Morgunblaðið - 21.08.1964, Blaðsíða 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
í
Fostudagur 21. ágúst 1964

Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Vramkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur:
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstrseti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 5.00 eintakið.
UTANRÍKISSTEFNAN
HEFUR AFLAÐ ÍS-
LANDI ÁLITS OG
VIRÐINGAR
T vesturför sinni hitti Bjarni
Benediktsson, forsætisráð-
herra, að máli Dean Rusk, ut-
anríkisráðherra Bandaríkj-
anna. Áttu feir saman við-
ræður um alþjóðamál. Við
það tækifæri sagði Rusk ut-
anríkisráðherra, að áhrif ís-
lands í alþjóðamálum væru
langt umfram stærð þjóðar-
innar og væri rödd íslands
ávallt virt á alþjóðavettvangi.
Þetta eru vinsamleg orð og
sönn. íslendingar eru fámenn-
asta þjóð allra alþjóðasam-
taka. Þrátt fyrir það eiga ís-
lendingar á flestum vettvangi
atkvæði á við stærri þjóðir og
stórveldi, t.d. á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna. Raddir
eru uppi erlendis um, að slíkt
jafnrétti stærstu og smæstu
þjóða í alþjóðasamstarfi sé ó-
viðunandi. ísland og önnur
smáríki hljóta þó að halda
fast á rétti sínum og krefjast
jafnréttis þjóða og ríkisheilda.
Á meðan íslendingar halda
uppi sjálfstáeðu og fullvalda
ríki, þá hljóta þeir að krefjast
réttinda á alþjóðavettvangi í
samræmi við það.
íslenzka lýðveldið er ungt
að árum og því skammt síðan
innlendir menn fengu með-
ferð utanríkismála í hendur.
Það var á viðsjálum tíma og
alla tíð síðan hefur verið
mesti hættu- og óróatími,
tímabil mestu umbyltinga og
breytinga mannkynssögunn-
ar. Okkur skorti þá bæði
reynslu og venjur við mótun
og framkvæmd utanríkis-
stefnu.
Á þessum árum hefur ís-
land aflað sér virðingar og
aðdáunar erlendis fyrir vitur-
lega og stöðuga stefnu gagn-
vart umheiminum. Þátttaka í
samvinnu Norðurlandaþjóða,
samvinnu Evrópuþjóða, góð
samvinna og samstarf við
Bandaríkin, þátttaka í Atlants
hafsbandalaginu og Samein-
uðu þjóðunum og tengdum
stofnunum hafa verið horn-
steinar utanríkisstefnunnar.
Friðsamleg sambúð við allar
þjóðir og friður í heiminum
hefur verið takmark hennar.
Sá maður, sem mestan og
beztan þátt átti í því að móta
utanríkisstefnu íslands, er án
efa Bjarni Benediktsson, for-
sætisráðherra, sem var utan-
ríkisráðherra á árunum 1947
til 1956, á þeim árum, sem ut-
anríkisstefnan var mótuð, sú
stefna, sem aflað hefur ís-
lenzka lýðveldiriu virðingar
og staðið dyggan vörð um
sjálfstæði þess og hagsmuni.
ísland *var lengi einangrað
og landsmenn höfðu lítið af
öðrum þjóðum að segja. Utan-
ríkismálin voru í höndum er-
lendra manna og bar lítið á
góma. Það voru því mikil um-
skipti, þegar einangrunin var
rofin og ísland var mitt í at-
burðarás heimsmálanna. —
Vegna þessa hafa margir ver-
ið tregir og tortryggnir á sam-
vinnu við aðrar þjóðir. Þessi
einangrunartilhneiging er nú
óðum að hverfa, enda er það
ljóst, að án einarðlegrar sam-
vinnu við aðrar þjóðir geta ís-
lendingar ekki varðveitt sjálf-
stæði sitt né haldið því við.
Við eigum örlög meðnágranna
þjóðunum og saman eigum
við örlög með þjóðum heims-
ins.
Sjálfstætt ísland í einarðri
og heiðarlegri samvinnu við
aðrar þjóðir og fyrst og fremst
þær þjóðir, sem eru okkur
næst og skyldastar. Gæzla sér
hagsmuna íslands í hvívetna,
en um leið tillit til samábyrgð
ar með öðrum sjálfstæðum
þjóðum. Þetta er utanríkis-
stefnan, sem þorri íslendinga
stendur nú einhuga um, og
aflað hefur lýðveldinu virð-
ingar. Utanríkisstefna Bjarna
Benediktssonar hefur sigrað.
LEYNDARDÓMAR
FRAMSÓKNAR-
FLOKKSINS
Tfver er stefna stjórnarand-
stöðunnar? Þetta er
spurning, sem fróðlegt væri
að fá svarað, þótt það sé raun-
ar með eindæmum, að eftir
slíku þurfi að inna. Stefna
kommúnista er nokkuð ljós og
er varla ástæða til þess að
ræða hér kommúnismann og
erindisleysu hans til íslands.
Öllu leyndardómsfyllri er
stefna Framsóknarflokksins.
Að vísu hefur flokkurinn nú
undanfarin ár dregið mjög
taum kommúnismans, en
varla munu forustumenn
flokksins þó við því gangast,
að það sé stefnuskráratriði,
þótt sú hugsun hafi flogið að
mönnum.
Barry Watson óskað til hamingju með nýja metið eftlr komuna til Englands sl. sunnudag.
Synti yfir Ermarsund
á glæsilegum mettíma
ALLTAF eru menn að glíma
við að synda yfir Ermarsund,
milli Frakklands og Eng-
lands. Mörgum tekst það, en
fleiri gefast upp. Og svo
keppast menn að sjálfsögðu
við að komast yfir á mettíma.
Þar til á sunnudag sl. átti
sundmaður frá Pakistan met-
ið, Brojan Das, en hann synti
sumarið 1961 yfir sundið á
tíu klukkustundum og 35 mín
útum.
Á sunnudag tókst ungum
brezkum prentara, Barry
Watson, að slá met Dass, og
það glæsilega, því Watson
synti á níu stundum og 35
minútum. Synti Watson frá
Frakklandi og kom til Eng-
lands hjá St. Margarets flóa
við Dover.
Watson, sem er 25 ára og
frá Yorkshire, lagði af stað í
birtingu, áður en tók að
hlýna. En hann sagði að sjór
inn hafi verið eins og bezt
væri á kosið. „Það urðu
mnMMgBw mm
nokkrar marglittur á leið
minni, en þær höfðu engin
áhrif á sundið“, sagði hann.
Sama dag og Watson setti
metið reyndi bandarískur
tannlæknanemi við Erma-
sund. Þegar hann hafði verið
8V2 stund á sundi, og átti að-
eins þrjár mílur ófarnar að
brezku ströndinni, missti
hann meðvitund, og þurfti
aðstoðarmaður hans að
bjarga honum upp í bát þann
er fylgdi honum eftir.
Það er því ekki að undra,
að spurt sé: Hver er eiginlega
stefna Framsóknarflokksins
og afstaða hans í stjórnarand-
stöðunni? Oft h^fur verið
spurt áður, en svörin hafa ver
ið sömu dynkirnir og þegar
barið er í tóma olíutunnu.
Forvitnilegt er að kanna
feril Framsóknarmanna á síð-
asta Alþingi. Einkenni hans
eru yfirboð og undirboð án
sjálfstæðrar stefnu, eins og
þar hafi farið fram sprett-
hlaup eftir atkvæðum grunn-
hygginna manna, en ekki lög-
gjafarstarf. Ef fram kom til-
laga um framkvæmdir og fjár
öflun til þeirra, þá var það
eins víst og nótt fylgir degi, að
framlag Framsóknarmanna
var yfirboð um framkvæmd-
irnar, en undirboð um fjár-
öflunina.
Formaður Framsóknar-
flokksins kom nýlega fram í
útvarpsþætti. Þar sagði hann,
að fella þyrfti niður eða stór-
lækka ýmis opinber gjöld.
Ekki benti hann þó á það,
hvað ætti að koma í staðinn
eða á hvaða sviði ætti þá að
draga úr framkvæmdum. Svo
djúprist er nú speki Framsókn
arstefnunnar af vörum for-
mannsins.
Upprelsnarmenn
Washington, 19. ágúst, AP.
VARAUTANRÍKÍRÁÐHERRA
Bandarikjanna, Averell Harri-
man, sagífí í ræðu, er hann flutti
á ráðstefnu um hina frönskumæl
andi Afríku við Georgetown-há-
skóla í gærkvöldi, að Bandaríkin
vonuðu að ríki Afríku tækju
höndum saman um .að hjálpa
Kongóstjórn að koma aftur á
friði og einingu í landinu, og
lýsti eindregnum stuðningi
Bandaríkjanna við sjálfstæði og
sjálfsákvörðunarrétt hinna ný-
frjálsu þjóða Afríku.
Harriman kvað róstur í Kongó
runnar undan rifjum stjórnmála
manna er hefðu horn í síðu land-
stjórnarinnar og notfærðu sér
óánægju ýmissa landa sinna og
missætti kynþáttanna í landinu
sér og sínum málum til fram-
dráttar.
b Kongo nola
Þá sagði Harriman, að skæru-
liðar uppreisnarmanna hefðu
greinilega notið tilsagnar kín-
verskra kommúnista. Það væri
engin tilviljun, að Kína hefði
fjölmenn’ sendiráð bæði í Bujum
bura, höfuðborg Burundi, og í
Brazzaville, höfuðborg Kongó-
lýðveldisins. Þeim sem í borgum
þessum byggju væri vel kunnugt
um tíða fundi uppreisnarmanna
og starfsliðs sendiráðanna sem
margt væri vel þjálfað í hernaði
og skæruliðahernaði. „Fundizt
hafa kennslubækur í skæruliða-
hernaði, sem þýddar hafa veri8
úr kínversku á frönsku og eru
gefnar út í maí 1964“ sagði Harri
man.
Harriman kvað það sorglega
staðreynd, að efnahagsaðstoð
Bandaríkj anna kæmi Kongó a<5
litlu gagni vegna truflana af
völdum skæruliða, og sagði að
ástandið í Kongó ylli Bandaríkja
* mönnum þungum áhyggjum.
Kínverskar kennsiu-
bækur í skæruhernaði