Morgunblaðið - 17.11.1994, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
-f
HOTEL
LEIFUR EIRÍKSSON1
ikólavörðustfg 45
Reykjavlk
sími 620800
Fax 620804
Hagkvæm gisting
íhjarta borgarinnar4
Einst.herb.
kr. 2.900
Tveggja m. herb.
kr. 3.950
Þriggja m. herb.
kr. 4.950
Morgunverður innifalinn
Kynning á Givenchy
haust-/vetrarlitunum
1994-1995
í dag frá ki. 1 3-17.
Ýmis skemmtileg tilbð í gangi
frá Givenchy.
Ath.: Mjög gó& ver&lækkun
á Givenchy vörunum.
(Sara
SNYRTIVÖRUVERSLUN
Bankastræti 8, sími 13140
t r
NYR SJALFVIRKUR
OFNHITASTILLIR
Kiörhiti í
hverju
herbergi.

= HÉÐINN =
VERSLUN
SELJAVEGI 2 SÍMI 91-624260
AÐSENDAR GREINAR
Varnaðarorð til skip-
stjóra í Smugunni og víðar
EG VONA að skip-
stjórar í Smuginni og
víðar séu menn til að
ráða og láti ekki út-
gerðarmenn stjórna
gerðum sínum. Það er
vitað að mjög vond
veður geta komið á
þessum slóðum í Bar-
entshafi, kannski eins
slæm og við Grænland
eins og á Nýfundna-
landsmiðum, en þar
var ég á síðutogurun-
um á sínum tíma. ís-
inn er versti óvinur
sjómannsins og auð-
vitað ísingin. Þetta
eru kannski meiri skip sem
stunda þessar veiðar í Smug-
unni í dag, en ég álít að þau séu
jafnvel enn hættulegri en gömlu
síðutogararnir vegna yfirbygg-
ingarinnar og alls þess sem ís
getur hlaðist á. Það er svo mik-
ið upp úr sjó á þessum skipum
og brúin framarlega.
Ég hef verið við Grænland á
togaranum Júlí, að lemja á ís fleiri
sólarhringa upp á líf og dauða,
og þegar svo allt í einu var komið
svo gott sem logn var vitað að
ísinn var ekki langt undan. Þá var
snúið við á síðustu stundu og lens-
Sveinn Björnsson
að í hlýrri sjó. Það
mátti litlu muna með
Bjarna riddara, sem
ég var síðar á, og
Sörpræs sem voru
samskipa við Græn-
land. A báðum skip-
unum hurfu öll siglin-
gatæki, sjórinn braut
upp stýrishús þeirra
og öll siglingatæki
hurfu í hafið og hval-
bakurinn á Bjarna
riddara losnaði og
sjór komst í forlest-
ina. Þá urðu margir
hræddir. Síðar var
sami skipstjóri á Þor-
keli mána í svona aftaka veðri og
bjargaði skipi og áhöfn með því
að logsjóða í burtu bátadavíður
og þar með björgunarbáta vegna
ísingar. Það var skipstjóra að
þakka, að ekki fór verr. Svo fórst
Júlí með manni og mús, að talið
var vegna ísingar. Enginn var til
frásagnar. Það var mikið áfall.
Margir áttu um sárt að binda og
manni vöknar um augu enn við
tilhugsunina. Ég þekkti marga
þar um borð.
Að láta sér detta í hug, eins
og ég sá einhvers staðar í blaði
um dagnn, að fara í var við ísinn
Ættu skipstjórar að
hugsa sig tvisvar um,
segir Sveinn Björns-
son, áður en lagt er í
slíkar háskaferðir.
er bara vitleysa, í fárviðri sem
koma víða eins og hendi sé veif-
að. Eins og áður segir komu ís-
lensku skipstjórarnir sér í burtu
frá ísnum og keyrðu til hlýrri sjáv-
ar og héldu sjó þar. Að lokast
inni í ísnum, jafnvel í góðviðri,
getur verið stórhættulegt. Að
vera að veiðum þar sem er mikið
af rekís, þar sem er einn tíundi
upp úr sjó, er líka hættulegt því
radarinn sér ekki hvað er undir
sjólínu. Þegar ég var við Græn-
land bæði á Júlí og Bjarna ridd-
ara var alltaf hafður maður fram
á hvalbak sem sagði til um slíkan
ís og gaf skipstjóra merki um að
breyta stefnu.
Nú verða skipstjórar í Smug-
unni að notfæra sér kunnáttu og
reynslu skipstjóra sem hafa verið
í Barentshafi um vetrarmánuðina
og auðvitað veðurfræðinga sem
verða sérstaklega að koma með
veðurspá fýrir þetta svæði. Með
hjálp þeirra er kannski hægt að
forðast óhöpp og slys, en þó sér-
stáklega að þarf að hlusta á menn
sem hafa reynslu af veðrum þarna
norður frá að vetrarlagi. Ofsaveð-
ur á þessum slóðum eru voðaleg
og ís hleðst fljótt á skipin. Ættu
skipstjórar að hugsa sig tvisvar
um áður en lagt er í slíkar ferðir.
Þó að þessi nýju skip séu vönduð
með allskonar græjum þá má ekki
láta sér detta í hug að þau geti
ekki farist. Öll skip geta farist.
Hver á að ráða?
Ég gæti trúað að sumir útgerðar-
menn o.fl. láti sér ekki koma slíkt
til hugar í peningagræðgi sinni, en
það er sem sagt skipstjórinn sem
allt veltur á, með skipshöfn sína.
Hann ber ábyrgðina, og á að bera
hana, en ekki útgerðarmenn í landi
sem aldrei hafa „pissað í salt vatn“.
Vonandi eru einhverjir þeirra sem
treysta sínum skipstjórum og fara
eftir því sem þeir segja. Það eiga
að vera lög. Að missa skip með
allri áhöfn er hryllilegt og þjóðin
má ekki við því. Skipstjórar, munið
Júlíslysið. Látið það víti til vamaðar
verða. Þið eruð ekki einir. Fjölskyld-
ur, konur og böm 30 manna. Það
skiptir máli og er á ykkar ábyrgð
hvernig stjórnað er, en ekki útgerð-
armanna. Verið skynsamir. Látið
ekki fégræðgi ráða ferðinni. Guð
forði ykkur frá því.
Skrifað í Flórída í október 1994.
Höfundur er myndlistarmaður og
lögregluþjóna.
Jólin nálg’ast
Styrktartónleikar fyrir krabbameinssjúk börn
HÁTÍÐ ljóssins
nálgast óðum. Ég er
greinilega ekki sá
fyrsti Sem áttar sig á
því þar sem ýmsir eru
nú þegar komnir vel á
veg með að undirbúa
komu jólanna. Versl-
unarmenn t.d. eru
þegar famir að setja
upp jólaskrautið,
fyrstu hnullungar
bóka- og geisladiska-
skriðunnar hafa fallið,
félagasamtök era far-
in að bjóða jólakort og
fleira tengt jólunum
til sölu og svona mætti
lengi telja. Því miður hefur borið
talsvert á því undanfarin ár að
aðilar, sem vilja koma vömm sín-
um eða þjónustu á framfæri og
taka þátt í veislunni, reyna að
nota líknarfélög eða málstað
þeirra, sem minna mega sín, til
þess að maka krókinn. Reyndar
verður slíkra tilrauna vart allan
ársins hring en fyrir jól verða þær
sérlega áberandi. Ljóst er að
margir hafa gott eitt í huga þegar
þeir taka ákvörðun um að láta
líknarfélög njóta góðs af hagnaði
sínum. Sumir auglýsa slíkt en aðr-
Þorsteinn Ólafsson
ir ekki. Hins vegar eru
þeir sem hafa það eitt
að markmiði að bera
sjálfir sem mest úr
býtum. Slíkt fólk þarf
að stöðva. En hvernig
á að meta stöðu mála
í þessu sambandi?
Hvar liggja mörkin?
Segja má að hér sé
um eitt af hinum gráu
svæðum að ræða.
Styrktarfélag
krabbameinssjúkra
barna (SKB) er ungt
félag, stofnað haustið
1991. Þrátt fyrir
stuttan starfstíma
hafa stjórnarmenn félagsins feng-
ið umtalsverða reynslu af fjáröfl-
unum og tengdum málum eins og
að ofan er getið. Kennir þar ýmissa
grasa bæði sætra og súrra. I ljósi
fenginnar reynslu tók stjórn fé-
lagsins þá ákvörðun fyrir
skemmstu að setja félaginu
ákveðnar skorður í fjáröflunum.
Þær eru í stuttu máli fólgnar í því
að félagið mun engan þátt taka í
fjáröflunum nema allur ágóði
renni til líknarmála. í því sam-
bandi er rétt að geta þess að
áherslan verður lögð á að allur
EUPOBATEX
PÍPU-
POAM
EINANCRUN
KK í sjálflímandi rúllum,
Vk plötum og hólkum.
Þ. ÞORGRIMSSON & CO
ÁRMÚLA 29 - REYKJAVÍK - SÍMI 38640
Styrktartónleikar fyrir
krabbameinssjúk börn
verða í Kristkirkju kl.
17 nk. sunnudag, segir
Þorsteinn Ólafsson,
sem hvetur fólk til að
fjölmenna á tónleikana.
kostnaður, þar með talin laun, sé
í algjöru lágmarki og helst enginn.
Þessi stefna er fyrst og fremst
sett til þess að koma í veg fyrir
að aðrir en krabbameinssjúk börn
og aðstandendur geti hagnast á
málstað þeirra. Ástæða er til að
hvetja önnur líknarfélög, sem enn
hafa ekki gert ráðstafanir, til að
standa vörð um málstað skjólstæð-
inga sinna á sambærilegan hátt
og hér hefur verið lýst.
Umrætt vandamál er reyndar
vel þekkt í öðrum löndum og lík-
lega í flestum löndum þar sem lí-
karfélög eru starfandi og fjáraf-
lanir stundaðar. Vafalaust er einn-
ig misjafnt hvernig hin ýmsu sam-
tök verjast óprúttnum aðilum eins
og hér hefur verið vikið að. Til
fróðleiks má geta þess að í Svíþjóð
er starfandi stofnun sem veitir
stuðning í þessu tilliti með því að
bjóða fjárgæslu á meðan fjársöfn-
un stendur yfir. Þeir sem standa
að fjársöfnuninni fá þá úthlutað
póstgíróreikningi, sem hefur núm-
er er hefst á 90, og eru gefendur
hvattir til að leggja inn á hann.
Enginn annar en nefnd stofnun
hefur heimild til að veita afnot af
póstgírónúmeri sem byrjar á 90.
Stofnunin setur það sem skilyrði
fyrir úthlutun 90-reiknings að ekki
megi nota meira en 15% af inn-
söfnuðu fé í kostnað tengdan söfn-
unarátakinu. Þannig er ábyrgst
að lágmark 85% af söfnunarfé
skili sér til þeirra sem verið er að
styrkja. Stærsti kostur 90-reikn-
ings er hversu vel hann er þekktur
í Svíþjóð enda munu flest félög
þar í landi, sem stunda fjáraflanir
og vilja láta taka sig alvarlega,
nýta sér þjónustu viðkomandi
stofnunar. Mjög algengt er að sá
sem beðinn er um framlag byiji á
því að spyija eða kanna hvort við-
komandi hafi 90-reikning sem er
þá skilyrði fyrir veittum stuðn-
ingi. Það er e.t.v. ástæða til fara
að huga að slíkri stofnun hér á
landi því eðlilega vilja gefendur
fá tryggingu fyrir því að fé þeirra
komist í hendur réttra aðila.
Senn líður að fyrstu fjáröflun
sem SKB tekur þátt í eftir að
áðurnefndar skorður voru ákveðn-
ar. Caritasdeild íslands, sem er
angi af alþjóðlegum samtökum
kaþólsku kirkjunnar, mun standa
fyrir styrktartónleikum í Krist-
kirkju í Reykjavík sunnudaginn
20. nóvember næstkomandi klukk-
an 17. Allur ágóði tónleikanna,
sem verða í umsjá þeirra Atla
Heimis Sveinssonar og Úlriks Óla-
sonar, mun renna til SKB. Tekið
skal fram að bæði tónlistarmenn,
sem fram koma, og aðrir viðkom-
andi gefa vinnu sína. Flytjendur
em flestir þekktir og viðurkenndir
tónlistarmenn og er full ástæða
til að hvetja tónlistaráhugafólk og
velunnara SKB til að mæta og
njóta. Að lokum skal þess getið
að Caritasdeild íslands hefur frá
stofnun 1989 staðið að líknarmál-
um hér á landi með fjáröflunum
af ýmsum toga, m.a. sölu jóla-
merkja, en söluhagnaður þeirra
fyrir jólin 1994 mun renna óskipt-
ur til SKB auk ágóða áðurnefndra
tónleika eins og fyrr var getið.
Hafi félagar í Caritas hugheilar
þakkir fyrir framtakið.
Höfundur er formaður
styrktarfélags krabbameinsjúkra
barna.
*
4
f
€
€
€
€
4
I
<
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
<
i
+
Kvennadeild Rauða krossins verður með kynningu
og basar í Perlunni 20. nóvember