Morgunblaðið - 17.11.1994, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þemey RE kom með 100 míllióna króna farm til hafnar í gær
Skipið næstum
búið að veiða
fyrir kaupverði
ÞERNEY RE í eigu Granda hf.
hefur reynst fyrirtækinu vel frá
því það komst í eigu þess fyrir
einu ári. Það hefur aflað að
meðaltali fyrir 47 milljónir
króna á mánuði frá því Grandi
hóf rekstur þess fyrir tíu mán-
uðum. Kaupverð þess var 570
milljónir króna þegar það var
keypt frá Flekkefjord Slip A/S
í Noregi en hefur aflað fyrir
470 milljónir króna. í gær kom
Þerney með afla að verðmæti
rúmar 100 milljónir króna til
Reykjavíkur og sló þar með
nýsett íslandsmet Vigra RE.
Skipstjóri Þerneyjar er Þórður
Magnússon.
„Þetta er eitthvað um það bil
íslandsmet en aflinn er áþekkur
og Vigrinn kom með en við vor-
um einni viku styttra á veiðum
svo við vinnum kannski á
markahlutfalli," sagði Þórður í
samtali við Morgunblaðið.
Þerney kom með 850 tonn af
fiski upp úr sjó og um 460 tonn
af afurðum. Veiðiferðin stóð
yfir í fimm vikur. Þórður segir
að 90% af aflaverðmætinu séu
djúpkarfi en einnig hafi þeir
unnið þorsk í beinlaus flök fyrir
Coldwater í neytendaumbúðir
fyrir um 10 milljónir króna.
„Við fullvinnum hráefnið. Karf-
ann hausskerum við og heil-
frystum og þannig fer hann í
verslanir í Japan.“
Stór og
ormalaus þorskur
Þórður sagði að gott verð
fengist fyrir karfa núna og yrði
hann ekki seldur nema mjög
gott verð fengist. „Þetta er með
betri afurðum sem við komumst
í. Þetta er djúpkarfi og hann
er langsamlega verðmestur en
grunnkarfinn, eða gullkarfinn
svokallaði, þykir okkur ekkert
sérstaklega spennandi og við
leggjum okkur ekkert eftir hon-
um. Japaninn vill karfann rauð-
an og djúpkarfinn er mun rauð-
ari,“ sagði Þórður.
Þerneyin fékk fyrst ágætan
afla í köntunum suður af Vest-
mannaeyjum. Við norðanverðan
Reykjaneshrygginn fengu þeir
úthafskarfa og afgangurinn af
karfanum veiddist 140-160
sjómilur frá Reykjanesi. „Við
urðum fyrir óhappi með flot-
trollið er við lentum með það
utan í tind og rifum. Þá fórum
við á Vestfjarðamið síðustu
fimm dagana og vorum þar í
þorskkroppi með botntrolli. Það
var ágætis veiði af stórum og
ormalausum þorski fyrstu dag-
ana og þá var mest að gera í
túrnum. Þetta er mannfrek
vinna og upplagt að vinna þenn-
an væna fisk í dýrari pakkning-
ar,“ sagði Þórður.
Hann sagði að veiðin hefði
verið jöfn og þétt allan túrinn.
Morgunblaðið/Sverrir
DÆTUR Þórðar skipstjóra, Hildur Björk (t.v.) og Eva, voru
komnar niður á bryggju til að fagna föður sínum eftir þennan
langa túr.
Tíu manns eru á vakt í vinnsl-
unni en fjölgað var á vakt þegar
þorskurinn var urininn.
Þórður sagði að hásetahlutur-
inn losaði um eina milljón króna
fyrir fimm vikna veiðiferð.
Togarinn á hálfvirði
Þerney landaði síðast karfa
fyrir um 75 milljónir króna eftir
29 daga veiðiferð.
Þórður sagði að Þerneyin var
einkar gott skip en það var keypt
nýtt af Flekkefjord Slip A/S.
„Hún var upphaflega smíðuð fyr-
ir rússneska aðila en Grandi gekk
inn í kaupin og fékk togarann
fyrir spottprís. Þegar ég fór utan
til að sækja skipið var mér sagt
að verðmæti skipsins væri um
1.300 milljónir lu,óna,“ sagði
Þórður.
Jóhanna Sigurðardóttir
vill stjórnlagaþing
Stjórnar-
skrá end-
urskoðuð
í sumar
JÓHANNA Sigurðardóttir alþingis-
maður hefur lagt fram lagafrumvarp
á Alþingi um að efnt verði til stjórn-
lagaþings næsta sumar til að endur-
skoða stjórnarskrá íslendinga.
Jóhanna segir í greinargerð að
heildarendurskoðun stjórnarskrár-
innar hafi vafíst fyrir mönnum ára-
tugum saman og hvíli ábyrgðin ekki
síst á þingfiokkum stjórnmálaflokk-
anna á Alþingi. Því leggur hún til
að efnt verði til stjórnlagaþings, sem
skipað verði 41 fulltrúa sem kosnir
verði persónukosningu. Ekki verði
hægt að kjósa alþingismenn á þetta
þing, til að koma í veg fyrir að þeir
fjaili um sjálfa sig.
Ráðherrar ekki þingmenn?
Jóhanna leggur til að stjórnlaga-
þingið skoði sérstaklega æskilegar
breytingar á stjórnkerfinu, m.a.
hvort rétt sé að ráðherrar séu jafn-
framt þingmenn og hvort afnema
eigi aukafjárveitingar. Kannað verði
hvort rétt sé að breyta og setja skýr-
ari reglur um þingrofsréttinn og
hugað að ákvæðum um setningu
bráðabirgðalaga. Þá fjalli stjórnlaga-
þingið um ákvæði stjórnarskrárinnar
um ráðherraábyrgð og athugi hvort
ekki sé rétt að setja heimild í stjórn-
arskrána tii þjóðaratkvæða-
greiðslna.
Gert er ráð fyrir því í frumvarpinu
að tillögur stjórnlagaþings verði
bornar undir þjóðaratkvæðagreiðslu
sem yrði bindandi. Nái tillaga stjórn-
lagaþingsins fram að ganga verði
hún lögð fyrir forseta íslands til
staðfestingar og taki þá ný stjórnar-
skrá gildi.
Iðnfræðsluátaki hleypt af stokkum meðal 14 ára unglinga í fjórum grunnskólum í Reykjavík
Viðhorf til iðn-
náms einkenn-
ast af tómlæti
Morgunbiaðið/Ámi Sæberg
FORYSTUMENN í iðnaði og fræðsluyfirvöld standa að iðnfræðsluátakinu
INN í því skyni að gera iðnmenntun „inn“ í huga unga fólksins.
FRÆÐSLUSKRIFSTOFA Reykjavíkur,
Skólamálaráð, Samtök atvinnurek-
enda og launþega í iðnaði og Aflvaki
Reykjavíkur hafa hleypt af stokkunum iðn-
fræðsluátaki meðal 14 ára unglinga í fjórum
skólum í Reykjavík. Markmið átaksins er að
fá fleiri nemendur til að fara í iðnnám. Ut-
búið hefur verið námsefni fyrir átakið. Efnt
verður til hugmyndasamkeppni meðal nem-
enda og stefnt er að því að framleiða vöru
úr bestu hugmyndunum.
Iðnfræðsluátakið, sem nefnist INN, en það
stendur fyrir iðnaður, nemendur og nýsköp-
un, fer fram í Álftamýrarskóla, Vogaskóla,
Fellaskóla og Tjarnarskóla. Öðrum skólum
verður sent námsefnið til kynningar. Um er
að ræða tilraunaverkefni.
Færri útskrifast með
sveinspróf en áður
Guðrún Þórsdóttir, kennslufulltrúi á
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur, sagði að ís-
lenskir nemendur veldu sér framhaldsnám
með allt öðrum hætti en nemendur í ná-
grannalöndum okkar. í þýskalandi, Noregi
og Danmörku færu um 70% nemenda í verkn-
ám, en aðeins um 32% íslenskra nemenda
færu í verknám. Um 68% færi i bóknám.
Hún sagði að á síðustu árum hefði sú þróun
orðið hér á landi að fleiri sæktu í bóknám
en áður. Árið 1980 völdu 1.187 16 ára nem-
endur almennar brautir, en 303 völdu iðn-
brautir. Árið 1992 völdu 1.664 nemendur
almennar brautir, en 359 nemendur iðnbraut-
ir. Árið 1980 útskrifuðust 717 með sveins-
próf, en 1993 hafði þeim sem útskrifuðust
með sveinspróf fækkað niður í 614.
„Viðhorf nemenda og einnig foreldra til
iðnmenntunar einkennast af tómlæti. Fólk
virðist ekki átta sig á möguleikum iðnmennt-
unar,“ sagði Ingi Bogi Bogason, fræðslufull-
trúi hjá Samtökum iðnaðarins. Hann sagði
að einn megintilgangurinn með fræðsluátak-
inu væri að breyta viðhorfi nemenda til iðn-
menntunar. Mikilvægt væri að fá fleiri nem-
endur til að hefja iðnnám og einnig þyrfti
að fá hæfileikaríka nemendur í iðnnám.
Ríkisvaldið hefur ekki staðið sig
Guðrún sagði að það væri mat manna að
aðstæður Væru nú fyrir hendi til að snúa
þróun síðustu ára við. Iðnaðurinn væri á
uppleið. Ytri aðstæður væru hagstæðari nú
en áður. Guðrún sagði að meiri iðnmenntun
væri fallin til að fjölga atvinnutækifærum
því að iðnmenntað fólk væri betur í stakk
búið til að skapa sér störf, en þeir sem enga
menntun hefðu.
Ingi Bogi sagði ástæðuna fyrir því, að
samtök í iðnaði hefðu skipulagt þetta átak,
vera að skólakerfið og ríkisvaldið hefðu
brugðist. Þrátt fyrir fögur fyrirheit um að
styrkja iðnmenntun hefði lítið gerst í þeim
efnum.
Áslaug Brynjólfsdóttir, fræðslustjóri í
Reykjavík, benti á að það vantaði fjármagn
til að hrinda hugmyndum um öflugara iðn-
nám í framkvæmd. Bóklegt nám væri ódýr-
ara fyrir skólakerfið en iðnnám. „Menn hafa
haft á orði að grunnskólinn sé þjóðhagslega
hættulega lélegur. Málið er hins vegar að
það er þjóðhagslega hættulegt hvað við verj-
um litlu fjármagni til grunnskólans," sagði
Áslaug.
Launin eru þokkaleg
í því námsefni sem útbúið hefur verið fyr-
ir iðnfræðsluátakið er gerð grein fyrir ein-
stökum iðngreinum. Því er lýst hvað viðkom-
andi iðnaðarmaður gerir, hvaða verkfæri
hann notar, hvernig vinnutíminn er og hvaða
laun hann hefur. Þá er skipulagi iðnnámsins
lýst og m.a. á það bent að nemendur geta
haldið áfram í frekari nám að loknu iðn-
námi. Ingi Bogi sagði að það væri útbreiddur
misskilningur að nemendur sem færu í iðn-
nám gætu ekki aflað sér frekari menntunar
að námi loknu. Fólk gæti bæði farið út í frek-
ar sérnám á sviði iðnaðar eða haldið áfranr
námi í annarri grein og nýtt sér iðnnámið í
því námi. Reynslan sýndi að fólk með mennt-
uri í ólíkum greinum stæði betur að vígi þeg-
ar út í atvinnulífið væri komið, en þeir sem
færu eingöngu í bóklegt nám.
í námsefninu er m.a. að fínna þær upplýs-
ingar að mánaðarlaun rafiðnaðarmanna eru
um 150.000 krónur á mánuði. Meðalmánað-
arlaun byggingamanna í dagvinnu eru
95.000-113.000. í ákvæðisvinnu eru dag-
vinnulaunin 148.000 að meðaltali á mánuði.
Meðal vinnutími byggingamanna er 46-52
klukkustundir á viku.