Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1982, Blaðsíða 29

DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. LAUGARDAGUK 17. APRÍL 1982.
29
Menning Menning Menning Menning
DRAMATISK FIGURATION
Myndlist
Gunnar B.Kvaran
Vignir Jóhannsson sýnir 41Ú fjölda
myndverka í Listmunahúsinu við
Lækjargðtu. Þetta er 4. einkasýning
listamannsins sem fæddur er á
Akranesi og stundaði nám í Myndlista-
og handíðaskólanum ’74—’78 og síðan
við Rhode Island School of Design, en
þar lauk hann prófi 1981.
Ný f iguration
Figurationin sem lifað hefur síðast-
liðin 15 ár samhliða afar fræðilegri list
(concept, minimal, etc) hefur sýnilega
notfært sér þessa nálægð. Fígúran
hefur fengið nýja umfjöllun og nú
gjarnan tekin inní „fræðilegt” kerft,
þar sem lögð er áhersia á vitsmunalega
forsendu.
Myndverk Vignis falla inn í þetta
munstur, þar sem dramatique, ofbeldi
og óvissa áhorfandans gagnvart lista-
verkinu er framkölluð samkvæmt
ákveðinni þekkingu. Sérhvert tákn á
myndfletinum hefur sitt hlutverk í
myndlestrinum.
Kerfi
í fyrri myndverkum listamannsins,
(Hundar í gildrum) VI nr. 6.
Mattheusarpassían:
YNDISLEG STUND
MEÐ FRÁBÆRUM
FLYTJENDUM
J.S. Bach: Mattheuearpaasian, flutt laugar-
daginn 10. apríl.
FÍytJendur Pólýfónkórínn, Kór öldutúnsskóla,
Hamrahlfóarkórinn, tvaar kammersveitir og
einsöngvaramir Michasl Goldthorpe, lan
Caddy, Elfsabet Eriingsdóttir, Sigrfóur Ella
Magnúsdóttir, Kristlnn Sigmundsson, Simon
Vaughan, Una Elefsen, Margrét Pálmadóttir
og Ásdfs Gfsladóttir.
Stjómandi: Ingóffur Guðbrandsson.
Það er kannski óguðlegt að segja
það, en mikið óskaplega fannst mér
gaman. Það var nú víst ekki það sem
gamli Bach ætlaðist tii þegar hann
samdi Mattheusarpassíuna. Henni
var víst fremur ætlað að koma mönn-
um til að gráta. En síðan er mikið
vatn til sjávar runnið og nú hreinlega
skemmta menn sér við verkið. Það
gerðu að minnsta kosti áhorfendur
og heyrendur á tónleikunum sem ég
hlýddi á.
Flytjendur stóðu sig enda allir með
hinum mesta sóma. Kórarnir sungu
hreint og bjart með skýrum texta-
frambuði sem Ingólfur virðist
réttilega leggja mikla áherzlu á.
Einstaka sinnum komust tenórar í
Pólýfón á flugstig og skáru sig ögn
úr. Annars var alltaf eins og einn
maður syngi. Ef nokkuð á skorti þá
var það meiri kraftur. Til dæmis í
Sind Blitze, sind Donner og Barra-
bam.
Einsöngvarar voru allir alveg frá-
bærir. Michael Goldthorpe var
aldeilis alveg stórkostlegur. 1 hléi
kom fram að hann væri orðinn hálf-
lasinn af þreytu. En það var ekki á
honum að heyra. Söngur hans var
meira en óaðfinnanlegur, hann var
frábær. Mér fannst Ian Caddy líka
akkúrat eins og ég vil hafa Jesúm. Ég
hef vanizt bjartari röddum i þessu
hlutverki en finnst miklu fallegra að
hafa svona djúpan og dökkan bassa.
Annar bassasöngvari stóð sig ekki
síður. Kristinn Sigmundsson, þótt
ungur sé að árum og ekki síður að
frama, var alveg frábær. Sigríður
Ella og Elísabet sömuleiðis. En mér
fannst þeð skaði hvað oft heyrðist
lítið í þeim. Kenndi ég um staðsetn-
ingu á sviði, því að mun betur
heyrðist t.d. í Kristni þegar hann
færði sig fram á sviðið en þegar hann
stóð við hlið þeirra. í dúett þeirra
Sigríðar og Elísabetar var undirleikur
líka of sterkur þannig að þær hálf-
drukknuðu.
Simon hef ég ekki heyrt syngja fyrr
en hef hugsað mér að hlusta meira á
hann í framtíðinni. Hann hefur
fallega mjúka rödd og er greinilega
mikill túlkandi. Stúlkurnar þrjár i
litlu hlutverkunum voru ekki alveg
nógugóðar.
Tónlist
Dóra Stefánsdóttir
Undirleikur var fyrir utan það sem
ég nefndi áðan, of sterkur á köflum,
alveg ágætur. Einleikur gekk allur
Ijómandi vel, sérlega hafði ég þó
gaman af einleik Alfred Lessing á
víólu da gamba. Rut Ingólfsdóttir,
konsertmeistari í stærri hljómsveit-
inni, lék einnig á hugljúfan hátt undir
með Sigríði EUu í Erbarme Dich.
Svona í lokin langar mig að finna
að svolitlu, eftir alla lofrulluna.
Áheyrendum var á köflum sýndur
dónaskapur. Þeir voru hvað eftir
annað látnir bíða og bíða eftir tónlist-
inni. í upphafi tónieika höfðu þeir
bókstaflega verið beðnir að þegja á
þeirri forsendu að verið væri að taka
tónleikana upp á band. En þegar
búið er að borga sig inn á tónleika eru
tónleikarnir fyrir áheyrendur en ekki
áheyrendurnir fyrir tónleikana.
Þökk samt fyrir dásamlega stund.
DS.

og ríkið styður við, 2 nr. 15.
er myndefnið gjarnan sett inn í staðlað
kerft, þar sem hver myndræn eining og
sérhver hreyfing er mæld og útreiknuð
tU að gefa Ustaverkinu ákveðið skU-
greint inntak. Þó svo dregið hafi úr
„nákvæmum mæUngum” þá verðum
við strax vör við „geometrískt”,
„vísindalegt ástand” i myndverkunum,
semleiðir m.a. af sér sérstæðar and-
stæður mUli hreyfingar og kyrrstöðu.
Inn tak myndanna (hraði, ótti,
ofbeldi) er magnað upp með
jessum andstæðum. Annars vegar
röfum við kvika krampakennda
ireyfingu dýrsins og hins vegar hina
iauðu kyrrstöðu geometrísku form-
inna. (Sjá myndir: Hundar í gUdrum).
En myndirnar fjaUa ekki endUega um
tiunda, heldur er dýrið aðeins tákn fyrir
áhorfandann, sem upplifir dýrið sem
Ukama, sinn eigin líkama. Áhorfand-
inn tileinkar sér umfjöUunina í mynd-
verkinu. Þannig skapast viss tjáskipti
miUi myndverksins (ekki listamannsins)
og áhorfandans, sem þó ekki er hægt
að setja upp I vísindalega theoríu.
Stöðluðsýn
En listamaðurinn kannar einnig
þann möguleika að ganga út fyrir hið
dýnamíska myndrými. Listamaðurinn
hefur komið fyrir í salnum tvUitum
stöngum, sem tengjast ótvírætt inntaki
ákveðinna mynda (og rikið styður við).
í þessum myndum er inntakið orðið
mun „fræðilegra”, og minni
skirskotun tU dulrænna hvata og ann-
arlegs ástands. Hér er fyrst og fremst
um að ræða úttekt á skynjun áhorfand-
ans á samsvörun og hlutföUum. í
þessum listaverkum er það lengd
stangarinnar (sem eru fyrir utan mynd-
rammann) sem er mælikvarði á innri
hlutföU myndarinnar. Listamaðurinn
leikur sér að því að umbreyta og
afskræma okkar venjubundnu skynjun
á þekktum hlutum úr umhverfmu, og
segir okkur á sama tima tU um þá stað-
reynd að okkar skynjun byggir á fyrir-
fram gerðum' „skoðunum”, sem er
afleiðing okkar stöðluðu þekkingar.
Við upplifum heiminn, náttúruna,
Hluti af Flugdrekasafni Ó.V.V.F. aö velfæru 2 nr. 18.
myndrænu kerfi (mælistikur tíma og
rýmis.), sem örlar á hér á sýningunni.
Því ljóst er að styrkur sýningarinnar
Jiggur í þessum „vitsmunalegu mynd-
verkum”, þar sem áhorfandinn getur
lesið út úr vel grundvöUuðu ferU.
En samt má ekki skilja þetta svo að
listin sé sett inní kerfi sem gengur upp.
Langt því frá. Listamaðurinn nær
aldrei fullkomlega fyrirfram gerðri
hugsýn. Jafnvel íhuguð form og út-
hugsaðir litir koma á óvart á
léreftinu/blaðinu. Listaverkið er því
ávallt háð viskum tilviljunum og um
fram allt innri logík verksins, því að öll
listaverk, málverk sem og ljóð hafa sitt
innra gangverk, sem er ekki aðeins
„dýpstu þankar listamannsins” held-
ur sú dialectique sem á sér stað milli
formsins og litarins, inntaksins og
structursins. Þannig hagræðir lista-
maðurinn sínum tilfinningum sem og
formum og litum á léreftinu. Listaverk-
ið getur ekki verið annað en „endur-
bygging” á persónulegum tilfinningum
og sýn listamannsins.
Stœrra f ormat
Þessi sýning er einn eitt dæmið um
þá endumýjun og öru gerjun sem á sér
stað i íslensku listalífi. Hér er það hefð-
bundin tækni, grafik og litur sem enn
eru notuð til að tjá okkur nýja sjón-
menntamöguleika. Þá væri einnig
gleðilegt að sjá þessi verkfni í stærra
formi og kröftugri útfærslu. Þetta er
eflaust aðeins byrjun á miklu ævintýri.
-GBK.
umhverfið og jafnvel okkar innra lif í
gegnum staðlaðar sjónpípur, sem eðli-
lega á rætur sínar að rekja til okkar
félagslega og pólitíska uppeldis.
Tvœr leiðir
Á þessari sýningu höfum við tvenns
konar myndverk, tvær leiðir til
nýjunga í listrænni sköpun. En þrátt
fyrir þessar tvær myndgerðir, þá er til
staðar ákveðinn viiji hjá listamannin-
um til að nota/skapa afmarkað mynd-
mál til að skilgreina sína persónulegu
stöðu sem skapandi listamaður. Og það
væri virkilega spennandi að sjá
kristallast enn frekar þessa notkun á
Ljósm. GBK.
Vantar ykkur innihurðir?
• Fullkomna^velar
• Þjálfað staBfslið
tryggir vandaða
vöru á
verði.
«®r
Mfmwfa
Greíbsluskilrrtálar,
sem allir ráða við.
Söluumboð: ■yXv
Iðnverk hf.
IMóatúni 17, sími 259ÍI*259||)
Axel Eyjólfsson
Smiðjuvegi 9, Kópavogi, simi 43577.
TrcsmlSja
I "þorvaldar Olafssonar bf
■-----■ Iðavöllum 6 - Ketlavlk - Slmi 3320