Morgunblaðið - 16.08.1974, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. AGUST 1974
För Þórs til
Útgarða-Loka
Snorra Edda,
Gylfaginning
enn um nokkra leika. En undarlega mundi mér þótt
hafa, þá er ég var heima með ásum, ef þvílíkir
drykkir væru svo litlir kallaðir. En hvaða leik viljið
þér nú bjóða mér?“ Þá mælti Útgarða-Loki: „Það
gera hér ungir sveinar, er lítið mark mun að þykja,
að hefja upp kött minn, en eigi mundi ég mæla
þvílíkt við Ása-Þór, ef ég hefði eigi séð, að þú ert
miklu minni fyrir þér en ég hugði.“ Því næst hljóp
fram köttur einn grár á hallargólfið og heldur mikill.
En Þór gekk til og tók hendi sinni niður undir
miðjan kviðinn og lyfti upp, en kötturinn beygði
kenginn svo sem Þór rétti upp höndina. En er Þór
seildist svo langt upp sem hann mátti lengst, þá létti
kötturinn einum fæti, og fékk Þór eigi meira að gert.
Þá mælti Útgarða-Loki: „Svo fór þessi leikur sem
mig varði; kötturinn er heldur mikill, en Þór er
lágur og lítill hjá stórmenni því, sem hér er með oss.“
Þá mælti Þór: „Svo lítinn sem þér kallið mig, þá
gangi nú til einhver og fáist við mig, því að nú er ég
reiður." Þá litast Útgarða-Loki um bekkina og mælti:
„Eigi sé ég þann mann hér inni, er eigi muni lítilræði
Vísindamenn, sem rannsakað hafa beinagrindur
risaeðlunnar, sem fyrir milljónum ára skokkuðu
um sléttur Ameríku og A-Afríku, segja, að hún hafi
náð hæð þriggja hæða húsa og verið allt að 50 tonn,
á þyngd.
í þykja að fást við þig, en kallið hingað kerlinguna
Elli, fóstru mína, og fáist Þór við hana, ef hann vill;
fellt hefur hún þá menn, er mér hafa litist eigi
ósterklegri en Þór er.“ Því næst gekk í höllina
kerling ein gömul. Þá mælti Útgarða-Loki, að hún
skuli taka fang við Ása-Þór. Ekki er að orðlengja, að
svo fór glíma sú, að þvi harðara sem Þór knúðist að
fanginu, því fastara stóð hún. Þá tók kerling að leita
til bragða, og varð Þór þá laus á fótum og voru þær
sviptingar allharðar og eigi lengi, áður Þór féll á kné
öðrum fæti. Þá gekk til Útgarða-Loki og bað þau
hætta fanginu og sagði svo, að Þór mundi eigi þurfa
að bjóða fleirum mönnum fang í hans hirð. Var þá og
liðið að nótt, og vísaði Útgarða-Loki Þór og þeim
félögum til sætis, og dveljast þeir þar náttlangt í
góðum fagnaði.
En að morgni þegar dagaði, stendur Þór upp og
þeir félagar, klæða sig og eru búnir braut að ganga.
Þá kom þar Útgarða-Loki og lét setja þeim borð;
skorti þá eigi góðan fagnað, mat og drykk. En er þeir
hafa matast, þá snúast þeir til ferðar. Útgarða-Loki
fylgir þeim út, gengur með þeim braut úr borginni.
En að skilnaði spyr Útgarða-Loki Þór, hvernig hon-
um þyki ferð sín orðin, eða hvort hann hafi hitt
ríkara mann nokkurn en sig. Þór segir, að eigi muni
hann það segja, að eigi hafi hann mikla ósæmd farið í
þeirra viðskiptum. „En þó veit ég, að þér munuð
kalla mig lítinn mann fyrir mér, og uni ég því illa.“
Þá mælti Útgarða-Loki: „Nú skal segja þér hið
sanna, er þú ert út kominn úr borg minni, og ef ég
lifi og má ráða, þá skaltu aldrei oftar í hana koma. Og
það veit trúa mín, að aldrei hefðir þú í hana komið,
ef ég hefði vitað áður, að þú hefðir svo mikinn kraft
með þér, og þú hefðir svo nærri komið oss í mikla
ófæru. En sjónhverfingar hef ég gert þér. Hið fyrsta
sinn í skóginum kom ég til fundar við yður; og þá er
þú skyldir leysa nestisbaggann, þá hafði ég bundið
hann með gresjárni, en þú fannst eigi, hvar upp skyldi
Ijúka. En því næst laust þú mlg með hamrinum þrjú
högg, og var hið fyrsta minnstogvarþósvomikið, að
mér mundi endast til bana, ef á hefði komið. En þar
sem þú sást hjá höll minni setberg og þar ofan í þrjá
ANNA FRÁ STÓRUBORG — saga frá sextándu öld
eftir
Jón
Trausta
Anna horfði á hann hálfforviða. Enginn dráttur hreyfðist
í svip hans. Það var sama lognið sem ætíð. En undir þessu
logni bjó eitthvað meira en hún vissi.
„Þú treystir þér ekki til að halda hann heima.“
„Bróðir minn er orðinn mér of voldugur.“
„Já, auðvitað.“
„Getur þú tekið við honum og geymt hann fyrir mig?“
Sigvaldi hristi höfuðið.
„Nei, því er nú miður. Það get ég ekki. Bær minn liggur
í þjóðbraut. Hjá mér gæti hann ekki leynzt. Og mig skortir
tíki til að halda hann fyrir bróður þínum, ef hann leitar
eftir.“
„Það er satt,“ mælti Anna og stundi við. „En þá er erindi
minu lokið.“
Hún ætlaði að standa upp, en Sigvaldi sat kyrr og hugs-
aði. Hún sá það á honum, að hann átti eitthvað eftir ósagt.
„Þetta getur enginn undir Eyjafjöllum," mælti hann. „Og
lieima hjá sjálfri þér er honum ekki óhætt heldur. Ég er
ekki í minnsta efa um, að hvert mannsbam í sveitinni mundi
vilja leggja þér lið til að verja hann fyrir lögmanni, hver
sem eftirköstin yrðu. En sveitin er víðlend, og mönnum verð-
ur ekki saman smalað í hendingskasti, þegar til þarf að taka.“
Þau þögðu bæði um stund. Anna fann, að hann hafði satt
að mæln.
„Ég þekki engan mann á öllu Suðurlandi, sem fær væri
um að lialda hann fyrir lögmanni,“ hélt Sigvaldi áfram.
„Og norður eða vestur, í umdæmi Eggerts Hannessonar, viltu
auðvitað ekki senda hann.“
„Nei, það vil ég ekki.“
„Einmitt það. Það vissi ég lika.“
Aftur varð þögn. Sigvaldi hugsaði sig um.
„Hjalti verður að leggjast út,“ mæltx hann og leit brosandi
til önnu.
Anna hrökk saman. Hún fann, að einhver neisti af alvöru
var fólginn í þessu.
„Hvað áttu við?“ spurði hún.
Sigvaldi svaraði með sömu hægðinni og áður.
„Ég á við það, að hægra væri kannske að leyna lionum
einhvers staðar annars staðar en í bæjunum. Hann þarf
að vera í byggðinni, en svo um hann búið, að hann geti
sama sem horfið í jörðina á einu augnabliki, ef bráðan voða
ber að höndum. Hann þarf að vera mitt á meðal okkar dag-
lega, en þó svo, að hann finnist ekki, hvernig sem leitað er
í bæjunum. Fólkið þarf að geta svarið með góðri samvizku,
að það viti ekkert um hann, þótt það sjái honum bregða fyrir
daglega. — Þetta eru nú mín ráð.“
„Hvemig má þetta verða?“ spurði Anna forviða.
„Viltu koma með mér til næsta bæjar?“
— Mér þykir það leitt,
Sigga, en ég fann ekki
stærri stiga.
— Þú þarna, númer 8,
getur sparað þér þá
dónalegu athugasemd,
að ég þurfi að fara að fá
mér gleraugu.
— Hættu nú að ýta á
takkana, lyftan er
ekkert leikfang.