Morgunblaðið - 14.03.1984, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1984
31
Þeir sem að fótum
sér fjötur reyra
eftir Jens í Kaldalóni
Það er ekki einleikinn andskota-
gangurinn í stjórnarandstöðunni
þennan stutta tíma síðan hún
drattaðist úr stjórnarstólunum, og
lítið er sálarflug þeirra ritjöfra,
sem þar í flokki hafa sér helst til
afþreyingar að fylla blöð sín dög-
um, vikum og mánuðum saman af
sömu innihaldslausu moðrullunni,
sem ekki nokkur lifandi maður
getur enst til að lesa, svo sem það
er fram sett, — og manni verður á
að þenkja um það í raun og veru,
hvað er stjórnarandstaða?
Er það í raun og veru bara að
vera á móti öllu, sem viðvarandi
stjórnvöld aðhafast í öllum sínum
athöfnum, hvort heldur er gott,
vitlaust eða vont. Það er svo langt
frá því, að ég ætli að hæla síðustu
stjórnarandstöðu. Mórallinn þar
var í raun enginn annar en sá:
Farið þið frá, við tökum við og þá
mun allt það góða veitast yður.
Lætin, sem hafa verið útaf
þeirri mannréttindaskerðingu að
taka samningsfrelsi af verkalýð-
num, sem þeir svo kalla, ríða ekki
við einteyming og svo aukin held-
ur að hleypt var á það renniskeið,
að allir séu að drepast úr kröm og
fátækt. Nú er það auðvitað engin
ný bóla, þótt þeir fátæku og um-
komulausustu verði verst úti, svo
hefur það alltaf verið og verður
sjálfsagt alltaf. Til þess þarf engin
dæmi að sýna því til sönnunar, við
þekkjum þau af sögunni.
En þá þjóð er komin í öllu sinu
dagfari á þá háskalegu glapstigu í
öllu sínu líferni, sem við vorum á
sl. vori, horfandi fram af þeim
hengigljúfrum í fjármálalegu til-
liti á öllum sviðum, — að nokkur
fótmál aðeins vantaði til að týna
öllum venjulegu möguleikum til
sjálfsbjargar, — þá var það ekki
þyngsta þrautin að þola í nokkra
mánuði samningsrétturinn væri
af okkur tekinn, þó auðvitað megi
það heimfærast uppá einhverja
skerðingu á frelsi, en þá verður
líka að ætlast til þess að frelsið sé
ekki misnotað og mennirnir kunni
eitthvað með það að fara. En þeg-
ar búið var að glata þessu frelsi
hvort sem var, í því formi að um
ekkert væri að semja var ekki sár-
ast að missa þau „öku“-réttindi i
hálft ár.
Mér hefur oft blöskrað það póli-
tíska fjárhags- og fjármagns-
öngþveiti sem ríkt hér hefur
marga undanfarna áratugi. Það
hefir svo fjarstætt verið allri
þeirri jarðnesku tilveru, sem
okkur er í raun og veru áskapað að
búa við. Það er ekki einu sinni svo,
að þeir sem undan hafi dregið til
sparnaðar aura sína hafi haft ráð
á að nota þá nema í hæsta lagi
mátt klófesta þá einu sinni til
tvisvar á ári og um áratugi var svo
rænt og stolið af þeim með fullri
vitund og ásettum verknaði, gert
af þeim grautarsálum, sem yfir
öllu stjórnarfari réðu, úr hvaða
polítískum flokkum og stéttum
sem voru, skjálfandi af hræðslu
við aðra pólitíkusa um að missa
Kosningar
— til StúdentaráÖs
og Háskólaráðs
KOSNINGAR til Stúdentaráðs og
háskólaráðs fara fram í dag,
fimmtudag.
Samkvæmt því sem segir í
fréttatilkynningu sem Mbl. hefur
borist frá SHÍ verður kosið í níu
kjördeildum og kjörstaðir opnir
frá kl. 9-18.
í framboði eru þrír listar, A-
listi, Vöku, félags lýðræðissinn-
aðra stúdenta, B-listi, félags
vinstri sinnaðra stúdenta og
C-Iisti, félags umbótasinnaðra
stúdenta.
atkvæði úr aski sínum, ef útaf
væri breytt til réttlátari og raun-
særri vegar.
En um 15 þús. kr. mánaðar-
kaupið vildi ég segja þett: Af
hverju voru ekki þessir blessaðir
frumkvöðlar að öllu mannlegu sið-
gæði, sem í öllu vilja kalla sig
málsvara þeirra snauðustu, ekki
löngu búnir að sjá og reyna, þá er
þeim var til þess gefinn máttur og
aðstaða, að þessi einstæði skamm-
arböggull, sem þeir nú telja aðal-
uppistöðuna í launum þeirra
manna og kvenna, væri sú eymd-
arkattarlús, sem engum væri
mögulegt að lifa á eða hvað hefur
breyst svo til hins betra, hjá hin-
um atvinnuskapandi fyrirtækjum,
síðan þeir sjálfir hættu að halda í
taumana á fjármálahestinum, að
miklu sé nú hægara úr að bæta.
Auðvitað er þetta kaup alltof lítið,
en það er ekki bara að verða það
núna, það hefur alltaf verið það,
og með fullri vitund og baráttu-
vilja þessara verkalýðspostula,
hefur þetta bil alltaf verið að
breikka og breikka, og mest hefur
gleðibrosið ljómað á andlitum
þeirra, þá er þeir talið hafa uppúr
launaumslögum þeirra sem mest
fengu, en svo dregið annað augað í
pung, þegar þeir hafa gjóað á hin
umslögin sem nánast ekkert var í.
Það er algjör staðreynd og það
vitum við best eldri menn, að
launamisrétti hefur aldrei síðan
Island byggðist verið meira en nú.
Alltof stór hópur launamanna
hefur stórum miklu meiri laun en
sá sem minnst hefur, enda þó þeir,
sem minni laun hafa vinni baki
brotnu, oft langt fram yfir alla
getu við hin allra arðsömustu
störf, sem mest gefa þjóðinni í
aðra hönd til að moka í hærra
launuðu hópana. Hér hefur hin
blindsorta pólitiska vitfirring ráð-
ið alltof langan tíma og enn þann
dag í dag er sama vitleysan látin
yfir dynja og kemur best fram
aumingjaskapurinn og afvega-
leiðnin í greinargerð með frum-
varpi Sighvats Björgvinssonar,
þar sem hann segir berum orðum
að forsvarsmenn verkalýðssam-
takanna séu ekki færir um að
jafna þennan mun, þar sem hann
fer fram á að lögbundið verði á
Alþingi að lágmarkslaun verði
þetta og hitt. Hér hefur sum sé
vísitöluskrúfan skrúfað alla þessa
endemis vitleysu í það fasta form,
að sá fátækari skal fátækari
verða, en sá betur stæði ennþá
betur stæður.
Og manni verður á að spyrja:
Getur það verið, að nokkur maður
sé svo vitlaus til að trúa því í eigin
sál, að nokkur starfsemi eða at-
vinnurekstur geti staðið undir
60—70% vaxtakostnaði í reksti
sínum, og leyfa sér svo að útskýra
þá menn með skussanafni og á
hausinn mættu best fara, sem erf-
iðlega gengur hjá að láta þá starf-
semi er þeir stunda geta staðið
undir þeirri áþján, sem á þá er
lögð í þessu formi. Allir vita, að
slík dæmi geta aldrei gengið upp.
Nei sko, slíkir skussa túlar, sem
svo mæla, mættu sannarlega
blygðast sín og biðjast afsökunar.
Þetta eru nl. mestu skussarnir á
þurru landi, sem á engan mann-
legan hátt gera sér minnstu grein
fyrir því, að í sveita síns andlitis
skaltu þíns brauðs neyta, og það
eru einmitt þeir, sem sjaldnast
þurfa að svita sín andlit til ann-
arra brauðsstarfa, sem minnst
vitið og viljann hafa til þess að
skyggnast í þann heim hinna, sem
í stiðinu standa, og hreinlega
dræpust úr hungri og kvöl ef
þeirra ekki nyti við, sem þeir telja
best á hausinn komna. Eða eru
allar skipshafnir reykvísku togar-
anna mannaðir þeim einmuna
skussum og drullusokkum að jaðri
við að bjóða þurfi upp hvern ein-
asta togara vegna rekstrarskulda,
enda þótt þeir hver um sig og allir
til samans fiski fullkomlega með
því besta, sem gerist á sambæri-
legum skipum kringum allt ísland.
Eða hvað um skussana á Akra-
nestogaranum, sem er með eitt hið
hæsta aflamagn, sem um er að
ræða á svipuðum skipum. Eða eig-
um við bara að miða við aldur á
ránsfé því sem stolið var af þeim,
sem eitthvað gátu eða vildu leggja
til hliðar af tekjum sínum, og gátu
aldrei treyst á að fá nema 30% af
því til baka aftur í raunhæfu verð-
gildi.
Jens i Kaldalóni
En það er ekki einungis, að þessi
vaxtahaugur mergsjúgi og niður-
drepi alla viðleitni til að láta
nokkurn atvinnurekstur bera sig,
heldur og ekki síður eru skattar
einstaklingsins svo þrúgaðir upp
með 60% og uppí 95% dráttar-
vaxtakröfur á undanförnum árum,
ef einhverra hluta vegna hefur
ekki verið hægt að greiða á réttum
tíma. Já því miður, slíkir vitleys-
ingar hafa verið til á landi hér og
eru til og hafa alltof lengi verið til.
En það er þó að skömminni til
núna, sem þessi ríkisstjórn er
helst að nálgast jarðsamband við
tilveruna, svo talist geti til manna
og mér er nær að halda, að þó
ekkert væri nema vaxtalækkunin
einsaman væri hún orðin hjá
miklum þorra manna ein sú stór-
kostlegasta kjarabót, sem um get-
ur í lengri tíma, því allir hlutir
með afborgunarkjörum t.d., sem
og annað, hafa verið hlaðnir
vaxtaokri, sem mest hefur fundist
og hvergi til sparað. Þetta þekkja
allir.
En svo allur vísitölusöngurinn,
sem öllu átti að bjarga, vita nú
flestir hvernig með hefur verið
farið, þótt auðvitað geti ekki
nándar allir fylgst þar nógu
grannt með. Ekki hafa þar síður
misstigin spor gengin verið hjá
okkar ágætu alþýðuforingjum
þegar þeir hafa ráðið en hinum,
margfalsað, svikið og logið kerfi,
sem ekki nokkur lifandi maður
veit nú haus né sporð á hvað langt
og fólskulega á allan hátt hefur
fært verið frá sínu upprunalega
gildi, eða svo eitt nýjasta dæmið
sé tekið: sú niðurfelling söluskatts
á dráttarvélum, sem kjötið var
hækkað um í haust. Það var nú
svona ein kómódían í diskótekinu.
Við eigum svo að borga með þvi í
vetur, bændurnir, rafmagns-
reikningana og fóðurbætinn fyrir
kýrnar. En svona hefur þessum
vísitölumálum alla tið verið sull-
umbullað í þann grautarask, að
engum hefir orðið til matar á hinn
minnsta hátt, en svo allt úr skorð-
um gengið, að til miklu meiri
vandræða en til gagns er fyrir þá,
sem minnst sín máttu. Þetta er
því ein hin samtvinnaðsta sorg-
arsaga af fábjánagangi og getur
aldrei endað nema með skelfingu.
Einhverntíma verður að súpa
seyðið af vitleysunni. Smánin, sem
á forustu þessarar þjóðar hvílir,
eftir 40 ára góðæri, sem má kalla
á þessu harðbýla landi, í afla- og
afurðaverði, skuli þjóðin svo sokk-
in í skuldafen, að lífsháski hennar
blasi við, ef eitthvað bjátar á, —
og sjálft ríkið, sem ætti að eiga
gilda sjóði, ef allt með felldu væri,
skuli henglast áfram með millj-
arða í skuldum til sinna daglegu
þarfa, og vaxtahraukurinn þar
skuli nema tugum eða hundruðum
milljóna árlega. Þvílíkt og annað
eins.
Enda þótt ég hafi hér haft nokk-
uð stór orð um þær rúnir, sem
dýpst hafa rist þann svörð, sem
upp við höfum skorið okkar lifi-
brauð, er það ekki svo, að ég telji
til einskis gengið hjá okkur ágætu
verkalýðsstétt, að hafa sér til
halds og trausts veglega búið for-
ustugengi. En það verður líka að
skilja hitt, að það má ekki láta þá
forustu spila með sig, sér til fram-
dráttar í pólitískum vígaham og
ég sé ekki tilgang þess munaðar,
sem áunnist hefur á ekki lengri
tíma, en síðan krónubreytingin
var viðhöfð 1980, þegar að eggja-
kílóið kostaði eftir hana 12 krón-
ur, en eftir aðeins þessi 3 ár er það
sama kíló komið í 120 krónur og
annað svo flest eftir því.
Hinu er svo ekki að leyna, að
aðgerðir af hvaða tagi, sem gerðar
hefðu verið, hlutu að koma víða
niður, sem hlutu að verða að jafn-
ast á margan og mannlegan hátt,
án þess að til vandræða þyrfti að
koma í miklum mæli hjá einstaka
stéttum og aðlögunartíma þurftu
margir og enginn þurfti á hausinn
að fara vegna þess, sem gert yrði.
En það sjá allir, að þegar 70
manns eru í einu ráðuneyti í ekki
stærra landi og aðra 70 er hægt að
gogga útúr öðru fyrirtæki, þótt
stórt kunni að vera, þá mun pottur
svo víða brotinn í óráðsiu undan-
genginna ára, að ekki væri van-
þörf á að hreinsa eilítið til í viss-
um hornum, því svo virðist að hé-
góminn hafi í nokkuð of miklum
mæli safnast saman í öllu velferð-
arsamfélaginu okkar.
Bóka_
pakksí
á hagstæðu verði
VISA og ©%
EUROCARD
Fjöldi bóka
í síðasta skipti
á hagstæðu
verði
tærsti bókamarkaður
ársins 1984
MAGN'* 3¥1
AFSLÁTTUR
Notið tækifærið...
AÐEINS 4 DAGAR EFTIR
Opið til kl. 18 í dag
SENDUM IPÓSTKRÖFU
UM ALLT LAND
Markaðshús Bókhlöðunnar
Laugavegi 39 j----