Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1982, Blaðsíða 9

vera öðruvísi en aðrír
nokkurri mótsögn við það sinnuleysi,
sem fólk sýnir bænadögunum að
öðru leyti. Halda mætti, að
fermingarnar séu orðnar venja, sem
hafi ekki annan tilganga en þann að
fylgja gamalli hefð og gleöja ungling-
ana með gjöfum; gera eins og allir
hinir. Eflaust og vonandi er sú tilgáta
röng, og vissulega hefur það sýnt sig,
aö hvað sem allri kirkjusókn liður, þá
á kristin trú rik itök í íslendingum.
Þeim er ekki gefið að sýnast og þeir
iáta hverjum degi nægja sina þján-
ingu, án þess að tiibiðja Ouð i tima
og ótima. Varla geta þeir talist minni
guðsmenn fyrir þá sök, og varla
hefur kirkjan áhuga á væminni til-
beiðslu og bænahjali umfram það
sem heilbrigð skynsemi og þörf segir
til um. Ef andi Krists svífur yfir
vötnunum og manneskjan fínnur
Guö sinn nálægan i nauðum og sorg,
ber það þess vott, að boðberar
kristindómsins og boðskapur kirkj-
unnar nái langt út fyrir raðir þeirra,
sem fylla kirkjubekki á sunnudögum.
A vegaleidd athöfn
En á sama tíma og fermingarnar
bera þvi vitni, að almenningur vilji
staðfesta þátttöku barna sinna i
kristnu samfélagi, þá eru þær löngu
afvegaleiddar í tiidri og tilstandi.
Tiigangurinn er góðra gjaJda verður,
en tiltektirnar bera hann ofurliði. t
þeim efnum eltir hver annan og
býður þeirri hættu heim, að að-
standendur, hvað þá fermingarböm-
in sjálf, missi sjónar á inntaki
athafnarinnar geri bara eins og allir
hinir og helst aðeins meira. Veislurn-
ar, gestirnir og gjafirnar eru orðin
verstu einkenni neysluþjóðfélagsins í
staöinn fyrir að vera hljóðlát játning
unglingsins um að lúta Kristi og
kenningum hans.
Hversvegna gera prestarnir ekki
áhlaup gegn þessum fáránleika og
óhófi? Hversvegna má ekki staöfesta
skirnina með þeim einfaldleika, sem
kristin trú boðar?
Fullyrða má, að ekkert skrumskæl-
ir og svertir athafnir kirkjunnar og
trúarjátninguna meira heldur en
oflæti og íburður. Sagt er að með
fermingunni séu unglingarnir komnir
í fullorðinna manna tölu. Það er ekki
gott veganesti fyrir hálfþroskaðan
ungling að skyggja á veröldina og
framtíðina með gjafaflóði og alis-
nægtum.
Ef fyrstu sporin inn i heim hinna
Laugardags-
pistill
Ellert B. Schram
ritstjóri skrifar
fullorðnu eru gjöfum stráð, óhófi og
íburði, hvernig er þá hin upprenn-
andi kynslóð i stakk búin til að mæta
mótlæti og þrengingum, sem síðar
kunna að verða á vegi þeirra?
Samdauna
tíóarandanum
Sem betur fer virðist almenn vel-
megun ríkja hér á landi. Ekki ber á
öðru en fólk hafi peninga til gjafa-
kaupa og veisluhalda, feröalaga og
lífsþæginda. Það er eitt af undrum
nútímans, hvernig tslendingum tekst
að halda út í lífsgæðakapphlaupinu
þrátt fyrir verðbólgu og efnahags-
öngþveiti. Sú er kannski ástæðan til
þess, að stjórnmálamennirnir geta
sífellt leikið sér f sandkassa og boðið
almennu pólitísku siðgæði byrginn,
að fólk er löngu hætt að hlusta eftir
orðum þeirra eða taka mark á hjali
þeirra. Fólk bjargar sér einfaldlega
upp á eigin spýtur, aðlagar sig vitleys-
unni og kærir sig kollótt hvort þessi
eða hinn situr í ráðuneytum. Það er
orðið samdauna þeim tíðaranda að
slá lán út á framtiðina, eyða þvi sem
til er og bjarga sér frá einum degi til
annars.
Aðfe/gðarósi
Þannig flýtur allt sofandi að
feigðarósi og allt er slétt og fellt á
yfirborðinu.
En gleymum þvi ekki, að til
eru þeir, sem eru utangátta í
lífsþægindunum. Til eru þeir, sem
vegna veikinda, ómegðar, einstæðis
eða efnaleysis hafa enga möguleika
til aö efna til veisluhalda, sigla til út
landa eða gera sér glaðan dag. Og
þeir eru margir, ótrúlega margir allt í
kringum okkur. Þetta fólk reynir að
einhverju leyti að taka þátt i kapp-
hlaupinu með þvi að leggja nótt við
nýtan dag í vinnu. Það reisir sér
hurðarás um öxl með því að leggja i
innkaup með afborgunum og lánum.
Það hefur uppi viðleitni til að sýnast í
lifnaðarháttum til að standazt gervi-
kröfur samfélagsins.
Þrælar nayslusam-
fólagsins
En hverjar eru afleiðingarnar?
Skuldirnar falla i gjalddaga með
ofurþunga verðtryggingar og banka-
menn segjast aldrei áður hafa horft
fram á jafn uggvænlegt ástand.
Vinnuálag veldur almennri streitu í
þjóöfélaginu, sem fær útrás í
drykkjuskap og uppgerð. Félagsleg
vandamál hrannast upp og kljúfa
fjölskyldur í herðar niður.
Fólk beitir öllum brögðum til að
verða sér úti um fé. Sómakært fólk
grípur til örþrifaráða og þegar upp-
lýst er um fjárdrátt og sjóðþurrð, þá
eru orsakirnar ekki óheiðarleiki við-
komandi, heldur afleiðing þess sjúka
andrúmslofts, sem af lifsgæðakapp-
hlaupinu hlýst.
Við erum öll þrælar
neyslusamfélagsins og þeirra gervi-
þarfa, sem hafa hlaðist upp í nafni
velmegunar. Enginn þorir lengur að
vera hann sjálfur, ýmist af hræðslu
við hræsni samfélagsins eða
hégómann í sjálfum sér.
ÖH eruþau skrítín
Hvað um fermingarbarnið, sem
afþakkar veisluna og gjafirnar og vill
fá að eiga sína trúarjátningu i friði?
Það er taUð skrítið. Hvað um ungu
hjónin, sem vilja eyða meiri tima í
samvistum hvort við annað en brauð-
strit og húsbyggingar? Þau eru taUn
skrítin. Hvað um giftu konuna, sem
vill finna sjálfa sig í stað þess að þvo
nærbuxumar af karlrembunni og
þiggja matarpeninga að launum?
Hún er talin skrítin.
Þjóðfélagið snýst allt um að lifa
fyrir aðra, beygja og bugta sig fyrir
einhverjum siðalögmálum og lífs-
háttum, sem okkur er sagt að fylgja.
Sjálfstæð hugsun, hvað þá þrek til að
svara kalli eigin tilfinninga, er orðin
undantekning en ekki regla.
Svarihvar
fyrirsig
Þetta kann að hljóma sem ádrepa
úr munni siðapostula, hér prédiki
hinn vammlausi og sannkristni
maður. Því fer víðs fjarri, enda
getum við öll játað, að það er þægi-
legt að fljóta með straumnum og
ganga hégómanum og hræsrúnni á
hönd. Við getum öll viðurkennt að
það er ósköp þægilegt að vera og gera
eins og allir hinir.
En emm við að sama skapi ánægð
og hamingjusöm? Hvort er
mikilvægara að sækja kirkju af
skyldurækni eða trúa í einrúmi?
Hvort er heiðarlegra að hlýða siðum
samfélagsins eða rödd samviskunn-
ar? Hvort veitir meiri fullnægingu að
gera eins og hinir eða vera öðru vísi
en aðrir? Hvort er betra að vera einn
af fjöldanum — eða maður sjálfur?
Svari hver fyrir sig.
Ellert B. Schram
DAGBLAÐIÐ & VlSIR. LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1982.
Stundum spyr maður sjálfan sig,
hvort hin miklu og löngu frí yfir
bænadagana séu ekki orðin tíma-
skekkja í nútimaþjóðfélagi. Til hvers
að fella niður vinnu á skirdag og
annan í páskum? Er sú virðing sem
við sínum þessum helgidögum i sam-
ræmi við þann trúaráhuga sem með
fólkinu býr?
öllum finnst okkur ágætt að
hvílast í fimm heila daga, og páska-
helgin er notuð til ferða og afþreying-
ar fyrir allan þorra manna. En fer
ekki tilefnið fyrir ofan garð og
neðan? Hversu margir leiða hugann
að krossfestingunni og píningu
Krists? Hversu margir halda
minningu Jesú í heiðri i athöfn og
orði?
Skyldurækni
ættingja
í dymbilvikunni varpaði DV fram
þeirri spurningu til vegfarenda hvort
þeir færu i kirkju á páskum. Af þeim
sex, sem spurðir voru, svöruðu allir
neitandi. Enginn þeirra hugðist
sækja kirkju. Hvort sem hér var um
tilviljun að ræða eða ekki mega
kirkjunnar menn ekki loka augunum
fyrir því, að svörin endurspegluöu af-
stöðu fjöldans. Vissulega eru kirkjur
sæmilega sóttar um páska, en ein-
hvern veginn læðist sá grunur að
manni, að sú kirkjusókn sé sprottin
af skyldurækni ættingja við ferm-
ingarbörn, frekar en trúaráhuga.
Páskarnir, krossfestingin og upprisan
höfða ekki til almennings eins og
jólin gera. Vera má að vorið,
ferðahugurinn og möguleikarnir á
útiveru dragi úr helgihaldi, en engu
að síður er tilfinningin fyrir kross-
festingu og örlögum Krists ekki eins
sterk og ástæða væri til. Þó er enginn
vafi á því, að krossfestingin og
upprisan hafa haft miklu sterkari
áhrif á útbreiðslu kristindómsins
heldur en fæðing frelsarans.
Ekkiminni
guðsmann
Fermingar eru snar þáttur i páska-
haldinu. Að því leyti er vilji fiestra
fjölskyldna til að ferma börn sin i