Morgunblaðið - 15.09.1990, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. SEPTEMBER 1990
Minning:
Iðunn Jónsdóttir
Fædd 17. júlí 1908
Dáin 9. september 1990
Atvikin höguðu því svo að hjónin
Iðunn Jónsdóttir og Sigurður Jak-
obsson frá Þórshöfn urðu nágrann-
ar mínir þegar þau fluttust til
Húsavíkur fyrir 12 árum. Þessi eldri
hjón buðu af sér einstaklega góðan
þokka vegna snyrtimennsku. Þar
höfðum við eignast góða gi-anna.
Iðunn bjó þá þegar við heilsubrest
og það var því frekar að við Sigurð-
ur ræddum saman yfír grindverkið
milli garðanna um framgang jarð-
argróðurs og önnur brennandi
nytjamál erlendis í rúm tvö ár á
fyrrihluta síðasta áratugar. En
síðustu fímm árin urðu kynnin
miklu nánari vegna vanheilsu Ið-
unnar, en hún var asmaveik og
lagðist sá sjúkdómur mjög þungt á
hana, einkum síðustu árin.
Það er erfítt hlutskípti að vera
haldinn langvinnum sjúkdómi sem
stundum blundar, en er þó ávallt
nálægur og getur blossað upp þeg-
ar minnst varir eða þegar verst
stendur á. Það reynir á þrekið, á
manneskjuna. Þannig getur asminn
verið og þannig lék hann Iðunni.
Hún þurfti oft að neyta allra krafta
til að komast í gegnum köstin. Það
þarf sterk bein til að standa slíkt
af sér um áraraðir.
Iðunn var greind kona og glsesi-
leg, skoðanaföst og vinaföst. Þrátt
fyrir sinn erfíða sjúkdóm hélt hún
ávallt reisn sinni og var alltaf svo
vel til höfð að eftirtekt vakti. Og
þrátt fyrir erfíðleikana var alltaf
stutt í glettnina og stundirnar með
henni urðu því gefandi og eftir-
minnilegar. Og það er fyrir þær sem
ég vil þakka með þessari stuttu
kveðju.
Ég votta eftirlifandi manni henn-
ar, Sigurði Jakobssyni, dætrum og
fjölskyldum þeirra, mína dýpstu
samúð.
Gísli G. Auðunsson
t
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
ANNA GUÐMUNDSDÓTTIR,
Nóatúni 32,
Reykjavík,
lést í Borgarspítalanum aðfaranótt föstudagsins 14. september.
Börnin.
t
Elskuleg dóttir okkar,
HAFDÍS S. ALFREÐSDÓTTIR,
Gnoðarvogi 30,
andaðist í Landakotsspítala 13. september.
Fyrir hönd aðstandenda,
Jónina Jónsdóttir,
Alfreð Antonsen.
Kristm Júliusdóttir,
Anika Sjöfn Berndsen,
Gerður Berndsen,
Margrét Berndsen,
Sólveig Berndsen,
Jóhanna Sigríður Berndsen.
t
Bróðir okkar,
BJARNI PÁLSSON
frá Seljalandi,
sem andaðist á Sólvangi 9. september verður jarösunginn frá
Kapellu kirkjugarðsins í Hafnarfirði, mánudaginn 17. september
kl. 13.30.
Þeir sem vilja minnast hins látna láti Sólvang njóta þess.
Fyrir hönd systkina og annarra vandamanna,
Helga Pálsdóttir.
+
Útför móður okkar, tengdamóður og ömmu,
MARGRÉTAR D. HÁLFDÁNARDÓTTUR,
Rauðarárstíg 22,
verður gerð frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 18. septemberkl. 15.
Margrét Ólafs. Daly, Robert Daly,
Hálfdán D. Ólafsson,
Steinunn H. Óiafsdóttir, Pétur Guðmundsson,
Álfhildur Ólafsdóttir
og barnabörn.
Falls er von af fornu tré, — með
þessum orðum byijar Jón í Garði
fallegt minningarljóð um sveitunga
sinn. Það á vel við nú að taka eins
til orða, þegar minnst er Iðunnar
dóttur hans, sem lést á Húsavík sl.
sunnudagsmorgun 9. september,
82 ára að aldri. Hún hafði lengi
barist við erfíðan sjúkdóm. Ég kom
að sjúkrabeði hennar stutta stund
á síðasta vetri. Frá henni stafaði
sömu hlýju og áður. Augun lýstu
af kímni og mildi, en þó leyndi sér
ekki, að hún var orðin þreytt.
Iðunn fæddist á Höskuldamesi á
Sléttu 17. júlí 1908, en fiuttist með
foreldrum sínum að Garði í Þistil-
fírði tveggja ára. Þaðan var Krist-
rún móðir hennar, dóttir Einars
bónda þar Kristjánssonar og Járn-
bráar Einarsdóttur, sem komin voru
af bændaættum þar í héraði. Jón,
faðir Iðunnar, var fæddur að Klifs-
haga í Öxarfírði, sonur Kristínar
Bjarnadóttur og Guðmundar Þor-
valdssonar hreppstjóra og bónda
þar.
Um Garð lá áður þjóðbrautin
yfír Öxarfjarðarheiði og var þar
löngum gestkvæmt, enda heimilið
rómað fyrir góða aðhlynningu og
rausnarskap. Kristrún tók við ljós-
móðurstörfum af móður sinni 1905
og gegndi þeim störfum í nærfellt
hálfa öld. Henni er lýst svo, að hún
hafí gengið „hæglát, örugg og
mild“ að starfí sínu og að frá henni
hafi stafað „traust og styrkur".
Jón í Garði var mikill og óvenju-
legur persónuleiki og skáld. Hann
veiktist af liðagigt 21 árs. Það kom
þó ekki í veg fyrir, að hann tæki
snemma þátt í sveitar- og héraðs-
málum og hefði brátt með höndum
flest þau ábyrgðarstörf, sem einum
bónda verða falin. Hann var allra
manna skemmtilegastur, mælsku-
maður og mannasættir.
Iðunn var elst þriggja systkina.
Baldur, fæddur 1914, var bóndi á
Garði, kvæntur Margréti Jakobs-
dóttur úr Kollavík, lést 1963.
Yngstur var Ari, fæddur 1918 en
lést 18 ára að aldri, mikill efnismað-
ur.
Iðunn fór í unglingaskólann að
Lundi í Öxarfírði, en veiktist af
berklum rúmlega tvítug og var tvö
ár á Kristneshæli, einn af fýrstu
sjúklingunum þar. Þaðan lá leiðin
til Reykjavíkur, þar sem hún dvald-
ist um tveggja ára skeið og nam
kjólasaum. Fór síðan aftur heim í
Garð. Hún giftist Sigurði Jakobs-
syni 25. júlí 1937, og voru þau í
Kollavík tvö fyrstu hjúskaparárin
með foreldrum Sigurðar, Kristjönu
Jónsdóttur og Jakob, sem var sonur
Sigurðar í Hólsseli Þorsteinssonar,
sem var landskunnur fyrir rausn
og vænleik sauða sinna.
Árið 1939 fluttust þau Iðunn og
Sigurður til Þórshafnar og bjuggu
fyrsta veturinn hjá Karli Hjálmars-
syni kaupfélagsstjóra. Festu kaup
á húsinu Eyri árið 1941, þar sem
þau bjuggu í 20 ár. Þá reistu þau
glæsilegt einbýlishús við Fjarðar-
veg, sem þau kölluðu Garð. Árið
1978 fluttu þau síðan til Húsavík-
ur, þar sem dætur þeirra höfðu
sest að.
Minning:
Þorsteinn Kristleifs-
son, Gullberastöðum
Fæddur-4. október 1890
Dáinn 7. september 1990
Foreldrar Þorsteins voru Krist-
leifur Þorsteinsson bóndi og fræði-
maður á Stóra-Kroppi í Reykholts-
dal og fyrri kona hans Andrína G.
Einarsdóttir frá Urriðafossi í Árnes-
sýslu, hálfsystir sammæðra við sr.
Magnús Andrésson prest á Gils-
bakka. Það stóðu að honum sterkir
stofnar í báðum ætturh. Þorsteinn
ólst upp hjá foreldrum við almenn
sveitastörf. Heimili Kristleifs var
menningarheimili og sú menntun
sem slík heimili gáfu var dijúg,
hann var einnig tvo vetur við nám
í unglingaskóla í Hjarðarholti í
Dölum. Hann stundaði sjó í margar
vertíðir og marga vetur stundaði
hann barnakennslu í uppsveitum
Borgarfjarðar. Hann auðgaði anda
sinn með lestri góðra bóka og hafði
snemma áhuga fyrir landi og þjóð
og öllu því sem við nefnum í dag,
þjóðleg fræði.
Hann kvæntist Kristínu Vigfús-
dóttur frá Gullberastöðum, glæsi-
legri gæðakonu, þau bjuggu fyrst
í Hægindi í Reykholtsdal og svo
1923-65 á Gullberastöðum í Lund-
arreykjadal, þar sem hann gegndi
mörgum störfum fyrir sveit sína,
lengi oddviti og var gerður að heið-
ursfélaga Búnaðarfélags Lundar-
reykjadals. Hvert það sæti sem
hann skipaði var vel skipað, hvort
sem það var skepnuhirðing og hey-
skapur, við árina á sjónum, við
barnakennslu eða við skrifborðið
því þar sat hann löngum, arfurinn
frá föðurnum leyndi sér ekki,
fræðahneigðin, þar var hann sem
annars staðar heill í störfum og
vandaður. Fræðaþulur sem unni
bæði máli og málefni, sama hvert
verkefnið var í það og það sinnið.
Heimilið á Gullberastöðum var
rómað fyrir gestrisni og alúð við
gangandi og gest. Þar stóð Kristín
kona hans við hlið hans og í huga
þeirra sem kynntust voru þau óijúf-
anleg heild, spegilmynd þess besta
sem við eigum í þjóðlífi okkar ís-
lendinga. Þau eignuðust ekki börn,
en tvær stúlkur urðu þeirrar gæfu
aðnjótandi að alast upp á heimili
þeirra sem þeirra börn. Þær nutu
ástar þeirrar og umhyggju sem þær
svo endurguldu honum bæði fyrr
og síðar og ekki síst nú er halla fór
undan fæti með heilsu hans. Og
hann gladdist svo innilega og naut
umhyggju þeirra. Hafi þær þökk
fyrir allt sem þær voru þeim fóstur-
foreldrum sínum og ekki síst nú
honum háöldruðum.
Eftir lát Kristínar 1966 flutti
hann í Borgames bjó þar um tíma
með Jórunni systur sinni, en eftir
að hún var látin bjó hann einn. í
Borgarnes lá leiðin oft til Þorsteins
og alltaf var hann eins, gott skap
og gleðin ljómaði af honum. Þegar
hann rifjaði upp gamlar minningar
talaði um löngu horfnar persónur
eins og þær væru hjá okkur í eld-
húsinu, hjá honum. Minntist t.d. á
að í gamla daga hefði hann þekkt
mig áður en ég vissi að hann var
til og það er rétt hann kom að
Syðstufossum þegar ég var á
fímmta ári (1912) og talaði við
mig. Ferðafélagi hans taldi hann
eyða of mörgum orðum á strákinn.
Þorsteinn svaraði til að það væri
kannske nóg núna, en þessi ætti
eftir að verða góðkunningi sinn,
hinn hló. En þessi varð raunin Þor-
steinn Kristleifsson er einn þeirra
sem ég má telja sem vin. Og ég
þakka honum óteljandi samveru-
stundir í umræðu um sameiginleg
hugðarefni, þar sem hann yfírleitt
var veitandi en ég þiggjandi. Minni
hans var trútt alveg fram á næst
Erna er gift Haraldi Jóhannes-
syni mjólkurfræðingi. Synirnir eru
þrír og ein dóttir, Iðunn.
Þórhalla er gift Bjarna Aðalgeirs-
syni útgerðarmanni og eiga þau
þijá sonu.
Það var jafnan gestkvæmt á
heimili þeirra Iðunnar og Sigurðar
og tíðum næturgestir, enda voru
þau rausnarleg heim að sækja. Þau
hjón vora samhent og heimili þeirra
endurspeglaði listfengi þeirra og
myndarskap. Iðunn gekk að hús-
móðurstörfum sínum hæglát, öragg
og mild sem móðir hennar. Hún
hafði erft hagmælsku föður síns,
þótt hún léti lítið á því bera, var
glettin og hrókur alls fagnaðar í
vinahóp. Vinur vina sinna.
Sigurður var gjaldkeri Kaupfé-
lags Langnesinga frá 1939 til 1977
og naut vinsælda og einstaks
trausts í starfí sínu. Hann er dverg-
hagur og fæst enn við tréskurð, sem
ber listrænu handbragði hans
glöggt vitni.
Iðunn fylgdi Sjálfstæðisflokkn-
um fast að málum og höfum við
þingmenn Sjálfstæðisflokksins not-
ið mikillar gestrisni á heimili þeirra
Sigurðar. Eg er þakklátur fyrir _að
hafa notið vináttu þeirra hjóna. Ég
á í fóram mínum tvo hluti, sem
mér eru kærir, ask, skorinn út af
Sigurði, og Ljóðmæli Jóns í Garði
með kveðju frá Iðunni. Sú gjöf er
mér kærari en ella fyrir þá sök, að
vinátta var með þeim Jóni og Bene-
dikt Sveinssyni afa mínum.
Nú, þegar Iðunn Jónsdóttir er
kvödd, er þungur harmur kveðinn
að Sigurði og fjölskyldunni. Þessar
línur bera þeim hlýjar kveðjur okk-
ar hjóna, sem ég lýk með því að
vitna til niðurlagsorða í útgöngu-
sálmi Jóns í Garði:
Vígðu helgum himins eldi
hjðrtu vor. Ó, Drottinn minn!
Og að loknu lífs vors kveldi
lyft oss blítt í faðminn þinn.
Halldór Blöndal
síðasta ár og undravert. Og hann
sagði aldrei það öruggt sem ekki
var það.
Ég tel það gæfu mína að hafa
kynnst þeim hjónum Kristínu og
Þorsteini, ég þakka þeim margar
gleðistundir heima á Gullberastöð-
um og ég þakka honum allar stund-
imar með honum og ég ætla að
geta þeirrar síðustu sem ég veit að
ég man þar til ég verð allur.
Þriðjudaginn 4. sept. frétti ég að
hann væri kominn á spítalann á
Akranesi. Daginn eftir fór ég þang-
að að vita hvernig honum liði. Hann
lá með lokuð augun, andlitið var
svo einkennilega frítt, hrukkulaust
eins og hann væri orðinn ungur í
annað sinn. Ég heilsaði honum með
nafni, hann aðeins opnaði augun
og lokaði þeim aftur, ég sagði hon-
um hver ég var. En fékk engin við-
brögð við því að hann þekkti mig.
Ég tók í höndina sem lá á rúminu,
stóð kyrr og í huganum kvaddi ég
þarna góðan og göfugan mann,
þakkaði alla fræðsluna og vináttuna
gegnum árin og bað hann þegar
hann kæmi yfír landamærin að skiía
kveðjum.
Guð blessi þessa minningu.
Ari Gíslason