Morgunblaðið - 14.03.1984, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1984
Morgunblaðið/HBj.
Árni á heimili sínu.
það upp með sjálfsnámi og J>ar
kom viljinn að góðu haldi. Arið
1936 fékk ég vinnu á sýsluskrif-
stofunni, hjá þeim ágæta sýslu-
manni Magnúsi Gíslasyni, og var
þar viðloðandi til ársins 1942, að
mér bauðst starf í Stykkishólmi.
Tróð upp eftir hálfan
mánuð í Hólminum
f Stykkishólmi vantaði sýslu-
skrifara og mér var boðið starfið
til reynslu í þrjá mánuði og sló ég
tii. En um þetta leyti dó mamma,
heimilið okkar fyrir austan leyst-
ist við það upp og ég varð innlyksa
hér. Ég fór 20. janúar frá Eskifirði
með Esjunni. Ekki var auðhlaupið
að komast til Stykkishólms í þá
daga, enda tók það mig þrjár vikur
að komast þessa leið. Síðasta spöl-
inn, þ.e. frá Reykjavík, fór ég með
línuveiðaranum Fróða og vorum
við 4 sólarhringa á leiðinni. Veðrið
var afleitt enda fór það svo að þeg-
ar búið var að skila mér í land í
Stykkishólmi fórst hann fyrir
utan Vatnabúðir í Grundarfirði.
Hér er ég því búinn að vera í 42
ár og ætla að vera hér áfram þó ég
hætti senn mínum aðalstörfum.
Enda hef ég næg verkefni og
áhugamál að vinna að. Ég var ekki
búinn að vera nema nokkra daga í
Stykkishólmi þegar ég var ósjálf-
rátt kominn á fulla ferð í félags-
málunum þó ég hefði heitið því
þegar ég fór frá Eskifirði, og losn-
aði úr félagsmálunum, að hvíla
mig alveg frá þeim í bili. Hálfum
mánuði eftir að ég kom hingað var
hér mikil skemmtun og þar söng
ég gamanvísur um fólkið í Hóim-
inum eftir tilsögn annarra. Hólm-
arar höfðu fyrir löngu átt góða
gamanvísnasöngvara, þar hóf
Bjarni Björnsson sinn feril. Hér
var einnig Reinhold Richter, sem í
mörg ár samdi og söng hér eftir-
minnilegar vísur.
í þessum mánuði eru 50 ár síðan
ég byrjaði að syngja gamanvísur.
Áður hafði ég samið fyrir aðra en
oft fannst mér þeir menn, sem
fóru með vísurnar mínar, mis-
þyrma þeim og þá leið mér ekki
vel. Þá kom Bjarni Björnsson
famanvísnasöngvari á Eskifjörð.
Ig fór að hjálpa honum með vísur
og kem að því við hann að mér
þyki leitt hvernig aðrir fari með
þetta efni. Þá sagði Bjarni: Af
hverju syngur þú þær ekki sjálf-
ur? Ég benti honum á að röddin
væri ekki beint þessleg. Þá sagði
Bjarni: Hljóðfæraleikarinn sér um
tónlistina en þú sérð um að koma
efninu til skila. Hann tók með mér
nokkrar æfingar og síðan hef ég
haldið ótrauður áfram á þessari
braut. Fyrsta skemmtunin sem ég
söng á var á 50 ára afmæli Góð-
templarareglunnar. Ég hef einnig
samið fyrir marga gamanvísna-
söngvara og haft gaman af, til
dæmis fyrir þá Brynjólf Jóhann-
esson og Alfreð Andrésson og
ýmsa fleiri.
Mamma fylgdi afa að málum
en pabbi var róttækur
Ég starfaði í Lúðrasveit Eski-
fjarðar og saknaði hennar þegar
ég kom hingað. Um haustið 1942
fékk ég vin minn hingað frá Eski-
firði, Víking Jóhannsson. Við vor-
um saman í félagsmálum á Eski-
firði, meðal annars í Lúðrasveit-
inni, en þar var Víkingur okkar
aðaltónlistarmaður ásamt Róbert
Arnfinnssyni og vorum við þrír
mjög samrýndir. Árið 1944 stofn-
uðum við síðan Lúðrasveit Stykk-
ishólms og á hún 40 ára afmæli
eftir nokkra daga. Það eru orðin
tæp 60 ár síðan ég gekk í barna-
stúku og hóf félagsmálastörf. Hún
varð mér mikill skóli. Stúkan hét
Bjarkarrós nr. 65 og til gamans
má geta þess að þegar ég fékk mér
bíl þá varð hann auðvitað nr. 65 og
eins síminn, hann varð að vera nr.
65.
Að ég gekk í Góðtemplararegl-
una á ég að þakka kennara mín-
um, Jóni Vaidimarssyni, sem gerði
allt sem hann gat til að beina
okkur börnunum inn á hollar
brautir. Hann kenndi kristinfræði
svo vel í skólanum að hún gleym-
ist engu okkar. Ég fékk þvi
snemma áhuga fyrir kristindómi.
Frú Guðrún Lárusdóttir kom í
heimsókn til okkar á Eskifirði og
hafði svo mikil áhrif á mig að
þessi mál hafa aldrei vikið frá mér
síðan. Mér hefur alltaf þótt gaman
að starfa með börnum og ungling-
um. Barnastúkunni hér hef ég
veitt forstöðu í 33 ár og undir- og
unglingastúlkunni í 32 ár. Þetta
gefur lífinu visst gildi.
Það var mikill áhugi fyrir
stjórnmálum heima. Afi minn,
Árni Halldórsson, var mikill
heimastjórnarmaður um sína
daga og síðar íhaldsmaður.
Mamma og systkini hennar fylgdu
afa að málum en pabbi var rót-
tækur. Á árunum í Reykjavík
starfaði hann í hinni ungu verka-
lýðshreyfingu og kynntist þar
þeim, sem þar voru fremstir í
flokki, svo sem ólafi Friðrikssyni
og fleirum. Eftir að hann kom
austur varð hann til þess ásamt
öðrum að reisa við verkalýðsfélag-
ið þar og starfaði í því í nokkur ár.
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn var
stofnaður, árið 1929, kom Jón
Þorláksson austur til að kynna hin
nýju viðhorf. Jón Baldvinsson var
með honum. Fundurinn sem þarna
var haldinn er einhver sá eftir-
minnilegasti fundur að prúð-
mennsku, málefnum og fjöri sem
ég man eftir. Árið 1931 kom
Gunnar Thoroddsen austur, hélt
marga fundi og varð til þess að
margir ungir menn bættust í hóp-
inn og var ég einn þeirra. Síðar
var ég í fyrsta stjórnmálaskóla
Sjálfstæðisflokksins en hann var
undir stjórn Gunnars. Við vorum
þar yfir 20 manns víðsvegar af
landinu og sá skóli varð mér mik-
ill styrkur í áframhaldandi félags-
starfi. Vinátta okkar Gunnars
hélst á meðan hann lifði. Ég
studdi hann einlæglega á meðan
hann veitti ríkisstjórn sinni for-
ystu og eins þegar hann bauð sig
fram til forsetaembættisins. En
mér var ómögulegt að fylgja hon-
um í forsetakosningunum 1952 því
þá studdi ég séra Bjarna. f rúm 40
ár hafa leiðir Morgu.nblaðsins og
mínar iegið saman. ívar Guð-
mundsson fréttastjóri fékk mig í
júní 1943 til að gerast fréttaritari
Morgunblaðisins hér í Stykkis-
hólmi, sem ég síðan hef verið og
kynnst við það litríku og elskulegu
fólki og væri það efni í heila bók ef
frá því ætti að segja.
Merkilegt mannlíf
og sterkir stormar
Ég gifti mig seint, en sú bið
margborgaði sig. Þann 27. mars
1948 giftist ég Ingibjörgu Gunn-
laugsdóttur frá Bakka í Víðidal og
eigum við fjögur uppkomin börn,
þau eru: Gunnlaugur Auðunn
fæddur 1950, kennari við Hafra-
lækjarskóla í Aðaldal, giftur Sig-
rúnu Valtýsdóttur, handavinnu-
kennara; Halldór, fæddur 1953
viðskipta- og hagfræðingur í
Reykjavík; Helgi fæddur 1955,
kennari við Hafralækjarskóla,
giftur Aðalbjörgu Jónasdóttur; og
Vilborg Anna fædd 1958, sjúkra-
liði í Reykjavík.
Mamma var mjög trúuð kona og
margar bænir hennar voru heyrð-
ar. Þegar ég fór að basla fyrir mig
sjálfur sagði hún þessa setningu
við mig: Mundu að það skiptir
engu máli hvað aðrir gera þér,
heldur hvað þú gerir öðrum. Mér
fannst þessi setning ekki neitt sér-
stök í upphafi en ósköp hefur verið
erfitt að fara eftir svona einfaldri
ráðleggingu. En þegar mér hefur
orðið á að gleyma þessu heilræði
og jafnvel hugsað mér að rétta
minn hlut eða hefna, þá hefur
mamma, annað hvort í draumi eða
á annan hátt, vakið mig til um-
hugsunar og það hefur verið mín
gæfa. Ég hef á lífsleiðinni mætt
fjölda manns, sem hafa haft áhrif
á mig og ég á þá. Þegar ég kom í
Hólminn var hér fyrir merkilegt
mannlíf og sterkir stormar. Um-
svif sýslumannsembættisins voru
um alla sýsluna og varð sá hópur
sem ég umgekkst mjög stór. Vin-
irnir urðu því margir og bý ég að
því. Hér hefur mér liðið vel og
eitthvað það besta í lífinu er að
eiga góða vini og að maður tali
ekki um þegar lífið, með guðs
hjálp, beinist inn á þær brautir,
sem leiða af sér mikla farsæld.
Lengi býr að fyrstu gerð. Ham-
ingja mín felst að miklu leyti í því
að mér auðnaðist að ganga þá
lífsvegi reglusemi, kristindóms og
sjálfstæðisstefnu, sem hafa alltaf
sannfært mig betur og betur um
að það er mikið í húfi að velja sér
vini og leiðsögn.
— HBj.
Þau hjónin, Ingibjörg og Árni,
taka á móti gestum í Félagsheim-
ilinu í Stykkishólmi í kvöld kl.
20.30.
Kerstin Emborg frá Nordisk Min-
isterraad talaði um bæklinginn:
Lesið norrænar bækur; og fulltrúi
Landssambands norrænu félag-
anna lýsti fjölmörgum námskeið-
um á vegum þess á bókmenntaár-
inu.
Eftir hið mikla umtal í blöðum
hér í Danmörku og víðar um
hundahald í Reykjavík hefur mjög
aukizt óhreinlæti danskra hunda
hér við íslenzka húsið, eins og
Danir nefna Jónhús gjarnan, rétt
eins og blessaðar skepnurnar
ófrjálsu finni á sér einhvern mein-
ingarmun. Eða kannski eigendur á
gönguför ráði stoppustöðunum?
Víst er um það, að þó nokkurt verk
er að halda gangstétt hreinni, þótt
sjaldan hafi þurft að sópa burt
snjóföl í vetur, en um það skulu
eigendur eða umsjónarmenn húsa
sjá um hver á sínum stað. Úðun-
arbrúsi einn virðist þó ætla að
gera nokkurt gagn, en á honum
stendur: „Farðu burtu, hundur,"
að vísu á dönsku, og er í honum
lyktarefni, sem óskaðlegt er, en
hundar forðast. Hundasóðaskap-
urinn er einn mesti ljóður á ráði
íbúa þessarar sjarmerandi borgar.
G.L.Ásg.
Fátækir riddarar
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Sönghópur, sex menn er kalla
sig Fátæka riddara ásamt
orgelleikaranum Kaj-Erik Gust-
afsson, héldu tónleika í Dóm-
kirkjunni sl. föstudag og fluttu
tónlist eftir Lasso, Stravinsky,
Gustafsson og tvö gömul kirkju-
lög. Sönghópurinn söng þokka-
lega en vantar bæði öryggi og
meiri þjálfun einstakra söngv-
ara í raddbeitingu til að söngur-
inn nái því að kallast góður.
Þessu mun flokkurinn sennilega
geta náð með meiri vinnu og
söngþjálfun, því söngvararnir
eru ungir að árum og hafa góðar
raddir, eins og það er kallað.
Kaj-Erik Gustafsson er sjálfsagt
góður orgelleikari, en lítið verð-
ur ráðið í það eftir leik hans á
þessum tónleikum. Fantasía, er
hann lék, eftir hann sjálfan, er
eins konar „impróvísasjón", þar
sem stagast er á sömu hugmynd-
inni með endalausum eftirlík-
ingum (imitations) stefjanna.
Missa cum Jubilo eftir Gustafs-
son, er söngflokkurinn flutti með
millispilum orgelleikarans, er
þokkaleg tónsmíð en orgelmilli-
þættirnir eru brenndir sama
marki og fantasían, óttalegt
samsull, endalausar endurtekn-
ingar sama stefsins. Slíkar
endurtekningar stefja þurfa að
vera annað og meira en bein
endurtekningin ef verkið á að
mynda líðandi samfellu er held-
ur athygli hlustandans. Það get-
ur verið að mörgum þyki mikið
til um svonefnda „impróvísa-
sjóntækni" og víst er að í hönd-
um góðs hljóðfæraleikara getur
verið býsna gaman að slíkum
uppákomum. Það er hins vegar
algjör misskilningur að þessi
íþrótt geti komið í staðinn fyrir
tónsmíði. Frá því að maðurinn
fyrst tók að bjástra við hljóð-
færaleik hefur hann leikið af
fingrum fram og öll alþýðutón-
list er þannig til orðin. í gegnum
alla tónlistarsöguna var þessi
íþrótt iðkuð og enn í dag er verið
að bjástra við þetta. Allur hljóð-
færaleikur er í rauninni impróv-
ísasjón og hvað er þá svo sér-
stakt við það að leika af fingrum
fram. Ekkert. í raun og veru er
það ekki til sem heitir að leika af
fingrum fram, því að allt er for-
æft og þjálfað og „impró-
vísatorinn" gerir ekkert annað
en að fara í gömul fingraför,
enda hafa frægir menn verið
staðnir að því að endurtaka
„impróvísasjónir" sínar ná-
kvæmlega eins, jafnvel með
margra ára millibili, eins og átti
sér stað með upptökur á leik Art
Tatum, með tíu ára millibili.
Sagan segir að impróvísasjón sé
góð þjálfunaraðferð en lítil list,
er eigi ekkert erindi inn á tón-
leika.
Verkalýðs-
félag Reykja-
víkur 65 ára
Verkstjórafélag Reykjavíkur varö 65
ára hinn 7. mars sl. Kélagiö var stofnaö
árið 1919 í húsi KKIJM. Kyrsti formaö-
ur félagsins var Bjarni Pétursson og
gegndi hann því starfi til maí 1923, er
hann andaðist. Meðal fyrstu verkefna
félagsins var að koma á fastri skipan
matar- og kaffitíma verkamanna. Kinn-
ig beitti félagiö sér fyrir byggingu húss
við Reykjavíkurhöfn, þar sem hinir
mörgu hafnarverkamenn gætu haft af-
drep.
I stjórn Verkstjórafélags Reykja-
víkur eru í dag Högni Jónsson for-
maður, Auður Ingólfsdóttir ritari,
Jörgen Berndsen gjaldkeri, Anna M.
Jónsdóttir varaformaður og Birgir
Davíðsson varagjaldkeri. Félags-
menn eru um 600 úr öllum starfs-
greinum.
Meeum
við eldd
freista
þín með
leik-
- Þú gætir svo
sem litið inn
á Broadway
líka!
FLUGLEIDIR /HT
Gott fólk hjá traustu félagi M.
Við fljúgum þérsuður