Morgunblaðið - 12.02.1997, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR B/C/D
35. TBL. 85. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 12. FEBRÚAR 1997 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Tilslökun Milosevic Serbíuforseta staðfest
Þingið viðurkennir
kosniiipaúrslitin
Reuter. ^^
Belgrad. Reuter.
Reuter
íkveikjur
í Vlore
ÞING Albaníu frestaði því í gær-
kvöldi að setja herlög til að kveða
niður götumótmæli í hafnarborg-
inni Vlore vegna andstöðu þing-
manna borgarinnar. Mikil harka
hefur færst í mótmælin og a.m.k.
30.000 manns gengu um götur
Vlore í gær til að krefjastþess
að stjórnin segði af sér. Kveikt
var í tveimur byggingum stjórn-
arflokksins í borginni.
ÞING Serbíu samþykkti í gærkvöldi
sérstök lög, sem staðfesta sigra
stjórnarandstöðunnar í sveitar-
stjómakosningunum 17. nóvember,
til að freista þess að binda enda á
þriggja mánaða götumótmæli sem
hófust þegar stjómvöld létu ógilda
kosningar í 14 borgum og bæjum.
128 þingmenn greiddu atkvæði
með lögunum og einn sat hjá. Slobod-
an Milosevic forseti tilkynnti fyrir
viku að stjómin myndi beita sér fyr-
ir því að úrslit kosninganna yrðu
viðurkennd í samræmi við skýrslu
sendinefndar Öryggis- og samvinnu-
stofnunar Evrópu (ÖSE).
Uppstokkun í stjórninni
Þingið lagði ennfremur blessun
sína yfir uppstokkun í ríkisstjórn-
inni, sem Milosevic vonast til að
styrki stöðu sósíalista eftir stjóm-
málaólguna síðustu mánuði. Aðstoð-
arforsætisráðherra og sex öðrum
ráðherrum var vikið frá.
Helsta breytingin á stjórninni felst
í því að Milan Beko var falið að
stjórna nýju ráðuneyti sem á að hefja
sölu á ríkisfyrirtækjum. Radmila
Milentijevic, dyggur bandamaður
Milosevic, var skipuð upplýsinga-
málaráðherra og lýsti því yfir á þing-
inu að meirihluti námsmanna í land-
inu hefði ekki tekið þátt í mótmælun-
um. Tugir þúsunda námsmanna hafa
mótmælt ógildingu kosninganna í
þijá mánuði.
Boða frekari mótmæli
Fréttaskýrendur lýstu uppstokkun
stjórnarinnar sem tilraun til að villa
um fyrir andstæðingunum. „Einka-
væðingarráðuneytinu er ætlað að
skapa þá tálsýn að staðið verði við
einkavæðingaráformin," sagði sér-
fræðingur í efnahagsmálum Serbíu
og bætti við að stjórnina skorti 110
milljónir dala, eða 7,7 milljarða
króna, á mánuði til að geta staðið
undir ríkisútgjöldunum. „Eg get ekki
skýrt þetta val enda er engin skyn-
semi í því sem stjómin hefur gert,
einkum eftir 17. nóvember,“ sagði
talsmaður Zajedno, bandalags serb-
neskra stjórnarandstöðuflokka.
Leiðtogar Zajedno segjast ætla að
halda mótmælunum áfram þrátt fyr-
ir samþykkt þingsins til að knýja
fram frekari tilslakanir af hálfu
stjórnarinnar. Þeir óttast að Milo-
sevic grípi til þess ráðs að draga úr
áhrifum sveitarstjórnanna með þvi
að svipta þær tekjustofnum.
Forsetinn
heimsækir
Noreg
OPINBER heimsókn Ólafs Ragn-
ars Grímssonar, forseta Islands,
og eiginkonu hans, Guðrúnar
Katrínar Þorbergsdóttur, til Nor-
egs hófst í gær. Tvær orrustuþot-
ur norska flughersins fylgdu flug-
vél þeirra til lendingar á Fornebu-
flugvelli í Ósló og forsetahjónin
héldu þaðan að konungshöllinni i
miðborginni. Haraldur konungur
og Sonja drottning tóku á móti
gestunum fyrir framan höllina og
myndin var tekin þegar forsetinn
kannaði þar heiðursvörð konungs.
Siðar um daginn lögðu forseta-
hjónin blóm að minnisvarða um
Ólafíu Jóhannsdóttur þar sem
borgarstjórinn minntist starfa
hennar í þágu þeirra sem minna
máttu sín á tímum fyrri heims-
styijaldarinnar. Forsetinn opnaði
einnig kynningu á íslenskum bók-
um og dagskrá gærdagsins lauk
með hátíðarkvöldverði til heiðurs
gestunum í Akershus-kastala.
■ Fjöldi fólks/6
Palestínskum
fönsrum sleppt
Tel Mond. Reuter.
fyrir beiðni um að níu þeirra yrði
ekki sleppt á þeirri forsendu að þær
hefðu verið handteknar eftir að frið-
arsamningarnir voru gerðir.
Átta konur höfðu verið leystar úr
haldi þegar beiðnin var lögð fyrir
dómstólinn á síðustu stundu, en
nokkrar þeirra sneru aftur í fangels-
in og neituðu að fara þaðan fyrr en
konurnar yrðu allar látnar lausar.
Hægi-imenn í Likud-flokknum,
þeirra á meðal Tzachi Hanegbi
dómsmálaráðherra, fordæmdu
ákvörðun stjórnarinnar og sögðu
hana „siðlausa“. Á meðal fanganna
eru tvær konur sem höfðu verið
dæmdar fyrir manndráp. 28 kvenn-
anna voru dæmdar fyrir ýmis lög-
brot, sem tengjast baráttu Palestínu-
manna gegn hernámi ísraela, og
þijár fyrir aðra glæpi.
Scan-Foto
Viðbrögð rússneskra stjórnvalda við stækkun NATO verða æ harðari
Moskvu. Reuter.
Kjarnavopna-
stefnunni breytt?
YFIRVÖLD í ísrael slepptu palest-
ínskum konum úr fangelsi í gær-
kvöldi í samræmi við friðarsamning-
ana við Palestínumenn eftir að
hæstiréttur landsins hafnaði beiðni
um að níu þeirra yrði haldið á bak
við lás og_ slá.
Stjórn ísraels ákvað að leysa 31
palestínska konu úr haldi en varð
að fresta því meðan dómstóllinn tók
Farsímar
auka slysa-
hættuna
BÍLSTJÓRAR, sem tala í far-
síma meðan þeir aka, eru fjórum
sinnum líklegri til að lenda í
árekstrum en þeir sem gera það
ekki, samkvæmt nýlegri rann-
sókn kanadískra vísindamanna.
Þetta er viðamesta rannsókn
sem gerð hefur verið til þessa
á samhenginu milli farsímanotk-
unar og bílslysa, að sögn
Svenska Dagbladet. Rannsókn-
in náði til 699 farsímanotenda
í Toronto í Kanada sem lentu í
árekstrum á fjórtán mánaða
tímabili á árunum 1994-’95.
Upplýsingar um hvenær um-
ferðarslysin urðu voru fengnar
úr lögregluskýrslum og þær
bornar saman við símareikninga
þátttakendanna til að fínna út
hvenær þeir töluðu í símana.
í ljós kom að 170 bílstjór-
anna, eða 24%, höfðu talað í
farsíma innan við tíu mínútum
fyrir árekstur og 5% þegar slys-
ið varð. Að minnsta kosti 6-12%
slysanna voru rakin beint til
farsímanotkunar.
RUSSAR ættu að falla frá yfirlýs-
ingum um, að þeir verði ekki fyrri
til að beita kjarnorkuvopnum verði
á þá ráðist með hefðbundnum vopn-
um. Einn af æðstu mönnum rúss-
neskra öryggismála lýsti þessu yfir
í gær og er litið á ummælin sem
viðbrögð við fyrirhugaðri stækkun
Atlantshafsbandalagsins, NATO, í
austur. Ráðgjafi Borís Jeltsíns, for-
seta Rússlands, í utanríkismálum
fordæmdi i gær, að NATO skyldi
neita Rússum um neitunarvald í
ýmsu er varðar evrópsk öryggis-
mál.
„Það er best, að allir átti sig á
því, að verði á okkur ráðist munum
við svara fyrir okkur af öllu afli og
nota þau vopn, sem við ráðum yfir,
þar á meðal kjarnorkuvopn," sagði
Ivan Rybkín, ritari rússneska ör-
yggisráðsins, í viðtali við dagblaðið
Rossíískaja Gazeta.
„Við erum að sjálfsögðu ekki að
tala um að nota kjarnorkuvopn til
að koma í veg fyrir hugsanlega
árás, heldur, að ráðist annað ríki á
okkur með hefðbundnum vopnum,
kynnum við að grípa til kjarna-
vopna,“ sagði Rybkín.
Sergei Jastrzhembsk, blaðafull-
trúi Jeltsíns, sagði í gær, að yfirlýs-
ingar Rybkíns væru aðeins hans
sjálfs, aðeins forsetinn, forsætisráð-
herrann eða utanríkisráðherrann
gætu túlkað opinbera stefnu stjórn-
arinnar í þessum efnum.
Rökstutt með ástandinu á
hernum
Míkhaíl Gorbatsjov lýsti því yfir
sem forseti Sovétríkjanna, að þau
myndu ekki verða fyrst til að nota
kjarnorkuvopn í átökum en Rybkín
sagði, að Rússar, sem erfðu mest-
allt sovéska kjarnorkuvopnabúrið,
ættu ekki að binda sig við þá yfirlýs-
ingu. Ástand rússneska hersins
væri miklu lakara nú en verið hefði
á tímum Sovétríkjanna og það eitt
réttlætti stefnubreytingu.
Rússar hafa raunar gert ráð fyr-
ir þessum möguleika frá 1993 en
yfirlýsing Rybkins nú fær aukinn
þunga vegna andstöðu Rússa við
stækkun NATO. Hann lagði hins
vegar áherslu á, að halda ætti
áfram að ræða við NATO og kvaðst
trúa því, að samkomulag næðist.
Sagði hann, að ekki mætti til þess
koma, að Rússland og NATO yrðu
óvinir.
Ógn við Rússland
NATO hefur boðið Rússum „sér-
stakt samband" í sárabætur fyrir
stækkun bandalagsins i austur en
þeir vilja „bindandi samkomulag",
sem gæfi þeim í raun neitunarvald.
Dmítrí Ryuríkov, ráðgjafi Jeltsíns í
utanríkismálum, sagði, að þessi af-
staða NATO væri „undarleg, órétt-
lát og röng“. Sagði hann, að stækk-
un NATO væri bein hernaðarleg
ógn við Rússland.