Þjóðviljinn - 13.11.1976, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 13. nóvember 1976
SKAMMTUR
AF APASPILI
Að undanförnu hefur fréttaþjónusta fjöl-
miðla hérlendis verið nánast undirlögð af ein-
hverju mesta stórmáli sem komið hefur upp í
marga áratugi. Mál þetta hefur fyllt marga
dálka dagblaðanna undanfarnar tvær vikur,
en öldur Ijósvakans hafa ýfst til muna af
fréttaf lutningi útvarps og sjónvarps um mál-
ið.
Upphaf þessara stórtíðinda er það að skip-
stjórnarmenn á fraktskipinu Sögu tóku til við
að manna skip sitt í Nígeríu og voru þá
munstraðir á þennan farkost, ef marka má
f réttir, tveir apar, f imm blámenn og eftir því
sem næst verður komist ung, fönguleg, en
fremur daufleg nígeríönsk sjöfiskakona. Ef
einhver skyidi ekki vita hvað sjöfiskakona í
Nígeríu er, þá má fá skýringu á f yrirbrigðinu í
vísu sem fannst í dagbók skips, sem sigldi á
sömu slóðir og Saga, en vísan er svona:
Við konuna til klukkan tvö
kokkurinn var að þrátta
Svo færði hann'enni fiska sjö
þá fór hún strax að hátta.
Islendingar hafa löngum sótt sjóinn, eða f rá
því að þeir sigldu hingað út frá Noregi með
þræla sína, sem þeir hertóku á leiðinni. Virð-
ast athafnir skipstjórnarmanna á Sögu benda
til þess að enn blundi með íslenskum sægörp-
um köllunin að drýgja þá hetjudáð að ná sér f
ódýrt vinnuaf I á ferðumsínum.Eins og sannast
hefur á blöðum sögunnar, er þrælahald æski-
legasta ástandið í skiptum vinnuveitenda og
vinnuþega, það er að segja frá sjónarhóli
þeirra sem vinnuna veita, en vinnuþegar og
vinnuveitendur hafa ekki verið á eitt sáttir í
þessu efni og er það sjálfsagt þess vegna að
þrælahald hefur ekki verið við líði hérlendis í
nokkurhundruð ár. Vinnuveitendum hefur
þótt vænlegra til árangurs í skiptum sínum við
vinnandi lýð að læða því að honum að hann sé
frjálsborinn en ekki ánauðugur.
Það verður því að telja að skipstjórinn á
Sögu hafi brotið blað þegar hann munstraði á
skip sitt apana, blámennina og sjöfiskakon-
una og er þessi tilraun til lækkunar á útgerðar-
kostnaði býsna athyglisverð. Og varla hefur
marglitari áhöf n áður siglt um heimsins höf á
íslenskum farkosti.
Flestir þekkja hinar óhugnanlegu stað-
reyndir um þrælaflutninga milli heimsálfa á
sautjándu átjándu og nítjándu öld, en talið er
að fjórar miljónir negra hafi komið lifandi í
höfn í Ameríku eftir volkið yfir hafið, en að
enn fleiri haf i dáið drottni sinum um borð í
portúgölskum, hollenskum og breskum þræla-
skipum.
Þegar komið var í höfn í Ameríku með
þrælafenginn var hinsvegar alltaf reynt að
blása líf i í þá sem enn voru með einhverju lífs-
marki og á þetta einnig við um viðskipti skip-
verja á „Sögu" við hina hörundsdökku sjö-
fiskakonu. í hana var blásið gasi til að reyna
að peppa hana svolítið upp. En þegar í höfn
var komið í Reykjavík var tveim af skipshöf n-
inni umsvifalaust lógað. Sem sagt öpunum.
Blámennirnir sluppu að því er virðist naum-
lega frá því að hljóta sömu örlög og aparnir,
sem fýrsti stýrimaður mun hafa álitiðað væru
bræður þeirra eða frændur, ef marka má orð
sem féllu um borð í skipinu „Fucking nigger"
og „monkey".
Ekki er af fréttum fyllilega Ijóst hvort tek-
ist hefur að blása nægilegu gasi í sjöfiska-
kvennmanninn til að lífga hana við.
Þegar haft er í huga, hvaða kjör innfæddir
búa við í Af ríku, þá dettur manni í hug að þeir
kalli ekki allt ömmu sína í þeim efnum. Það er
því athyglisvert að þegar blökkumenn frá
Afríku eiga að fara að deila sömu kjörum og
íslenskir sjómenn, þá kemur þeim fyrrnefndu
ekkert annað í hug en þrælahald og ættu ís-
lenskir sjómenn að láta sér þá staðreynd að
kenningu verða. „Hvenær drepur maður
mann og hvenær drepur maður ekki mann"
sagði Jón Hreggviðsson.
íslenskir sjómenn og aðrir launþegar gætu
svo sannarlega á síðustu og verstu tímum
sagt: „Hvenær er maður þræll og hvenær er
maður ekki þræll".
Yfirvöld hafa tvímælalaust náð umtalsverð
um árangri í hetjulegri baráttu við launþega í
landinu og eins og dæmin sanna eru laun sjó-
manna ekki samboðin þrælum. Víst er um það
að nokkurrar sigurgleði gætir í þessari vísu,
sem útgerðarmaðurinn varpaði fram í viðtali
við sjávarútvegsráðherra á dögunum:
Uggvænlegt er ástandið
er þó huggun nokkur
að blámenn geta ei búið við
bátakjör hjá okkur.
Flosi
Afmæliskveöja
Kristín Sigvaldadóttir,
síðasta húsmóðirin i
Svinadal í Kelduhverfi.
70 ára 25. okt. ’76.
1 norðri blátt og breitt er hafið.
Brotið var þar land,
sem úr jörðu gull er grafiö
og gæfu treyst var band.
Heyra má í Hljóðaklettum
hljóm frá þýöum söng
með undirtón af ómi léttum
ár og kvöldin löng.
Kristln Sigvaldadóttir.
Víöa pottur brotinn hjá Sædýrasafninu
Rekiö í leyfisleysi
og hvergi til á skrá
en þiggur þó styrki bæði frá ríki og bæ
Haukur Már Haraldsson,
blaðamaður á Alþýðublaðinu,
hefur undanfarið skrifað nokkrar
athyglisverðar greinar um mál-
efni Sædýrasafnsins, sem svo
mjög hefur verið til umræðu und-
anfarna mánuði. Ekki er þó leng-
ur bent á þá hörmungaraðstöðu
sem þar er og þá illu meðferð sem
dýrin hljóta, heldur hefur nú
komið i ljós að i viðbót við allt
slikt er fyrirtækið hvergi til á
firmaskrá eða annars staðar i
hinu opinbera kerfi, auk þess sem
það hefur ekki endurnýjað
rekstrarleyfi sitt frá árinu 1969,
en skylt er að gera það árlega.
Sædýrasafnið hefur á skömm-
um tima þróast úr þvi að vera
nokkur fiskabúr i eigu skáta-
hreyfingar i Hafnarfirði upp i
stóran og viðamikinn dýragarð,
sem verulega er styrktur af riki
og sveitarfélögum. Er nú unnið að
þvi að fá til muna aukna styrki
frá opinberum aöilum en hætt er
við að þeir fáist ekki greiddir út,
fyrr en i fyrsta lagi eftir að leyfi
til rekstursins hefur verið endnýj-
að, en slikt gerist ekki án um-
sagnar dýraverndunarfélagsins
og fleiri aðila.
Einnig finnst mönnum ekki
óeðlilegtað fyrirtækið komist ein-
hvers staðar á skrá, þvi ekki er
gott að réttlæta styrkveitingar
upp á miljónir króna árlega til
einhvers fyrirtækis sem ekki er
til!!
Skuldir Sædýrasafnsins nema
nú um fjörutfu miljónum króna og
er þvi mikið i húfi að ekki komi
afturkippur i styrkveitingarnar á
þessari örlagastundu.
—gsp.
Ef að litið er til baka
á ævi þinnar verk,
eftir þvi þá allir taka,
að ætið varstu sterk.
Margt er það, sem margan lystir
að mega færa i tal.
Við arin þinn nú enginn gistir
inn i Svinadal.
Ekkert var I yfirskini
unnið, sagt og gert.
Þér fagnað er af frænda og vini.
Fátt gat þrekið skert.
Kvenskörungar ennþá finnast,
eins og jafnan fyrr.
Hver skal sinnar móður minnast
i mótgangs hörðum byr.
AOalsteinn Gislason.
DJOÐVIUINN
BÍÓ FYRIR
BLAÐBERA
Laugardaginn 13. nóvember verður sýnd i
Hafnarbiói bandariska gamanmyndin
„Sómakarl” með gamanleikaranum Jack
Gleason i aðalhlutverki.
Sýning hefst klukkan 13.00 eins og endra-
nær.
AFGREIÐSLA ÞJÓÐVILJANS