Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1982, Blaðsíða 8

8
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1982.
mmuBWMsm
Útgáfufólag: Frjóls fjölmiðlun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. EyjóHsson.
Framkvœmdastjóri og útgáfustjóri: Hörður Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Ellert B. Schram.
Aöstoflarritstjóri: Haukur Helgason.
Fróttastjóri: Sæmundur Guflvinsson.
Auglýsingastjórar: Páli Stefánsson og Ingótfur P. Steinsson.
Ritstjórn: Sfflumúla 12—14. Auglýsingar: Síflumúla 8. Afgreiflsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa:
Þverholti 11. Sími 27022.
Sfmi ritstjórnar 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Sfflumúla 12.
Prentun: Árvakur hf., Skerfunni 10.
i Askrfftarverfl á mánufli 110 kr. Verflí lausasölu 8 kr. Helgarfalað 10 kr
Blikur á lofti
Þegar spá Þjóðhagsstofnunar er lesin fer ekki á milli
mála, að horfur framundan eru iskyggilegar fyrir land
og þjóð. Framleiðsla þjóðarinnar mun fara minnkandi
og þá um leið þjóðartekjur. Yrði það í fyrsta skipti
síðan 1975 sem framleiðslan drægist saman. Viðskipta-
hallinn við útlönd verður áfram umtalsverður og ýmsar
blikur eru á lofti sem geta enn breytt stöðunni til hins
verra. Samt er spá Þjóðhagsstofnunar bjartsýnisspá.
Hún gerir ráð fyrir óbreyttu olíuverði, sem nú er með
allra lægsta móti, hún gerir ráð fyrir einhverri loðnu-
veiði, þótt ekkert útlit sé fyrir þær veiðar og hún gerir
ráð fyrir óbreyttu efnahagsástandi erlendis, sem felur í
sér sterkan dollar og viðunandi viðskiptakjör.
Síðast en ekki síst er miðað við óbreytt grunnkaup,
þrátt fyrir að samningar séu nú allir lausir og kröfu-
gerð launþega um 13% launahækkun.
Það þarf mikla bjartsýni og talsvert hugrekki til að
senda frá sér þjóðhagsspá sem byggist á slíkum for-
sendum. Enda er það svo að þjóðhagsstjóri hefur uppi
mikla fyrirvara og aðvaranir, þegar hann er inntur
frekar eftir útskýringum í fjölmiðlum.
Sérstaka athygli vekur að þjóðhagsstjóri lýsir yfir
því, skýrt og skorinort, að ekkert svigrúm sé til grunn-
kaupshækkana á árinu. Það verða svo sannarlega að
teljast tíðindi þegar opinber og ábyrgur embættismað-
ur tekur svo djúpt í árinni og undirstrikar auðvitað
hversu ástandið er alvarlegt.
Þjóðhagsstjóri bendir jafnframt á, að auk þess sem
forsendur spárinnar gangi út frá óbreyttum aðstæðum,
þurfi enn að grípa til róttækra efnahagsaðgerða, ef
verðbólgumarkmið ríkisstjórnarinnar um 35% verð-
bólgu áaðnást.
Þetta síðastnefnda hafa ráðherrar raunar sagt áður
og eru þvi ekki ný tiðindi, þótt enginn viti enn, og allra
síst þeir sjálfir, í hverju þær ráðstafanir verða fólgnar.
Þjóðviljinn telur það fréttnæmast í þjóðhagsspánni
að kaupmáttur ráðstöfunartekna hafi aukist um 3% á
mann og þar með hærri en nokkru sinni fyrr í sögunni.
Nú er það út af fyrir sig athyglisverð niðurstaða að
kaupmáttur aukist einmitt á því ári, þegar verðbætur á
laun voru skertar um 7% í upphafi árs. En þessar tölur
segja litið um kaupmátt kauptaxta, enda hefur hann
lækkað um 1% á sama tíma. Ef kaupmáttur ráðstöf-
unartekna hækkar, þá er það einfaldlega vegna þess,
að launþegar hafa bætt við sig vinnu, lengt vinnudag-
inn, til að auka tekjur sínar, eins og reyndar er staðfest
í þjóðhagsspánni. Þjóðviljinn er því að gleðjast yfir
lengri vinnudegi launþega, en ekki auknum kaupmætti
fyrir hverja unna vinnustund, kannske er það nýjasta
baráttumál Þjóðviljamanna að vinnudagurinn verði
sem lengstur!
í stað þess að hrósa sigrum á fölskum forsendum
eiga stjórnmálaöfl og aðilar vinnumarkaðarins að
horfast í augu við þá staðreynd, að dökkar og ískyggi-
legar blikur eru á loft. Þær kippa því miður fótum
undan þeim vonum, sem menn hafa gert sér um
almennar grunnkaupshækkanir í vor.
Þjóðhagsspáin er tilkynning til þjóðarinnar um að
kakan minnki, sem til skiptanna sé. Þeir sem ekki
hlusta á þá aðvörun eru annaðhvort ekki með öllu
mjalla, ellegar ráðnir í að kippa fótunum undan efna-
hagslífi íslendinga. Nema hvort tveggja sé.
ebs
Hefur einhverri
héma verið
nauögað sem get-
ur talaö ensku?
enda ef þeir sem þjást eru mælandi á
tungu heimspressunnar.
Þeir kunna sitt fag þessir kallar og
þaö kæmi mér ekki á óvart þótt
frammámen.t stóru sjónvarpsstöðv-
anna hittusi reglulega á fundum til
aö ákveða framgang heimsmálanna
eitthvað í þessum dúr:
BBC: — Þetta Póllandsmál er orðið
heldur dauft og Magga tjáir okkur að
hún treysti sér ekki til að segja af sér
fyrr en í júní.
Eurovlsion: — Jaruzelski var búinn
aö bóka út apríl. Ég veit ekki, hvort
viö getum afturkallað það.
NBC: — Galtieri forseti Argentínu
hefur gert okkur gott tilboð um að
ráöast á Falklandseyjar ef viö
treystum okkur til að fastbóka hann
á öllum rásum til maíloka. Við
Úrrítvél
Jóns Björgvinssonar
Þegar þotan fórst í vetur I
Potomac-ánni í Washington fylgd-
ust Bandaríkjamenn með því i sjón-
varpinu. Margir, sem höfðu horft á
Towering Inferno án þess aö brotna,
buguðust, þegar þeir urðu aö horfa
þarna á bræður sína berjast fyrir llf-
inu í beinni útsendingu. En þetta er
vist þaö, sem koma skal og nýlega
bættust íslendingar í hóp þeirra
þjóða, sem fylgst geta meö
mannkynssögunni i beinni útsend-
ingu.
Frá og meö deginum í dag verða
allar styrjaldir háðar inni i stofu
heima hjá okkur. Vopnahlé heyra þar
með sögunni til. 1 staðinn veröur gert
hlé á bardögum á 10 minútna fresti til
að koma að auglýsingum. Annaö
hvort það eða hermenn Uöanna munu
klæðast einkennisbúningum
merktum Goöa pylsum og Bygginga-
vöruverslun Kópavogs.
Einu sinni þótti fjölmiðlunum
mikiö púöur í flugránum. Nú hafa
vinsældir þeirra dvínað. í staðinn
hefur komið þáttaröð, sem kalla
mætti „Þeir hafa skotið hann!” eða
„The Shoot the President Show”. í
þessum þáttum eru ýmsir frægir
menn skotnir, forsetar, bandarískir
og egypskir, páfar og popparar.
Þessir þættir og flugránin eiga það
sameiginlegt, að sumra mati, að ýta
undir fleiri slík hryðjuverk með ýtar-
legri umfjöllun.
í Bandaríkjunum fylgist metfjöldi
áhorfenda með því, er aðalnúmer
hvers þáttar er dregið upp úr götunni
eftir skotárás og þvf rúllað 1 beinni
útsendingu inn eftir spítalaganginum.
Inn á milli er skotið æviatriðum til-
ræðismannsins, viðtölum við
konurnar, sem bjuggu í sömu götu og
hann fyrir 9 árum og jafnvel léttri
tónlist og augiýsingum.
Fréttir eru vinsælasta sjónvarps-
efnið ef þær uppfylla þær kröfur að
vera spennandi og auðskildar. Ekki
eins og deilurnar fyrir botni Mið-
jarðarhafsins og hryðjuverkin i
Norður-írlandi. Þeir framhalds-
þættir eru búnir að ganga sér til
húðar. Handritin orðin útvöskuð og
svo gömul, að fæstir muna, hver var
kveikjan að þeim í upphafi. Við
vitum ekki einu sinni lengur, hverjir
eru vondu kallarnir og hverjir eru
góðu kallarnir.
Slíkt er hins vegar öllum Ijóst,
þegar þjóðhöfðingjar eru skotnir eða
þegar gerðar eru innrásir. Eins og
innrásin 1 Pólland. Að vísu tókst ekki
að sjónvarpa henni beint, en úr því
var bætt eftir á með því að sjónvarpa
beint um víða veröld skemmtiþætti,
sem búinn var til úr efninu.
Falklandseyjadeilan hefur líka
reynst afbragðs sjónvarpsefni. Þar er
deiluefnið nógu auðskilið til að öll
fjölskyldan geti fylgst með frá
upphafi. Þegar þetta var skrifað
stefndi breski flotinn í stríð i suður-
höfum. Gífurleg spenna ríkti um
framhaldið í næsta þætti.
Þetta er ástand, sem í sjónvarps-
bransanum er nefnt „cliffhanger”.
Þeir gæta þess í lok hvers þáttar að
skilja við söguhetjuna hangandi á
annarri hendinni á bjargbrúninni,
svo viö neyðumst til að opna aftur í
næstu viku til að frétta af afdrifum
hennar. Innan hvers þáttar eru að
auki nokkur ris, sem enda á því að
skúrkurinn dregur upp byssu og
skilti, sem á stendur „Place Comm-
ercials Here”.
Stundum falla heimsviðburðirnir
svo vel inn I þennan ramma, að það
er eðlilegt, að áhorfendur eigi stöðugt
erfiðara með að greina á milli skáld-
skapar og raunveruleika á skjánum
sinum. Það vaknar jafnvel sá grunur,
að sjónvarpsfólkið stjómi mann-
kynssögunni á bak við tjöldin.
Fræg saga úr Biafrastríðinu ýtir
undir þennan grun. Aftökusveitin
átti að taka fanga af lifi og mynda-
tökumennirnir fjölmenntu.
— Tilbúnir, hrópaði sveitarfor-
inginn.
— Miðið . . . Nei! Bíddu! Biddu
gall við í einum kvikmyndatöku-
manninum. Batteríið í vélinni hans
var dautt. Aftökusveitin hinkraði á
meðan hann útvegaði sér , annað
batterí.
— Byrjið! hrópaði hann, þegar
það var komið á sinn stað.
— Tilbúnir, miðið, skjótið,
öskraði sveitarforinginn. Bang,
bang, bang! Fanginn féll til jarðar.
„Hefur einhverri hérna verið
nauðgað, sem getur talað ensku?” er
kaldhæðinn titill á nýútkominni
endurminningarbók bresks alþjóða-
fréttamanns. Þetta eru orð, sem
duttu út úr fréttamanni innan um
fórnarlömb ónefndrar borgarastyrj-
aldar. Það eykur vitanlega á gild
fréttarinnar og meðaumkun áhorf-
yrðum þá að tilkynna Jaruzelski, að
hann hafi ekki uppfyllt þær vonir,
sem við bundum við hann.
CBC: — Við erum mjög spenntir
fyrir þessu tilboði, okkur sýnist að
það megi framleiöa þessar fréttir á
mjög lágum kostnaðargrundvelli (eða
ódýrt eins og sagt var í gamla daga,
ritstj.). En hvar eru þessar Faik-
landseyjar?
Niðurstaðan verður sú, að Galtieri
gengur á land á Falklandseyjum til að
snapa sér stríð og fréttalægðin
breytist í jólavertíð.
Það kemur í ljós, öllum til mikils
léttis, að vígbúnaðarkapphlaupið,
fullkomnu aðvörunarkerfin og við-
bragðsflýtirinn eru ekki lengra á veg
komin en það, að það tekur herinn
tvær vikur, bara að komast í stríðið.
En til aö spennan falli ekki í millitíð-
inni hóta Bretar að sökkva öllu, sem
flýtur, er argentínskt og vogar sér inn
fyrir 200 mílurnar. Farsinn fer að
minna á þorskastríð. Þið megið sjálf
gera upp við ykkur, hver er í hlut-
verki hvers að þessu sinni.
Aðalatriðiö er, að báðar þjóðirnar
gleyma sínum raunverulegu vanda-
málum og sundraður múgurinn
sameinast í trylltri þjóðernisást
syngjandi „Don’t Cry For Me
Argentina” á meðan við hin bíðum
spennt eftir næsta þætti.