Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.1984, Blaðsíða 39

uiorTvrm. 3r HTTOACTHAOUAJ .Vd
DV. LAUGARDAGUR16. JUNI1984.
Meryl Streep túlkaði Karen Silkwood, konuna sem barðist gegn
lélegum varúðarráðstöfunum í kjarnorkuveri. Um hana er myndin
Silkwood.
Stórbrotnar sögur úr
verulelkanum eru gott
kvikmyndaefni.
Bladagreinar um
merka vidburdi verda
æ oftar kveikjan að
kvikmyndum eins og
myndir á bor ð við
Silkwood og Saturday
Mght Fever sanna
Fonda gerði sig einnig líklega til að
kaupa réttinn að sögu Silkwood.
Gloria Steinem hafði hins vegar
vinninginn og Fonda sneri sér að
gerð myndarinnar The China
Syndrome sem fjallar um hættuna af
notkun kjarnorku líkt og sagan um
Silkwood. öll áform Steinem og Ms.
kvikmyndagerð fóru hins vegar út
um þúfur og á endanum gat Buzz
Hirsch keypt réttinn að sögunni.
Faöir Karenar Silkwood gaf einnig
grænt ljós á að gerð yrði kvikmynd
um dóttur hans og loks árið 1979
gerði Hirsch og félagi hans Larry
Cano samning við ABC Films um
framleiðslu myndarinnar.
Margir bandariskir blaðamenn
eru orðnir mjög áhugasamir um
kvikmyndimar og myndu gera því sem
næst hvað sem er til aö geta selt
kvikmyndafélagi skrif sín. Aðrir eru
tregir til og meðal þeirra er Sydney
H. Schanberg. Hann skrifaði ágæta
grein í New York Times um leit að
kambódískum vini sínum árið 1980.
Schanberg fór frá Ksmbódíu eftir
sigur rauðu kmeranna og fékk þegar
allmörg tilboð í söguna um leitina að
Pran. Hann neitaöi hins vegar lengi
vel því hann sagðist ekki kæra sig
um venjulega ameríska lummu með
hvítar hetjur í öllum aðalhlutverk-
um; sagan væri fyrst og fremst um
Asíubúa. David Puttnam sem fram-
leiddi Chariots of Tire og Local Hero
ræddi hins vegar þráfaldlega við
Schanberg sem á endanum ákvaö að
selja kvikmyndaréttinn. Ástæðurnar
sagði hann vera bæði góðar og slæm-
ar; hann vildi að fleiri heyrðu sög-
una, en hann gat einnig þegið pening-
ana og frægðina svona i leiöinni.
Sögur úr raunveruleikanum
seljast oftast betur en þær sem verða
til í huga einhvers handritshöfundar,
en þær sönnu eru líka dýrari. Fyrir-
myndir allra persóna í sannri sögu
þurfa að fá greiðslu og greiðslumar
geta oröiö margar og háar áður en
yfir lýkur. Þess vegna verður enn
um sinn vinsælla og fyrirhafnar-
minna að láta rithöfund sjá um verk-
ið fremur en að nota úrklippu úr dag-
blaði.
-SKJ
AF
síðuiuii Á tialdið
Samband Pauls (Eric Roberts) og Dorothy Stratten
(Mariel Hemingway) endaði með morði og sjálfsmorði
og um þessar hörmungar var gerð kvikmyndin Star 80.
Það gerist æ algengara að kvik-
myndagerðarmenn í Bandaríkjun-
um leiti á náðir dagblaðanna um efni
í kvikmyndir sinar. Blaðamenn þar
vestra skrifa oft snjallar frásagnir af
atburðum úr veruleikanum sem
virðast eins og sérlega tilsniðnir í
kvikmyndahandrit. Sem dæmi má
nefna SILKWOOD sem segir frá lífi
og dauða Karenar Silkwood.
Kveikjan að þeirri kvikmynd var
grein sem framleiðandi myndarinn-
ar, Buzz Hirsch, las í New York Tim-
es. Kvikmyndin STAR 80 um Play-
boystúlkuna Dorothy Stratten er
annað dæmi um safarika frétt sem
varð að kvikmynd og frásögn blaða-
mannsins Nicholas Gage af morði
móður hans i Grikklandi verður
kvikmynduð í sumar og ber nafnið
Eleni. íslenskir kvikmyndagerðar-
menn hafa hingað til ekki fengist við
að kvikmynda samtímasögur úr
mannlifinu en hver veit nema áhorf-
endur þæðu með þökkum myndræna
frásögn af ÁTVR/Landsbankarán-
inu eða kvikmyndaða sögu kartöflu-
einokunar?
Kvikmynd sem byggir á sannri
sögu höfðar alveg sérstaklega til
áhorfandans, hann hefur heyrt per-
sónanna getið áður og kannast jafn-
vel við lungann úr söguþræðinum.
Persónurnar eru ekki bara einhver
fjarlægur skáldskapur heldur ná-
kvæm saga raunverulegs fólk; saga
sem snerti áhorfandann sérstaklega
vegna þess að hún gerðist ekki ýkja
langt í burtu.
Hollywood hefur löngum verið tal-
in gerviheimur og hver kannast ekki
viö tal um draumaverksmiðjur?
Kvikmyndir eru gerðar í framhaldi
hver af annarri og gamlar og góðar
myndir eru endurgerðar. Það er því
gjarnan nýnæmi að kvikmyndum
sem sækja efni sitt í daglegt líf, þó
auðvitað verði myndin að segja frá
einhverju óvenjulegu til að púður sé í
henni.
Blaðagrein breytt í met-
sölumynd
Breyttur stíll í blaðamennsku vest-
anhafs á án efa sinn þátt í því að
kvikmyndagerðarmenn eru farnir aö
lesa blöðin, en þó einkum tímaritin,
af sérstökum áhuga. Nú til dags er
góð frásögn í tímariti snotur lítil
saga með upphafi, miðju og endi.
Blaöamaöurinn kemur vanalega
skoðunum sínum á framfæri á óbein-
an hátt og ræður miklu um það með
hverjum samúð lesandans verður.
Greinin verður því miklu meira en
staöreyndaupptalningin tóm, stað-
reyndir málsins eru líka oft öllum
kunnar úr fréttaklausum dagblaö-
anna.
Fullsköpuð frásögn blaðamanns-
ins er miklu álitlegri til kaups en
brotakenndar frásagnir sjálfra per-
sónanna sem fram koma í sögunni,
þó auðvitað veröi kvikmyndagerðar-
menn einnig að tryggja sér leyfi
þeirra til að gera um þær kvikmynd.
Myndin sem opnaði augu kvik-
myndagerðarmanna fyrir ágæti
blaðamanna var engin önnur en
SATURDAY NIGHT FEVER sem öll
aösóknarmet sló árið 1977. Söguþráð
þeirrar myndar má nefnilega rekja
til frásagnar Nik Cohn í tímaritinu
NEW YORK, en þar sagði frá ungum
og áhugasömum diskódansara, lík-
um þeim sem John Travolta túlkaði
síðan. Síðan hafa kvikmyndafélög og
tímarit gert með sér ýmiskonar
samninga. Sumir fela í sér að ákveð-
ið kvikmyndafélag fái jafnvel aö sjá
greinar áður en þær birtast. Twenti-
eth Century-Fox hefur haldið nám-
skeið fyrir efnilega blaðamenn og
kynnt þeim listina að skrifa kvik-
myndahandrit og önnur kvikmynda-
félög hafa á sínum snærum menn
sem lesa öll möguleg og ómöguleg
blöð og tímarit upp til agna.
Dýrkeyptur veruleiki
En þegar góð saga finnst er ekki
þar með sagt að nóg sé að hafa sam-
band við greinarhöfund og stilla síð-
an upp kvikmyndavélinni. Margir
höfðu til dæmis áhuga á að kvik-
mynda söguna um Karen Silkwood
meðal annarra Gloria Steinem og
aörirviðtímaritið Ms. Steinem vildi
stofna Ms. kvikmyndafélag og kvik-
myndin um Silkwood átti að verða
fyrsta mynd félagsins. Þetta var árið
1975 og ekki ófrægari kona en Jane