Morgunblaðið - 14.03.1984, Blaðsíða 25

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1984
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1984
25
piurguj Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 20 kr. eintakiö.
Lánamál
námsmanna
Asíðasta ári námu framlög
ríkissjóðs til Lánasjóðs ís-
lenzkra námsmanna tæpum
14% af útgjöldum mennta-
málaráðuneytis og 3,3% af
ríkisútgjöldum, ef lántökur
sjóðsins eru taldar með. Engum
þarf því að koma á óvart, þótt
Ragnhildur Helgadóttir
menntamálaráðherra hafi talið
ástæðu til að fela hlutlausum
aðila að gera úttekt á málefn-
um lánasjóðsins og lánamálum
námsmanna yfirleitt. Það er
sjálfsögð skylda ráðherra, sem
er gæzlumaður almannahags-
muna gagnvart hinum ýmsu
ríkisstofnunum og „kerfinu" í
heild sinni, að framkvæma
slíka athugun reglulega. Að
auki hefur verulegrar óánægju
gætt með ýmis ákvæði laga um
lánveitingar til námsmanna,
svo sem þau, sem refsa þeim
fyrir að vinna fyrir sér. Enn-
fremur hafa margir furðað sig
á þeim 19. aldar vinnubrögðum,
sem stunduð eru á skrifstofu
lánasjóðsins við afgreiðslu
mála þar og námsmenn erlend-
is ályktuðu um á sl. ári.
Þegar þetta er haft í huga er
merkilegt að fylgjast með
viðbrögðum ýmissa aðila, m.a.
forsvarsmanna lánasjóðsins og
annarra, við skýrslu Könnun-
arstofunnar, sem tók að sér að
gera þessa úttekt fyrir mennta-
málaráðherra. Svo virðist sem
það séu að verða hefðbundin
vinnubrögð forráðamanna rík-
isstofnana að bregðast við á
neikvæðan hátt, þegar fulltrúar
skattborgaranna, ráðherrarnir,
ieitast við að koma á umbótum
í rekstri. Sýnist full ástæða til
að forystumenn í ríkiskerfinu
athugi sinn gang í þessum efn-
um og verði opnari fyrir breyt-
ingum en hingað til.
Það er metnaðarmál okkar
íslendinga, að æskufólk okkar
geti aflað sér góðrar menntun-
ar. Það hefur verið ríkjandi
viðhorf síðustu áratugi, eftir að
þjóðin fór að rétta úr kútnum,
að efnahagur fólks ætti ekki að
ráða því, hvort ungt fólk gæti
aflað sér menntunar, heldur
ætti jafnræði að tíðkast í þeim
efnum. Þetta grundvallaratriði
í menntastefnu okkar er og
verður óbreytt.
Hins vegar er sjálfsagt og
eðlilegt að kanna hvort hægt er
að nýta betur það fé, sem geng-
ur til námslánakerfisins og
hvort eitthvað má þar betur
fara. Könnunarstofan hefur í
skýrslu sinni sett fram ýmsar
hugmyndir, sem eru umræðu
verðar, þótt menn verði ekki
sammála þeim öllum.
Morgunblaðið getur t.d. ekki
fallizt á þá hugsun höfundar
skýrslunnar að leggja beri
áherzlu á, að sem flestir íslend-
ingar hljóti menntun sína
heima fyrir. í fyrsta lagi má
færa rök að því, að það yrði
margfalt dýrara að búa þannig
að Háskóla íslands, að hann
gæti tekið að sér háskóla-
menntun landsmanna að mestu
leyti. í öðru lagi er það alls ekki
æskilegt. Það skiptir miklu
máli fyrir eyþjóð, sem býr við
umtalsverða hugmyndalega
einangrun, að uppvaxandi
kynslóðir kynnist öðrum þjóð-
um, siðum þeirra og háttum og
sæki menntun, hugmyndir og
viðhorf til margra þjóða. Það
skilar sér, þótt síðar verði, í
fjölbreytilegri menningu og
lífsháttum þjóðarinnar.
Á hinn bóginn ber að fagna
þeirri tillögu Könnunarstof-
unnar, að tekjur, sem náms-
menn hafa af vinnu sinni, verði
ekki látnar hafa áhrif á
lánamöguleika þeirra. Auðvitað
er það fáránlegt, að lánakerfi
námsmanna vinni gegn því að
þeir stundi almenna vinnu í
leyfum og afli sér tekna með
þeim hætti. Það er líka óhyggi-
legt að lánin verði svo rúm, að
námsmenn þurfi lítið á sig að
leggja til þess að ljúka námi.
Allir hafa gott af því að takast
á við erfiðleika á lífsbrautinni.
í skýrslu Könnunarstofunnar
eru færð rök að því, að hluti
námslána verði aldrei endur-
greiddur vegna þess hvernig
reglum um námslán er háttað
þannig að 75—88% lána endur-
greiðist. Þetta er íhugunarefni
og má taka undir það sjónar-
mið, að betra sé að kalla hlut-
ina réttum nöfnum, þ.e. að hluti
þeirrar námsaðstoðar, sem nú
er veitt, verði einfaldlega kall-
aður styrkur. Það má líka taka
undir þau sjónarmið að gera
eigi verulegar kröfur til náms-
manna um árangur í námi, sem
skilyrði fyrir lánveitingum.
Námslánakerfið má ekki vera
þannig upp byggt, að ungt fólk
freistist til þess að taka lífinu
létt um skeið á námslánum.
Á síðari árum hefur margt
breytzt í aðstöðu námsmanna
erlendis. Gengi Bandaríkjadals
hefur t.d. verið svo hátt, að í
raun er það nær ofviða íslend-
ingum að stunda nám vestan
hafs. í Bretlandi hafa verið tek-
in upp skólagjöld, sem eru svo
há, að námskostnaður hefur
margfaldast þar á nokkrum ár-
um. Vel má vera, að stefni í hið
sama í öðrum Evrópulöndum.
Þar eru líka skattborgarar, sem
eru að ókyrrast vegna þess, að
menntakerfið er dýrt og þeim
þykir óeðlilegt, að þeir greiði
námskostnað ungs fólks frá
öðrum þjóðum. Hér er því að
mörgu að huga, og væntanlega
verður skýrsla Könnunarstof-
unnar til þess að umbætur ná-
ist fram í lánamálum náms-
manna.
„Keflavíkurvegurinn og
nágrenni fyrsta verkefnid“
Rætt við Heimi Hannesson, for-
mann Ferðamálaráðs, um átak í
umhverfisvernd sem nú er að hefjast
„SKILAFRESTUR á slagorðatillögunum er nú runninn út og væntanlega
skýrum við frá úrslitum einhvern næstu daga,“ sagði Heimir Hannesson,
formaður Ferðamálaráðs í samtali við Mbl. Ferðamálaráð efndi fyrr í vetur til
samkeppni um slagorð sem ráðið hyggst nota í umhverfisverndarátaki því
sem nú er að komast á fullan skrið.
— Er þetta umfangsmesta um-
hverfisátak Ferðamálaráðs?
„Já í þessum efnum höfum við
ekki verið svona stórtækir áður.
Flest umhverfisátök og herferðir í
þessum efnum hafa til þessa beinst
að ferðamönnum, íslenskum sem
erlendum, en nú er markmiðið að ná
til landsmanna allra, ekki síst land-
eigenda. Þar á ég við ríki, sveitarfé-
lög og bændur, en Ferðamálaráð
hefur þegar átt viðræður við Stétt-
arsamband bænda og Búnaðarfélag-
ið um samstarf við umhverfisátak í
sveitum. Þessir aðilar hafa verið
ákaflega jákvæðir og áhugasamir."
— Hvernig verður átakið gert í
sveitum?
„Það eru margar hugmyndir uppi
sem verða endanlega ákveðnar í
samráði við forystumenn bænda-
samtakanna og sveitarfélaga. Má
þar til dæmis hugsa sér átak í formi
fegrunarviku, samkeppni á milli
sveitarfélaga eða landshluta, að
veitt verði sérstök viðurkenning
fyrir vel hirt sveitabýli og umhverfi
þeirra og með ýmsu öðru móti. En
fyrst og fremst vona ég að fram-
kvæmdin verði að frumkvæði
bænda og gerð með jákvæðu hug-
arfari, en ekki litið á hana sem refs-
ingu. Bændabýli og umhverfi þeirra
er ákaflega stór hluti af ferða-
landslagi landsmanna og gesta
þeirra."
— Verður farið af stað með átak-
ið samtímis um allt land?
„Átakið sem slikt fer í gang alls
staðar á sama tíma, en okkur fannst
hyggilegra, hvað varðar einstök
verkefni, að taka fyrir afmörkuð
Heimir Hannesson, formaður Ferða-
málaráös.
svæði. Þannig munum við byrja á
Keflavíkurveginum og næsta ná-
grenni hans. Við höfum kallað þetta
svæði „forstofu landsins" og ég held
að allir séu um það sammála að þar
má margt betur fara. Kortlagning á
svæðinu er hafin og verið er að ræða
hugmyndir um ræktun og það að
girða þetta svæði af, bæði til þess að
fé fari ekki út á veginn og ekki síst
til þess að gróður fái þrifist þarna
fyrir fé.
— Hvað með svæðið umhverfis
álverið?
„Næsta nágrenni álversins í
Straumsvík er nú ekki fagur reitur
og margt má laga þar sem illa hefur
farið af mannavöldum. Einn þáttur
í undirbúningnum eru viðræður við
forsvarsmenn álversins og ég er
sannfærður um að þeir sýni þessu
áhuga. Eins munum við taka fyrir
svæðið umhverfis flugstöðina í
Keflavík. Þar var gert verulegt átak
fyrir fimm árum síðan, að frum-
kvæði Ferðamálaráðs, en enn má
lagfæra margt og við hyggjumst
beita okkur fyrir því.“
— Hversu lengi stendur átakið
yfir?
„Von okkar er að áður en næsta
sumar er afstaðið verði átakið farið
að skila sjáanlegum árangri. Fyrst
og fremst þarf þó að verða almenn
hugarfarsbreyting, því að virð-
ingar- og skilningsleysi á íslenskri
náttúru er hennar mesti ógnvaldur.
Slík hugarfarsbreyting verður ekki
gerð á skömmum tíma, en ef sjáan-
leg breyting verður á vonumst við
til þess að aukinn áhugi á náttúru-
vernd, bæði í bæ og óþyggð, fylgi í
kjölfarið," sagði Heimir Hannesson,
formaður Ferðamálaráðs að lokum.
VE
Guðmundur Sigurðsson, Áslandi, um skuldbreytingu bænda:
Frumvarpið segir ekkert til um
hvernig framkvæmdin skuli vera
EFTIRFARANDI bréf barst landbúnaðarnefnd neftri deildar Alþingis
frá Guðmundi Sigurftssyni, bónda að Áslandi, Hrunamannahreppi í
Árnessýslu, í tilefni skuldbreytingar fyrir bændur:
Áslandi, Flúðum,
26. febrúar 1984.
Til landbúnaðarnefndar
neðri deildar Alþingis.
Ég undirritaður er einn af
þeim 605 bændum, sem sótt hafa
um breytingu lausaskulda í föst
lán skv. frv. þar að lútandi, sem
nú er til umfjöllunar í landbún-
aðarnefnd neðri deildar. í því
sambandi óska ég eftir að koma
að athugasemdum um þetta
frumvarp eins og það liggur nú
fyrir.
Frumvarpið í heild segir í
raun ekkert um hvernig skuld-
breytingin eigi að vera fram-
kvæmd. 1,—5. gr. hafa eingöngu
að geyma tæknileg ákvæði og
sjálf framkvæmdin er öll geymd
til 6. gr. þar sem hún er falin
ráðherra við veðdeild Búnaðar-
bankans, fulltrúa búnaðarfé-
lagsins og Stéttarsambands
bænda. Þótt ofangreindir aðilar
séu alls trausts verðir er Alþingi
í raun að fela framkvæmdavald-
inu allt of mikið vald verði
frumvarpið samþykkt svona.
Ég hef reynt að kynna mér
eftir bestu getu hver fram-
kvæmdin á þessari lausaskulda-
breytingu á að verða. Þar er erf-
itt um vik því að embættismenn
og aðrir aðilar að ákvarðana-
töku í þessu efni bera því við að
ekki sé búið að ákveða neitt þótt
vel liggi í loftinu hvernig fram-
kvæmd skuldbreytingarinnar
skuli hagað enda liggja fyrir
fordæmi frá fyrri breytingum.
Það er talið líklegt að a.m.k.
fimmtungur skuldbreytingar-
innar eigi sér þannig stað, að
lán veðdeildarinnar til bænda
verði í peningum, hitt í verð-
tryggðum skuldabréfum til 10
ára. Ekki hefur enn verið ákveð-
ið hvaða vextir verði á bréfun-
um en síðast voru þau vaxta-
laus. Þessi bréf eiga svo bændur
að selja sínum lánardrottnum
til greiðslu á lausaskuldum sín-
um.
Þótt það hafi gengið við síð-
ustu skuldbreytingu að hafa slík
bréf vaxtalaus hafa ákvörðun-
arkröfur á fjármagnsmarkaðin-
um breyst á undanförnum árum
á þann veg að erfitt verður fyrir
bændur að sannfæra lánar-
drottna sína um að taka við
vaxtalausum bréfum til margra
ára upp í lausaskuldir. Skyn-
samlegra væri að hafa þá væga,
en sanngjarna, vexti á bréfun-
um, auk verðtryggingar, þannig
að bændum skapist a.m.k.
möguleiki til að losna við bréfin.
í því sambandi má nefna að
Stofnlánadeild landbúnaðarins
hefur þegar skrifað umsækjend-
um um skuldbreytingu hjálagt
bréf þar sem þess er krafist
fyrir fram að fyrir liggi yfirlýs-
ing frá lánardrottnum um að
þeir taki við skuldabréfunum.
Ef ekki, verður hreinlega ekki
um neina skuldbreytingu að
ræða.
Nú hefur það verið svo í und-
anförnum skuldbreytingum að
Seðlabankinn hefur tekið við
veðdeildarbréfum frá innláns-
deildum kaupfélaga og smærri
sparisjóðum upp í bindiskyldu
þannig að stór hluti bréfanna hef-
ur aft lokum hafnaft í Seðlabank-
anum. Hins vegar hefur Seðla-
bankinn ekki verið fáanlegur til
að taka við þessum bréfum frá
viðskiptabönkunum eða stærri
sparisjóðunum.
Þessi háttur skapar þann
vanda að þær lánastofnanir,
sem ekki geta selt veðdeilarbréf-
in áfram, eru eðlilega tregar til
að taka þau upp í lausaskuldir.
Þetta kemur svo aftur niður á
bönkum, sem frekar skulda við-
skiptabönkunum og stærri
sparisjóðunum.
Það er einmitt þetta atriði,
sem hefur fengið mig til að
skipta mér af þessu frumvarpi
því að aðallánardrottinn minn
er Búnaðarbankinn, sem þver-
neitar að taka við umræddum
bréfum upp í skuldir því að
hann geti ekki endurselt þau
upp í bindiskyldu eins og sumar
aðrar innlánsstofnanir.
Þetta atriði, sem greinilega
verður mikið hagsmunamál
fyrir bændur, þyrfti að leiðrétta
strax á löggjafarstiginu en ekki
geyma það fyrir framkvæmda-
valdið, skv. 6. gr. frumvarpsins,
eins og nú er ætlast til. Legg til
til að bætt verði við viðbótar-
grein á þann veg að innláns-
stofnunum verði gert skylt að
taka við veðdeildarbréfum upp í
lausaskuldir, en þær eiga rétt til
endursölu á bréfunum til Seðla-
bankans í sömu hlutföllum og
nú gilda fyrir afurðalán. Þá
mundi þetta þýða að fyrir hverj-
ar 100 kr. í lausaskuldum muni
bóndinn geta greitt 75 kr. til
innlánsstofnunar í bréfum og
þar af geti stofnunin selt um 52
kr. til Seðlabankans. Þær 25 kr.,
sem á vantar, þyrfti því að fjár-
magna með peningum.
Enn fremur vil ég gera at-
hugasemd við þann hátt að veð-
deildin fái að leggja 1% vaxta-
álag á ári (10% á 10 árum) ofan
á skuldbreytinguna fyrir eigin
kostnaði, en þannig skilst mér
að farið hafi verið að við síðustu
breytingu. Þetta hlutfall er allt
of hátt til að hægt sé að réttlæta
það sem kostnað enda geyma
1.—5. gr. ákvæði, sem eiga að
tryggja að umræddar skuldir
bænda til veðdeildarinnar verði
ávallt vel tryggðar með fast-
eignaveðum (sbr. 4. gr.). Bent
skal á að fyrir nokkru var álag
Framkvæmdasjóðs á endurlán-
að lánsfé endurskoðað og lækk-
að úr 1% í 0,25%. Þetta atriði
væri einnig rétt að negla niður
þegar á löggjafarstiginu því að
þar er helst von að hlustað verði
á bændur. Eftir að málið er
komið í hendur embættismanna
verður ekki við þetta ráðið.
Laxveiðin
á stöng
1976—1983
■*
2
Árid 1983 9. besta veiöiárið hérlendis:
Laxveiðin
42% betri
en 1982
— Laxá í Kjós aflahæsta veiðiáin
Heildarlaxveiðin hér á landi í fyrra var alls 58.223 laxar og heildar-
þungi aflans var 198.431 kíló og er því meðalþungi um 6,8 pund. Þetta er
15% lakari veiði en árlegt meðaltal 10 ára þar áður, en hins vegar varð
veiðin 12% betri en meðaltal seinustu 20 ára. Arið 1983 varð það 9. í röð
bestu veiðiára hérlendis og meðalþungi nálægt meðallagi. Þá nam fram-
leiðsla á eldislaxi um 50.000 kílóum og kemur það til viðbótar villta
laxinum. Þessar upplýsingar fékk Mbl. hjá Veiðimálastofnun.
1976 1977
"
Elliöaár 1692 1328
Ulfarsá (Korpa) 406 361
Leirvogsá 544 474
Laxá í Kjós 1973 1677
Bugða 410 263
Meöalfellsvátn 78
Brynjudalsá 185 173
Laxá i Leirársv. 1288 1154
Andakílsá 262 187
Hvitá 388 401
Grímsá og Tunguá 1439 1103
Flókadalsá 432 263
Reykjadalsá 185 112
Þverá 2330 2368
Norðurá 1675 1470
Gljúfurá 356 400
Lúgá 1568 1720
Urriðaá 84
ÁlfU 204 300
Hftará 351 346
Haffjarðará 595 624
Straumfjarðará Vatnsholtsós og vötn 433 466
Fróðá 199 254
Grishólsá og Bakkaá Setbergsá 75 70
Valshamarsá 10
Laxá á Skógarströnd 114 190
Dunká 83
Skrauma 22
Hörðudalsá 55 51
Miðá í Dölum 121 146
Haukadalsá 904 862
Laxá í Dölum 488 419
Fáskrúð Laxá í Hvammssveit 136 242
Kjallaksst.á (Flekkudalsá) 343 342
Krossá á Skarðsströnd Búðardalsá 109 81
Hvolsá og Staðarhólsá Laxá og Bæjará, Reykh.sv. 185 163
Fjarðarhornsá 8
l^augardalsá í tsafj.djúpi 245 681
tsafjarðará 52
Langadalsá 170 189
Hvannadalsá „56
Selá (Steingr.firði 27
Staðará f Steingr.firði 108 124
Víðidalsá i Steingr.firði 54 61
Hrófá 22
Krossá f Bitru 49
Vikurá 92 68
Bakkaá 66
Laxá i Hrútafirði 18 23
Hrútafjarðará og Síká 228 262
Miðfjarðará 1601 2581
Tjarnará á Vatnsnesi 34
Viðidalsá og Fitjaá 1238 1792
Vatnsdalsá 571 1203
Laxá á Ásum 1270 1439
Blanda 1485 1367
Svartá 96 46
Laxá ytri 41 71
Hallá á Skagastr. 171
Fossá í Skefilsstaðahr. 34
Laxá i Skefilsstaðahr. 73 140
Sæmundará 160 212
Húseyjarkvísl 141 158
Hofsá i Vesturdal Kolka 15
Hrolleifsdalsá Flókadalsá í Fljótum 28 41
Fljótaá Eyjafjarðará 173 269
Fnjóská 250 273
Skjálfandafljót 412 288
Laxá f Aðaldal 1777 2699
Reykjadalsá og Eyvindarl. 133 593
Mýrarkvísl 121 181
Ormarsá á Sléttu 147 275
Deildarár á Sléttu 168 224
Svalbarðsá 155 240
Sandá 315 474
Hölkná 92 219
Hafralónsá 227 312
Miðfjarðará við Bakkaflóa 183 248
Selá í Vopnafirði 845 1463
Vesturdalsá i Vopnafirði 326 513
Hofsá í Vopnafirði 1253 1273
Selfljót 77
Fjarðará í Borgarf. eystra 44
Breiðdalsá 76 248
Geirlandsá í V-Skaft. 59 99
Eldvatn i V-Skaft. 13 43
Tungufljót í V-'Skaft. Kerlingadalsá og Vatnsá 14 34
Rangárnar 95 46
Stóra-Laxá í Hreppum 293 266
Brúará 57 49
Sogið 589 537
Hvitá í Árnessýslu 1159
ölfusá 549
Kálfá i Gnúpverjahr. Vatnasvæði Baugsstaðaóss 69 42
1978 1979 1980 1981 1982 1983 pund
1383 1336 938 1074 1219 1508 5,9
327 215 110 166 158 450 4,4
463 386 136 213 322 514 5,6
1648 1508 950 1290 927 1545 6,9
136 125 212 260 232 450 6,5
50 67 72 88 90 200
98 24 120 177 5,3
1252 899 707 670 545 . 708 6,4
237 138 69 104 89 108 7,2
788 573 555 364 348 213 7,5
1952 1527 869 845 717 1382 6,3
547 377 266 181 234 281 5,4
120 105 56 80 100 91 7,9
3132 3558 1938 1245 1616 1901 8,3
2089 1995 1583 1185 1455 1643 6,3
461 286 130 101 184 225 5,5
2405 1893 1049 735 1090 960 5,8
112 202 102 65 151 162
386 255 265 267 396 485 8,2
649 314 167 252 202 201 7,2
950 701 494 465 562 625 7,8
648 391 320 437 350 360 7,7
290 325 112 175 140 171 7,7
225 234 130 94 75 100 6,7
125 61 24 48 37 64 5,4
244 167 81 192 170 173 53
18 14 33
179 177 109 183 121 201 6,8
76 142 58 138 85 129 6,8
23 18 10
51 55 27 87 6,7
135 203 85 182 132 161 6,3
925 630 408 814 598 886 6,0
533 630 324 671 650 947 7,1
226 261 140 190 154 214 7,2
32 84 5,1
467 509 293 255 237 249 6,0
106 156 115 157 126 203 5,5
100 120 131 71 54 71
180 90 18 140 111 100 5,8
39 6,5
0 38 8 18 34
703 596 276 288 250 181 7,3
29 25 12 12 9
203 277 206 111 101 98 7,6
120 101 47 30 45 27 6,8
17 17 23 6 7 0
101 95 72 46 41 26 7,7
93 104 98 34 54 12 8,0
56 37 48 41 29 14 9,2
140 125 151 153 109 90 8,6
121 219 125 174 61 75 7,4
93 105 21 40 57 6,5
17 39 43 61 45 126 6,0
346 312 253 288 220 287
2337 2132 1714 1213 926 882 7,1
112 82 53 56 36 53 6,8
1851 1948 1423 1392 1132 1082 9,0
1466 1413 1033 985 721 879 8.5
1854 1650 955 1413 1036 1050 6,7
2147 906 778 1412 861 511 7,5
295 469 444 125 73 147 7,3
94 146 153 71 39 57 7,3
185 197 138 96 57 111 5,6
62 98 94 26 14 25 7,6
200 220 245 161 113 93 7,7
303 112 70 52 29 75 9,5
194 84 107 52 54 90 73
12 16 10 23
12 12 11 7
41 65 17 4 4 7 4,6
71 40 22 54 2 10
316 199 165 125 71 60 73
27 71 21 14 7
554 446 527 257 323 98 6,9
336 317 426 m 169 100
3063 2372 2324 1455 1304 1109 9,2
657 492 321 271 114 210 6,2
221 197 169 242 179 248 6,3
286 119 124 54 45 87 6,2
357 164 111 93 27 55 6,0
257 158 167 51 36 41 7,6
418 411 380 138 53 47 7,1
130 66 73 26 26 25 73
276 264 180 36 60 52 7,0
242 135 80 39 15 39 4,6
1394 767 637 192 168 229 5,8
498 268 141 42 34 61 5,4
1336 599 615 145 141 258 5,5
32 19 7 6 15 6,0
27 13 5 1
412 248 153 41 20 21 6,8
91 88 65 59 42 51 6,7
33 45 12 17 11 17 5,8
43 74 46 16 20 36 6,9
28 33 16 57 48 90
82 98 65 80 73 22 7,1
571 272 76 242 218 481 8,3
64 49 19 57 32 63 7,0
620 439 223 329 343 248 6,6
1169 1028 299 762 634 846 8,3
825 503 6 102 368 237 7,9
4 4 8 10
59 20 6,4
1 upphafi laxveiðitímans var
laxagengd heldur treg en batn-
aði síðan, einkum á Norður- og
Austurlandi. Flóð á Suður- og
Vesturlandi trufluðu nokkuð
veiðar, en kalt tíðarfar á Norð-
ur- og Austurlandi hamlaði veiði
þar.
Hlutur stangveiði í heildar-
veiði var 52%, netaveiði 29% og
hafbeitarlax gerði 9% af heild-
inni, sem er hæsta hlutfall til
þessa, enda tvöfaldaðist hafbeit-
arlaxinn frá árinu áður.
Laxveiði í heild var 42% betri
en 1982, sem var lakasta veiðiár-
ið í þeirri lægð, sem verið hafði í
laxveiði 1980,1981 og 1982. Veiði
var ágæt á Suður- og Vestur-
landi, en í ám á Norðurlandi kom
lítill bati í veiðina frá árinu áð-
ur. Á Austurlandi lyfti laxveiði
sér upp úr mestu lægðinni frá
því árið áður. Netaveiði í Hvítá í
Borgarfirði var ágæt og á Ölf-
usár-Hvítársvæðinu var góð
laxveiði og sömuleiðis í Þjórsá.
Að tiltölu var netaveiðin best í
Hvítá í Borgarfirði og voru um-
skipin frá árinu áður ákaflega
góð eða rúmlega 100% betri
veiði.
Hæsta stangveiðiáin 1983 var
Laxá í Kjós ásamt Bugðu með
1.995 laxa, næst kom Þverá í
Borgarfirði, en þar veiddust
1.901 lax. Þriðja hæsta áin var
Norðurá í Borgarfirði, en þar
fengust 1.643 laxar og fjórða í
röðinni voru Elliðaár með 1.508
laxa. Fimmta áin var Grímsá og
Tunguá í Borgarfirði, en þar
komu á land 1.382 laxar. Sjötta
áin var Laxá í Aðaldal með 1.109
laxa og sjöunda Víðidalsá og
Fitjaá í Húnavatnssýslu, en þar
veiddust 1.082 laxar og áttunda
laxveiðiáin með hæstu tölu
veiddra laxa var Laxá á Ásum
með 1.050 laxa.
Á vatnasvæði Hvítár í Borg-
arfirði veiddust alls 12.702 laxar,
þar af 6.891 í net, en 5.811 á
stöng. Veiðin á Ölfusár-Hvít-
ársvæðinu var 9.082 laxar. í
Þjórsá veiddust í net 1.950 laxar.
Netaveiðin í Borgarfirði var 13%
betri en árlegt meðaltal seinustu
10 ára, en á Ölfusár—Hvítár-
svæðinu var veiðin um 15%
lægri en nefnt meðaltalstímabil.
í Þjórsá var veiðin í meðallagi.
Hafbeitarstöðvarnar áttu að
þessu sinni 19% í laxveiði, eins
og fyrr greinir. Flestir laxar
komu í Laxeldisstöð ríkisins í
Kollafirði eða 5.324 laxar, hjá
Pólarlaxi hf. í Straumsvík feng-
ust um 2.500 laxar. í Lárós á
Snæfellsnesi skiluðu sér um
2.200 laxar og hjá ísnó hf. í Lóni
í Kelduhverfi voru hafbeitarlax-
arnir 553 talsins. Aðrar stöðvar
fengu færri laxa.
Framleiðsla á eldislaxi 1983
var um 50 tonn hjá þremur eld-
isstöðvum.