla að
leigja mynd um eldgos í Heimaey
fyrir eina kvöldstund. Slíkt efni
verður á boðstólum hjá okkur. Við
skiptum útgáfunni gróflega í fjóra
flokka; vandað barnaefni, íslenskt
efni, fræðslu- og kennsluefni og svo
klassiskar bíómyndir af öllu þjóð-
erni. Þessum þáttum hefur lítið ver-
ið sinnt hérlendis. Við munum selja
þetta efni í settum eða sem stakar
spólur. Síðan munum við setja á
stofn klúbb sem mun starfa í svip-
uðu formi og bókaklúbbur. Fyrsta
efnið sem við setjum á markað eru
teiknimyndir um Tinna og ævintýri
hans. Um leið gefum við út fræðslu-
mynd um flugustangveiði. í sumar
gefum við út töluvert íslenskt
fræðsluefni, en ég vil ekki segja
strax hvað það verður. Við höfum í
bigerð að gefa út 16—17 spólu seriu,
með áherslu á ísienskt efni ein-
göngu.
Möguleikarnir á að gefa út klass-
ískar bíómyndir eru óþrjótandi. Við
munum stilla þeim upp í seríur eins
og 20—30 bestu bíómyndir allra
tíma. Einnig kemur til greina að
gefa út bestu myndir Hitchcocks,
bestu myndir Fellinis, Goddards og
fleiri leikstjóra, og einnig seríur sem
snúast um ákveðna leikara.
Meiningin með þessari útgáfu er
að breyta viðhorfi almennings til
myndbanda. Myndbönd geta verið
annað og meira en afþreying. Við
ætlum að gefa út vandað safnefni
sem hægt verður að skoða aftur og
aftur, líkt og bækur. Fólk safnar
hljómplötum, bókum og við trúum
að það vilji líka safna myndbönd-
um. Við stefnum að því að verðið á
myndböndum fari ekki yfir meðal-
bókarverð. í dag myndu spólurnar
okkar kosta frá 1.500 til 2.000 krón-
ur.
Þess má geta í lokin að við höfum
samið um rétt til að gefa út efni frá
BBC, en þar er á ferðinni ótæmandi
fræðslu- og menningarefni. Við sjá-
um það fyrir okkur eftir fáein ár, að
fólk mun eiga með myndbandasafni
sínu litla einkasjónvarpsstöð inni á
heimilinu. Fólk mun geta ráðið sjón-
varpsdagskránni að nokkru leyti
sjálft.“ FÞ
TÍMANNA TÁKN
Gabon eða Benin
Ekki er vitað hvort þessi herramaður er frá Benin eða Gabor eða hvort hann
hefur heyrt minnst á kvennahreyfingar í sínu landi. Heldur ekki hvort hann
hefur nokkru sinni heyrt minnst á ísland frekar en við á Benin eða Gabor.
Haegt er að plata erlenda
blaðamenn hvernig sem er. Ef ég
segði að Þorsteinn Pálsson væri
glæsilegasti, röggsamasti og
hugmyndaríkasti stjórnmála-
maður á íslandi mundi hann
strax flýta sér að skrifa það í
blaðið sitt. Þannig gæti maður
uppgötvað í erlendu pressunni
endurfæddan Þorstein sem væri
aukinheldur torkennilegur
vegna Th-viðbótarinnar og
nokkurra stafavillna í nafni hans.
Að vinna hratt í ókunnu landi er
ekki auðvelt. ímyndið ykkur
hvað þið gætuð skrifað eftir
þriggja daga dvöl í Benin eða
Gabon. Ekki rifja upp gamlar
minningar. Þið hafið aldrei heyrt
um þessi lönd sem eru mörgum
sinnum stærri en ísland. Frétta-
stofan Reuter, sem hefur einok-
un á fréttum á Islandi, hefur ekki
fréttaritara þar. Einu Afríkulönd-
in sem fá að vera til á íslandi eru
skreiðarætulönd eða fyrrverandi
nýlendur Breta, þar sem Reuter
hefur góða aðstöðu.
Þeir fáu erlendu blaðamenn
sem fylgdust með þingkosning-
unum í fyrra sáu bara Kvenna-
listann. Ég aðstoðaði yfirmann
minn og af öllum þeim spurning-
um sem hann spurði gat ég ekki
svarað þeirri einu sem mér þótti
athygli verð. Af hverju? Af hverju
kvennalisti ertil á íslandi en ekki
annars staðar.
Reynum fyrst að losna við
þær útskýringar sem standast
ekki. Að Kvennalistinn sé nauð-
syn af því konurnar hér eru
meira kúgaðar en i nágranna-
löndunum. En í löndum þar sem
kvennakúgun er hvað mest er
kvennahreyfing einmitt í lág-
marki. Útskýringin er engan veg-
inn fullnægjandi. Önnur tilgáta.
Hinir flokkarnir eru svo ömurleg-
ir að Kvennalistinn er eina bjarg-
vætturin. Kvennalistinn = Mær-
in frá Orleans. En stjórnmála-
flokkar eru ekki glæsilegri annars
staðar. Því miður.
Allir flokkar eru hræddir við
Kvennalistann. Það er broslegt
að sjá með hvaða fyrirvara Sjálf-
stæðisflokkurinn, Alþýðubanda-
lagið og hinir gagnrýna það sem
ætti að vera eins og hver annar
stjórnmálaflokkur. Þeir nota silki-
hanska og silfurtangir þegar þeir
koma nálægt kvennaframbcði á
meðan þeir nota brýnda hnífa og
eitruð spjót til að meðhöndla
samherja sína í ríkisstjórn eða
aðra andstæðinga. Eins og í
Ísraelsríki, sem hafði rétt fyrir sér
í fjörutíu ár vegna þjáninga þjóð-
ar sinnar, hefur Kvennalistinn
aldrei rangt fyrir sér.
En ég sný mér aftur að fyrri
spurningu: Af hverju er Kvenna-
listinn til? Hér fylgja nokkrar til-
gátur en reyndar gengur engin
þeirra upp.
— Skandinavar eru fyrir
löngu hættir að eignast börn og
gera þess vegna meira fyrir
meðgöngu, fæðingu, bernsku
og fjölskyldur en ísland, til þess
að örva fjölgun. Kvennalistinn er
í þessu félagsmálavafstri.
— Kommúnisminn er I kreppu
en Norðurlandakratisminn líka.
Umhverfisverndarbarátta er
þægilegur og hættulaus hug-
myndafræðilegur flótti fyrir von-
svikna félagshyggjumenn. En
því miður skortir Island mengun
alveg hrikalega. Rokið og rign-
ingin gefa græningjunum ekki
tækifæri. Kvennalistinn fyllti í
skarðið.
— Staða fulltrúa skandinay-
íska mælikvarðans er laus. (Ég
meina flokkurinn sem sér um að
minna alltaf á: „Nágranninn á
þetta eða hitt, við viljum það
líka.") Alþýðubandalagið og Al-
þýðuflokkurinn misstu það hlut-
verk með því að beina sjónauk-
anum ýmist of skammt eða of
langt. Kvennalistinn er með kík-
inn í fókus.
Kvennalistinn sækir á þrátt
fyrir að tíu ára menningarlegir
yfirburðir feminisma fari minnk-
andi, jafnt erlendis sem á íslandi.
Elsku pabbar í síðustu kvik-
myndunum stela senunni frá
kúguðum konum. „Kvennabók-
menntir" og „kvennalist" eru
hugtök sem fæla fólk frá á sama
tima og Kvennalistinn eykur
fylgi sitt í skoðanakönnunum.
Annars kvarta ég ekki. Það er
þúið að leyfa bjórinn og Kvenna-
íistinn er síðasta íslenska sér-
viskan sem ég get herigt mig í.
Gérard Lemarquis
HELGARPÓSTURINN 23