Morgunblaðið - 23.07.1965, Blaðsíða 12

12
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstrseti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 5.00 eintakið.
FRAMTÍÐAR-
VERKEFNI í
A TVINNUMÁL UM
MORGUNBLAÐID
F8stu(Jagur 88. Jðlí 1965
Sumir verða þar auð-
kýfingar á einum degi
STAÐURINN heitir Cristall
ina og er langt fra öllum
mannabyggðum, í béraðinu
Goyaz í Brasilíu. En í Cristall-
ina, eins og víðar í Goyaz,
finnast dýrir steinar í jörðu,
gulir tópazar, fjoluibláir amet-
ystar, rósraúðir rúbínar og
bergkristallar hreinir og tærir
— og ef heppnin er með, geta
menn auðgast ótrúlega í
Cristallina á örskömmum
tíma.
Þannig var það til dæmis
um José nokkurn Carlos da
Silva, sem kom til Cristallina
að freista gæfunnar og var
vanla búinn að stin-ga niður
skóflu er upp í he'ndur honum
kom heljarstór og fagurgulur
tópaz — svo verðmætur, að
José Carlos da Silva hefur
ekki þurft að gera handAak
síðan.
En það eru ekki allir svo
heppnir. Sumir grafa þarna
og grafa mánuðum saman án
þess að finna stein sem tali
taki. Samt drífur menn að sí
og æ, svo að nú eru taldir
vera í Cristallina um fimm-
tán þúsund manns. Öllum er
þess beiðast er úthlutað jarð-
arskika, sem er sex metrar á
lengd og einn á breidd og
greiða fyrir hann tíu hundr-
aðshluta andvirðis þess sem
þeir vinna þar úr jörðu.
í Cristallina er yfir fjöru-
tíu stgia hiti flesta daga, en
næturfrost töluvert. Þar er
fátt er freisti til langdvalar,
en þó er það svo, að gimsteina
grafararnir ílendast þar von
úr viti. Það er erfitt að slíta
sig frá holunni sinni, kannski
eru ekki nema nokkrir metrar
niður á gimsteininn, sem um-
buni aflt erfiði’ð, kannski kem
ur hann upp í hendurnar á
manni í fyrramálið, kannski
— og þessvegna eru þeir kyrr
ir.
En á svona stað, þar sem
sumir höndla hamingjuna og
aðrir sjá engan afrakstur af
striti sinu, er óhjákvæmMegt
að oftlega komi til missættis
og menn skeyti skapi sínu
hverjir á öðrum. Ríkislögregl
an hafði af því spurnir, að í
Cristallina væri ofgnótt skot-
vopna og notkun þeirra tíðari
en góðu hófi gegndi og gerði
út hóp, vaskra manna að hafa
eftirlit me'ð því að lög og
réttur væru í heiðri höfð á
þeim stað, þó fjarri lægi höf-
uðborginni. Og lögreglumenn-
irnir héldu til gimsteinabæjar
ins staðráðnir í að koma lög*
um yfir allan óaldarlýðinn í
Cristallina.
Þeir komu aldrei aftur.
Leitarsýkin greip þá og þeir
fengu sér skika að grafa í,
svona að gamni sínu. En fyrr
en varði var gamanið orðið
alvara, lögreglustjórinn
gleymdur og öll hans fyrir-
mæli — og nú ríkir aftur í
Cristallina einn og óskoraður
réttur hins sterka.
>f
Svona er umhorfs í Cristallina — eins og í lundahyggð, hver holan við aðra og fjölsetnir
rimarnir á milli.
í næstu árum bíða mikil
^ verkefni úrlausnar í ís-
lenzku atvinnulífi. Stærst
þeirra eru stórvirkjunar- og
stóriðjumál og aukning og
efling fiskiðnaðar í landinu.
Þessa dagana standa ýfir
, viðræður um alúmínmálið og
unnið er að undirbúningi stór
virkjunar við Búrfell, en lög
um Búrfellsvirkjun voru sam-
þykkt á Alþingi sl. vetur. —
Allar líkur benda til, að já-
kvæð niðurstaða verði af
samningaviðræðunum um
Alúmínverksmiðjuna. í því
sambandi er nauðsynlegt, að
við athugum nánar einn þátt
þess máls, sem athygli hefur
þegar verið vakin á, en það
er hvort hægt verði að koma
hér á fót, í sambandi við
alúmínverksmiðjuna, víðtæk-
um iðnaði úr alúmíni.
Eitt mikilvægasta atriði við
stóriðjurekstur hér á landi er
einmitt það, að með honum
flytzt inn í landið, margvís-
leg tækniþekking og fram-
leiðslumöguleikar, sem við
höfum enn ekki yfir að ráða.
Margvíslegur hliðariðnaður
úr alúmíni ryður sér mjög til
rúms erlendis og þeim vöru-
tegundum fer fjölgandi, sem
framleiddar eru úr alúmíni,
sérstaklega á sviði byggingar-
iðnaðar og væri það auðvitað
mjög mikilvægt fyrir okkur
íslendinga, ef takast mætti að
framleiða hér innanlands, í
ríkari mæli en nú er, bygg-
ingarvörur. Eitt erfiðasta
vandamál íslenzks iðnaðar
hefur jafnan verið skortur á
hráefnum innan lands og er
augljóst, að miklir möguleik-
ar skapast í .þessum efnum,
ef alúmínframleiðsla hefst
hér á landi.
Hugmyndir hafa einnig
verið uppi um byggingu olíu-
hreinsunarstöðvar hér á landi
»g töluverð undirbúnings-
yinna hefur þegar verið unn-
In í því máli. Olíuhreinsun
innanlands veitir tækifæri til
þess að koma hér á víðtækum
efnaiðnaði, en hann er ein-
hver ábatasamasti iðnaður,
*em til þekkist erlendis. Er
þess að vænta, að hugmynd-
nnum um olíuhreinsun og
efnaiðnað verði fylgt eftir og
ítarlegar rannsóknir fari
fram á hagkvæmni slíks iðn-
aðar fyrir okkur.
Miklar framfarir hafa orðið
í fiskiðnaði hérlendis síðasta
áratuginn og hefur þar orðið
mikil breyting frá því, er fisk-
nrinn var seldur úr landi ó-
unninn, að mestu.
En þótt mikið hafi áunnizt
í þessum efnum, eru þó mikil
verkefni á þessu sviði óleyst
enn. Sérstaklega er nauðsyn-
legt fyrir okkur að auka og
efla síldariðnaðinn í landinu,
en með því er hægt að stór-
auka enn verðmæti þeirrar
síldar, sem hér aflast.
Reynsla okkar í þessum efn
um á undanförnum árum
bendir eindregið til þess, að
okkur sé nauðsynlegt að taka
upp nána samvinnu við er-
lenda aðila, sem meiri reynslu
hafa á þessu sviði en við, sér-
staklega í tæknilegum efnum
og við markaðsöflun. Það er
ekki vanzalaust, að mikil síld-
arþjóð hafi enn ekki komizt
upp á lag með að leggja niður
og sjóða niður síld í miklu
stærri stíl en gert hefur verið
hingað til, meðan nágranna-
þjóðir okkar kaupa íslenzka
síld einmitt í þeim tilgangi að
fullvinna hana og stórauka
þannig söluverðmætið.
Þetta eru hin stóru verk-
efni í íslenzku atvinnulífi,
sem leysa þarf á næstu árum.
Þau verða ekki leyst á viðun-
andi hátt, nema í samvinnu
við erlenda aðila um tækni-
kunnáttu, markaðsöflun og
hagkvæm fjárfestingarlán. —
Nauðsynlegt er, að viðkom-
andi aðilar, atvinnurekendur,
stjórnarvöld og aðrir, sem
hafa með þessi mál að gera,
einbeiti sér að þessum verk-
efnum á næstu árum af aukn-
um krafti.
Ungir Sjáíf-
stæbismenn
k undanförnum árum hafa
ungir Sjálfstæðismenn
styrkt samtök sín mjög, bæði
heildarsamtökin og hin ein-
stöku félög út um land allt.
Greinilegt er, að þetta starf
er nú farið að bera ríkulegan
ávöxt í sívaxandi fjölgun með
lima og auknum áhrifum
þeirra innan Sjálfstæðis-
flokksins og utan.
Skipulag heildarsamtak-
anna, Sambands ungra Sjálf-
stæðismanna, hefur verið
endurbætt í samræmi við
kröfur nýs tíma og samtökin
hafa fengið stórbætta starfs-
aðstöðu, sem gerir þeim
kleyft að halda uppi nánara
sambandi við hin einstöku
meðlimafélög en áður.
Þá hefur starfsemi hinna
einstöku félaga úti um lands-
byggðina verið aukin svo sem
kostur er, eftir aðstæðum á
hverjum stað, en í mörgum
hinna fámennari byggðarlaga
er auðvitað töluverðum erfið-
leikum bundið að halda uppi
fjölbreyttu félagslífi.
Mikilverðast af öllu er þó,
að meðal ungra Sjálfstæðis-
manna um land allt, ríkir
mikill framfaraandi og um-
bótavilji og glöggur skilning-
ur á því, að þeir tímar, sem
við lifum á, gera þær kröfur,
að þjóðin verði sífellt vak-
andi fyrir hinum miklu bylt-
ingum sem verða með ótrú-
legum hraða á sviði tækni og
vísinda.
Ungir Sjálfstæðismenn hafa
sýnt það í ræðum og riti, að
þeir skilja nauðsyn þess, að
íslenzk þjóð fylgist vel með
því, sem gerist í þeim efnum
hjá stærri þjóðum og, að við
tileinkum okkur ávöxt þess
rannsóknarstarfs, sem þar fer
fram eftir því sem okkur hent
ar, jafnframt því sem vísinda-
og rannsóknarstarfsemi verði
aukin hér innanlands á þeim
sviðum, sem við erum hæf-
astir til þess að starfa á.
Á þessum miklu breyting-
artímum er mikilvægasta
verkefni ungra Sjálfstæðis-
manna á næstu árum að
marka skýra, djarfa og fram-
farasinnaða stefnu í atvinnu-
málum okkar, þar sem tekið
verði tillit til örrar þróunar
og stórstígra framfara, sem
næstu áratugir bera í skauti
sér.
Þeir verða einnig að ©in-
beita sér sérstaklega að því
að móta skýra og umbótasinn-
aða stefnu í hagsmunamálum
unga fólksins í landinu, sér-
staklega menntamálum og
húsnæðismálum. í þeim efn-
um er mikilla umbóta þörf og
engir eru betur til þess fallnir
að gera sér grein fyrir þörfum
upprennandi kynslóðar í þess-
um efnum, en einmitt fulltrú-
ar þeirrar kynslóðar, sem
þekkja af eigin raun þau
vandamál sem hún á við að
stríða og viðhorf hennar til
þeirra.
Þess ber að vænta, að ungir
Sjálfstæðismenn sýni í þess-
um efnum sama dug, þor og
dirfsku og þeir hafa svo
greinilega sýnt í þróttmikilli,
skipulagðri uppbyggingu sam
fcaka sinna.