Morgunblaðið - 16.08.1974, Blaðsíða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. AGUST 1974
U1 N H O R m Umsjón: Jón Magnússon og ■ Sigurður Sigurjónsson
Friðrik Sophusson, formaður S.U.S.:
Baráttuþing fyrir
bættu þjóðfélagi
Aukaþing S. U.S.
Stjórn S.U.S. hefur ákveðið að efna til aukaþings f haust.
Fyrirhugað er að fjalla aðallega um 3 málaflokka, en þeir eru
byggðamál, efnahagsmál og stjórnarskrár- og stjórnskipunar-
mál, auk þess mun þingið ræða stjórnmálaástandið.
Þingstaður hefur ekki verið ákveðinn endanlega, en nánar
verður skýrt frá þinginu og málefnum þess á næstu umhorfs-
sfðum.
Stjórn S.U.S. taldi eðlilegt að boða til aukaþings vegna þeirra
sviptinga, sem átt hafa sér stað f fslenzkum stjórnmálum að
undanförnu. Við þjóðinni blasir nú rfkisgjaldþrot eftir 3 ára
vinstri óstjórn og við því öngþveitisástandi verður að bregðast
af einbeitni og festu. Urslit sfðustu kosninga benda ótvfrætt til
þess, að unga fólkið hcfur kosið Sjálfstæðisflokkinn f rfkara
mæli en undanfarin ár. Það er þvf skylda ungra sjálfstæðis-
manna að treysta böndin og bregðast við þeim vanda, sem við
blasir f þjóðfélagsmálum, og móta skýra og ákveðna stefnu.
Innan skamms munu starfshópar vegna þingsins taka til starfa
og eru ungir sjálfstæðismenn hvattir til að taka þátt f störfum
þeirra og vinna á allan hátt að þvf að aukaþing S.U.S. geti orðið
það glæsilegt, að það undirstriki þá miklu sókn, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn er f á öllum vfgstöðvum um þessar mundir.
Stjórn S.U.S.
EINS og fram kemur annars stað-
ar hér á síðunni, hefur stjórn
Sambands ungra sjálfstæðis-
manna ákveðið að boða til auka-
þings sambandsins í haust. Af
þessu tilefni leitaði umhorfssíðan
til formanns S.U.S., Friðriks
Sophussonar, og lagði fyrir hann
nokkrar spurningar.
Friðrik Sophusson
Er ekki óalgengt, aö stjórn
S.U.S. boði til aukaþings?
— Aukaþing hefur aðeins einu
sinni verið haldið áður, en það var
haustið 1968. Þáverandi stjórn
sambandsins taldi nauðsynlegt að
kalla saman aukaþing vegna
ástandsins í þjóðfélaginu. Aðal-
ástæður voru úrslit forsetakosn-
inganna og vinstri sveifla meðal
ungs fólks, en hún átti m.a. rætur
í þjóðfélagsgagnrýni ungs fólks á
Vesturlöndum. Þessa bylgju
muna flestir vegna stúdenta-
óeirða, sem voru þá daglegt brauð
í Vestur-Evrópu og Bandaríkjun-
um. Ofan á þetta bættust gífurleg-
ir efnahagserfiðleikar vegna
áfalla á erlendum mörkuðum fyr-
ir íslenzkar útflutningsafurðir.
Aukaþingið 1968 tókst mjög vel
og lagði grundvöllinn að ýmsum
stefnu- og baráttumálum sam-
bandsins næstu árin.
Hver er ástæðan fyrir
þeirri ákvörðun stjórnar-
innar að boða til aukaþings
nú?
— Frá því að reglulegt þing var
haldið að Egilsstöðum fyrir tæpu
ári hefur staðan í islenzkum
stjórnmálum gjörbreytzt. Stjórn
Ólafs Jóhannessonar hefur misst
meirihluta sinn á þingi, og fram
hafa farið tvennar kosningar, þar
sem Sjálfstæðisflokkurinn bætti
verulega stöðu sína, en að mínu
áliti var þáttur unga fólksins stór
í þeim sigri.
pegar stjórnin tók ákvörðun
sína um að boða til aukaþingsins
var ljóst, að myndun meirihluta-
stjórnar á Alþingi myndi hafa
annað tveggja í för með sér: Sjálf-
stæðisflokkurinn einn utan
stjórnar eða í stjórn með flokki
eða flokkum, sem hann hefur
ekki setið með f ríkisstjórn f tvo
áratugi. Hvort tveggja hlýtur að
breyta verulega stöðu flokksins.
Með tilliti til þessa og jafnframt
með hliðsjón af efnahagsöng-
þveitinu þótti stjórninni rétt og
skylt að boða til aukaþings og
leita eftir stuðningi ungra sjálf-
stæðismanna um allt land við
mótun þeirrar stefnu, sem sam-
bandið mun fylgja á næstunni.
Við gjörbreyttar aðstæður i ís-
lenzku stjórnmálalífi er eðlilegt,
að stjórnin leiti þannig samstarfs
við starfandi félaga, sem fá þann-
ig tækifæri til að bera saman
bækur sínar við endurmat bar-
áttumálanna.
Það var áberandi í síðustu
kosningabaráttu, hve
S.U.S. starfaði í nánum
tengslum við Sjálfstæðis-
flokkinn. Telur þú, að
þetta nána samband hamli
starfsemi sambandsins?
— Það er alveg rétt, að ungir
sjálfstæðismenn stóðu fast með
sfnum flokki í kosningabarátt-
unni gagnstætt því, sem segja má
um önnur ungliðasamtök stjórn-
málaflokkanna. Skýringin er tví-
þætt að mínu mati. Annars vegar
gætir áhrifa af stefnu og störfum
ungs fólks mun meira f Sjálf-
stæðisflokknum en f öðrum flokk-
um og hins vegar höfum við skiln-
ing á, að farsælast er að leysa
ágreiningsmálin innan vébanda
flokksins í stað þess að bera þau á
torg eða hlaupa f framboð með
pólitískum ævintýramönnum,eins
og vissir aðilar gerðu. — Á meðan
jafn mikið tillit er tekið tifstefnu
og starfs okkar og fullur skilning-
ur forystunnar ríkir á nauðsyn
endurnýjunar, er að mfnu viti
báðum aðilum til góðs að hafa
traust og náið samstarf.
Hver verða helztu mál
þingsins?
— Að sjálfsögðu verður fjallað
almennt um stjórnmálaástandið,
en þar að auki verða sérstaklega
teknir fyrir þeir málaflokkar, sem
við viljum leggja áherzlu á. I því
sambandi má benda á efnahags-
og atvinnumálin með sérstöku til-
liti til framtíðar einkaframtaks-
ins, byggðamálin og stjórnar-
skrár- og stjórnskipunarmálefni.
— Þá er ráðgert að halda fund
með formönnum kjördæmasam-
taka og félaga ungra sjálfstæðis-
manna, áður en aukaþingið hefst,
og ræða vetrarstarfið.
Það er von okkar í stjórn S.U.S.,
að þetta þing leggi grundvöll að
endurnýjaðri stefnu ungra sjálf-
stæðismanna í mikilvægum þjóð-
félagsmálum. Þetta verður því
baráttuþing fyrir bættu þjóð-
félagi og gegn þeirri óstjórn, sem
ríkt hefur að undanförnu. Við
erum staðráðin f því að fylgja
kosningasigrinum eftir.
Unga fólkið átti stóran
þátt í kosningasigri
S j álfstæðisflokksins
— Starfshópar vegna aukaþings —
Stjórn S.U.S. hefur ákveðið að
fela þremur starfshópum að
vinna að þeim höfuðmálaflokk-
um, sem teknir verða fyrir á
aukaþingi S.U.S. nú í haust.
Einn hópurinn mun fjalla um
byggðamál, annar um efnahags-
mál og sá þriðji um breytingar á
stjórnarskrá og stjórnskipun.
Þeir, sem áhuga hafa á að taka
þátt í starfi einhvers hópsins, eru
beðnir um að hafa samband við
skrifstofu S.U.S. f Galtafelli, sfmi
17100, fyrir fimmtudaginn 22.
ágúst.
I. Starfshópur
um byggðamál.
Markús Orn. Antonsson veitir
hópnum forstöðu. — Helztu efnis-
atriði, sem til umræðu verða hjá
starfshópnum, eru:
1. Ljóst er, að hvarvetna utan
hins þrengsta kjarna höfuð-
borgarsvæðisins eru það ein-
staka efnisþættir þessa mála-
flokks, sem fólk einblínir á,
svo sem staðsetning opinberra
stofnana, þar á rheðal banka,
dreifing fjármagnsins m.a. til
húsbygginga, samgöngumál,
skólamál, heilbrigðisþjónusta
o.fl.
2. Innan ramma valddreifingar-
hugmynda ungra sjálfstæðis-
manna hefur um skeið verið
sérstakiega fjallað um stöðu
sveitarfélaganna í stjórnsýsl-
unni og landshlutasamtaka
þeírra. í meðferð þess máls
hefur verið gengið út frá því
grundvallarsjónarmiði, að
sveitarfélögin skuli hafa meira
sjáifsforræði en þau gera nú
og að dregið verði um leið úr
umsvifum ríkisvaldsins og
áhrifum þess á stjórnun og
framkvæmdir sveitarfélag-
anna. Svo að þessi árangur
náist þarf að draga skýrar
línur milli fjáröflunar ríkis og
sveitarfélaga og auka hlut-
deild hinna síðarnefndu í
gjaldheimtunni miðað við nú-
verandi ástand. Að því gefnu
að sveitarfélögin fái breytta og
aukna tekjustofna þarf síðan
að ætla þeim skýrt afmörkuð
verkefni þannig að forsjá
þeirra í vissum málaflokkum
verði afgerandi og fundinn
hemill á óæskilegt samkrull í
fjármálum og stjórnun ríkis-
og sveitarfélaga.
3. í öllum umræðum þarf að hafa
hugfast starf landshlutasam-
taka sveitarfélaga og hvernig
þær stofnanir geta sameinað
krafta hinna smæstu byggða
Markús örn Antonsson
við lausn verkefna, sem þær
ráða ekki við hver fyrir sig.
Staða landshlutasamtakanna
að öðru leyti er mjög áhuga-
vert og aðkallandi umræðu-
efni. Á samstarf innan þeirra
að vera á frjálsum grundvelli
eða lögbundið? Hvernig skal
stjórn þeirra skipuð? Eiga
landshlutasamtök að þróast
yfir í formlegar byggðarstjórn-
ir með byggðaþingum?
II. Umræðuhópur
um efnahagsmál
og nýskipan
einkaframtaksins.
Jón Steinar Gunnlaugsson veit-
ir hópnum forstöðu. — Helztu
spurningar, sem hópurinn mun
taka fyrir, eru:
Hver er grundvallarmunur á
Jón Steinar Gunnlaugsson
kapitalísku og sósíalísku hag-
kerfi? Hvert er hlutverk markaðs-
kerfisins varðandi dreifingu þjóð-
félagsvaldsins? Hvert stefnir á ís-
landi? Hver hefur stefnan í efna-
hagsmálum verið í stjórnartíð
vinstri stjórnarinnar? Hvernig er
sú stefna í samanburði við stefnu
Sjálfstæðisflokksins? Hver er
staðan I efnahagsmálum i dag?
Hvernig eru ytri aðstæður og
hvernig þær innri? Hvernig ber
Sjálfstæðisflokknum að móta
efnahagsmálastefnu sína? Hvaða
tækifæri efnahagsþróunar eru
fyrir hendi og hvernig á Sjálf-
stæðisflokkurinn að bregðast við?
Eru til stjórnmálaöfl á íslandi,
sem markvisst stefna að þvl að
grafa undan einstaklingseignar-
rétti á atvinnutækjunum?
Hvert stefnír þróun mála? Á
Jón Magnússon
smám saman að ganga að einka-
rekstri dauðum með síauknum
ríkisafskiptum? Hvaða áhrif
hefur hin geigvænlega verð-
bólga? Er hugsanlegt, að undir
henni sé kynt til að grafa undan
einkarekstri?
Er fyrir hendi pólitiskur vilji til
að aðlaga einkarekstrarformið
breyttu þjóðfélagi? Hvernig
hefur Sjálfstæðisflokkurinn
staðið sig? I hverju verður slík
aðlögun fólgin?
III. Starfshópur
um stjórnarskrá
og stjórnskipun
Jón Magnússon veitir hópnum
forstöðu. — Helztu mál, sem tekin
verða til umræðu hjá hópnum,
eru:
1. Kosningatilhögun og kjör-
dæmaskipan. Á að taka upp
einmenningskjördæmi?
2. Skipun Alþingis. Á þingið að
vera ein málstofa? Hvernig á
Alþingi að starfa?
3. Vernd lýðræðisins. Hvernig er
hægt að tryggja varanlegt lýð-
ræði?
4. Valdsvið forsetaembættisins. Á
að leggja forsetaembættið nið-
ur? Á að auka vald forseta?
5. Embættaveitingar. Á að taka
valdið til veitingar embætta úr
höndum ráðherra?
6. Valddreifing. Hvernig á að
hindra samsöfnun valds á
fárra hendur?
7. Eignarrétturinn. Hvernig
verður eignarrétturinn vernd-
aður?