Þjóðviljinn - 13.11.1976, Blaðsíða 17

Laugardagur 13. nóvember 1976 ÞJÓDVILJINN — SÍÐA 17
Lewis og Clark
og ferðin yfir Norður-Ameríku
Bókaútgáfan örn og Örlygur
hefur gefiö út þriðja bindið i
bókaflokknum Frömuðir landa-
funda, sem Sir Vivian Fuchs rit-
stýrir og nefnist það LEWIS OG
CLARK og ferðin yfir Norður-
Ameriku. Aður eru komnar i
þessum flokki bækurnar Magell-
an og fyrsta hnattsiglingin og
KAPTEINN SCOTT og harm-
leikurinn á Suðurskautinu. í
bókinni eru 116 myndir sem sýna
mannlif og landslag i „hinu
villtra vestri” á þeim árum er
stór hluti Norður-Ameriku var
enn ókannaður.
I fréttatilkynningu segir að fáar
landkönnunarferðir hafi jafnast á
við ferðalag þeirra Lewis og
Clarks um sögulegt mikilvægi,
enda markar leiðangurinn þátta-
skil i sögu Bandarikjanna, en þá
horfðu bandarikjamenn i fyrsta
sinn i vestur um frekari útþenslu
rikis sins. Er Thomas Jefferson
hafði látið kaupa af frökkum
óhemjuviöattu lands, sem þá
nefndist Louisiana, vestur af
Mississippi-fljóti, gerði hann út
leiðangur þennan til að kanna
þessar nýfengnu lendur og
komast allt til Kyrrahafs-
strandar.
Þeir Lewis og Clark ferðuðust
hátt á annan tug þúsunda kilo-
metra um ókannað land og sættu
oft haröræði, rysjóttu veðri og
ýmsum háska. Siðari hluta árs
1804 lagði hópurinn af stað frá St.
Louis upp Missouri-fljót i leit að
ókunnum upptökum þess. Atján
mánuðum siðar voru þeir við
mynni Columbiufljóts á strönd
Kyrrahafs. Þeir höfðu ferðast,
mest á barkarbátum, um torfær
svæði inni á meginlandi Norður-
Ameriku, hitt þar fyrir fjöl-
margar þjóðir indiána, sem
sumar hverjar höfðu aldrei fyrr
kynnst hvitum mönnum, og lent i
aðstæðum sem kröfðust ýtrasta
snarræðis og hugrekkis.
Ritstjóri þessa bókaflokks, sem
fjallar um ævintýri hinna miklu
landkönnuða, Sir Vivian Fuchs,
er fyrir löngu kunnur fyrir aö
hafa veitt forustu ýmsum meiri-
háttar leiðangrum á vorum
dögum, þar á meðal þvert yfir
Suðurskautslandið á árunum
1955-58, en það var i fyrsta skipti
sem sú leið var farin. —
Höfundur bókarinnar er David
Holloway og þýöinguna hefur gert
örnólfur Thorlacius. Bókin er sett
i Prentstofu G. Benediktssonar og
prentuö og bundin i Bretlandi.
Sjónvarp í kvöld:
Hinn fullkomni mað
ur Dostoéfskís »
Sjónvarpið sýnir i kvöld
kvikmyndina Furstinn skrýtni
(Fábjáninn) sem er gerð eftir
hinni þekktu skáldsögu
Dostoéfskis, Idiot.
Myndin er gerð árið 1958 og er
Pitéf höfundur hennar.
Þegar Dostoéfski bjó til þann
undarlega mann, Misjkin fursta,
hafði hann i huga að búa til full-
komlega jákvæða persónu. Eins
og eðlilegt var um mikinn trú-
mann, ljær hann furstanum
nokkra drætti Krists, og auk þess
svipar Misjkin til annarrar
frægrar og jákvæðrar hetju, Don
Quijote. Misjkin er framúrskar-
andi kærleiksrikur, næmur á
sálarlif annarra, en um leið
barnslegur og ekki af þessum
heimi i ýmsum greinum. Þessi
rússneski Kristur lendir eftir
langa fjarveru i flóknu og heldur
ókræsilegu tafli um auð og ástir
fagurrar konu, Nastösju
Filippovnu. Unga hafði rikismað-
ur einn tekið hana frillutaki og
vill nú losna viö hana með þvi að
kaupa fátækan skrifara henni til
eiginorðs. Húsbóndi skrifarans,
hershöfðingi aö nafnbót, ætlar sér
Nastösju að hjákonu — og i þriöja
lagi hleypur nýrikur og sifullur
svoli, Rogozjin kaupmannssonur
á eftir henni, veifandi seðlabúnt-
um.
Misjkin er öllum öörum ólikur i
þessu samkvæmi og hver og einn
neyöisttil að bregðast viö honum,
opna honum hug sinn, breyta
ýmsum áformum. Frá þessu seg-
ir i myndinni, sem spannar aðeins
einn dag úr sögunni.
Kammersveit
Reykjavíkur
Fyrstu tónleikar Kammersveitarinnar á
þessu starfsári verða haldnir i sal
Menntaskólans við Hamrahlíð, sunnudag-
inn 14. nóvember, kl. 16:00.
Á efnisskránni eru verk eftir:
B. Martinu, Leif Þórarinsson og S. Proko-
fieff
Aðgöngumiðar við innganginn.
Áskriftarkort eru seld i Bókaverslun Sig-
fúsar Eymundssonar.
Skrifstofustarf
• Skrifstofustarf við Sakadóm Reykjavikur
er laust til umsóknar. Laun samkvæmt
launakerfi starfsmanna rikisins.
Umsókn um starfið ásamt upplýsingum
um aldur og fyrri störf sendist skrifstofu
sakadóms Reykjavikur, Borgartúni 7 fyr-
ir 6. desember n.k.
Alúðar þakkir færum við öllum sem önnuðust
Svavar Markússon
og veittu honum styrk I veikindum hans og einnig þeim
fjölmörgu er heiðruðu minningu hans og sýndu okkur hlut-
tekningu.
Kristin Páimadóttir
Anna Elin Svavarsdóttir Berglind Svavarsdóttir
Markús Einarsson
Elin E. Sigurðardóttir Pálmi Jósefsson.
Minar innilegustu þakkir til barna, tengdabarna og
barnabarna minna og alira vina og vandamanna sem
glöddu mig á sjötugsafmælinu minu 2/11. 1976, meö
gjöfum, biómum og skeytum sem gerði mér daginn
ógleymanlegan.
Guð blessi ykkur öll.
Margeir Sigurðsson.
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15og 10.10.
Morgunlcikfimi kl. 7.15 og
9.05. Fréttir kl. 7.30,8.15 (og
forustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
8.00: Kristin Sveinbjörns-
döttir les söguna „Aróru og
pabba” eftir Anne-Cath.
Vestly (12) Tilkynningar kl.
9.30. Létt lög milli atriða.
Barnatimi kl. 10.25: Þetta
erum viö að gera. Stjórn-
andi: Inga Birna Jónsdóttir.
Lif og lög kl. 11.15: Guð-
mundur Jónsson les úr ævi-
sogu Péturs A. Jónssonar
söngvara eftir Björgúlf
Olafsson og kynnir lög sem
Pétur syngur.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 A prjónunum Bessí
Jóhannsdóttir stjórnar
þættinum.
15.00 I tónsmiöjuuni Atli
Heimir Sveinsson sér um
þáttinn (6).
16.00 Fréttir
16.15 Veðurfregnir islenskt
mál Gunnlaugur Ingólfsson
cand. mag. talar.
16.35 Létt tónlist Edith Piaf
syngur og Mantovani og
hljómsveit hans leika.
17.00 Handknattleikur i 1.
deild Jón Asgeirsson lýsir
hluta tveggja leikja. Kapp-
lið: Grótta og Valur, Hauk-
ar og ÍR.
17.30 Framhaldsleikrit barna
og unglinga: „Skeiðvöllur-
inn” eftir Patriciu Wright-
son Edith Ranum færði i
leikbúning. Þýðandi: Hulda
Valtýsdóttir. Leikstjóri:
Þórhallur Sigurðsson.
Fjóröi og siðasti þáttur:
„Hérinn vinnur”. Persónur
og leikendur: Andri ... Arni
Benediktsson Mikki ... Ein-
ar Benediktsson, Jói...
Stefán Jónsson, Matti ...
Þórður Þórðarson, Bent
Hammond ... Erlingur
Gislason.ökunnurmaður ...
Arni Tryggvason, Tom ...
Flosi ólafsson, Harry ...
Siguröur Skúlason, Aðrir
leikendur: Sigmundur örn
Arngrimsson, Jón Gunnars-
son, Guðrún Alfreösdóttir,
Valdemar Helgason og
Benedikt Arnason. Sögu-
maöur: Margrét Guð-
mundsdóttir.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
1*00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 A lsafirði milli striða
Guðjón Friðriksson ræðir i
sfðara sinn viö Jón Jónsson
skraddara.
20.00 öperettutónlist: Þættir
úr „Betlistúdentinum” eftir
Carl MiliöckerHilde Guden,
Rudolf Schock, Hilde
Konetzni, Fritz Ollendorff,
Lotte Schadle, Peter Minich
og kór Þýsku óperunnar
syngja meö Sinfóniuhljóm-
sveit Berlinar; Robert Stolz
stjórnar.
20.35 „Oft er mönnum i heimi
hætt” Þáttur um neysiu
ávana-og fikniefna. Andrea
Þórðardóttir og GIsli Helga-
son taka saman. — Siðari
hluti.
21.35 „Boöiö upp i dans” eftir
Cari Maria von Weber Art
Schnabel leikur á pianó.
21.45 „t kapp við klukkuna”,
smásaga eftir Rut Guö-
inundsdóttur Ingibjörg
Jðhannsdóttir leikkona les.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Dansiög
23.55 Fréttir. Dagskrárlok.
# s|ónvarp
17.00 tþróttir Umsjónarmaöur
Bjarni Felixson.
18.35 Haukur i horni Breskur
myndaflokkur. 4. þáttur.
Þýöandi Jón O. Edwald.
19.00 tþróttir
Illé
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.35 Maður til taks Breskur
gamanmyndaflokkur. Þýö-
andi Stefán Jökulsson.
21.00 Cr einu i annað Um-
sjónarmenn Arni Gunnars-
son og ólöf Eldjárn. Hljóm-
sveitarstjóri Magnús Ingi-
marsson. Stjórn upptöku
Tage Ammendrup.
22.00 Furstinn skrýtni (Fá-
bjáninn) Sovésk biómynd,
byggö á alkunnri sögu eftir
Dostojevskl. Einkennilegur
maöur, Misjkin fursti, kem-
ur til Pétursborgar eftir
langa útivist. Hann iendir af
tilviljun i flókinni atburða-
rás, sem snýst um ástir og
þokka ungrar konu með
vafasama fortið. Hin sér-
stæöa góövild og skarp-
skyggni furstans truflar
ýmsaráætlanir, sem gerðar
hafa verið af miður göfug-
um hvötum. Þýðandi Arni
Bergmann.
00.00 Dagskrárlok
Þakkarávarp
Innilegar þakkir vildi ég færa öllum þeim
sem á margvislegan hátt, með skeytum,
blómum og öðrum gjöfum sýndu mér vin-
arhug á niræðisafmæli minu, þann 5/11.
siðastliðinn.
Guð blessi ykkur öll
Guðbjörg Erlendsdóttir frá Ekru.
Styrkir
til háskólanáms eða
rannsóknastarfa í Finnlandi
■ V..
Finnsk stjórnvöld bjóöa fram styrk handa islendingi til
háskólanáms eða rannsóknastarfa i Finnlandi námsárið
1977-78. Styrkurinn er veittur til niu mánaða dvalar frá 10.
september 1977 að telja og er styrkfjárhæöin 1.000 finnsk
mörk á mánuði.
Þá bjóöa finnsk stjórnvöld einnig fram eftirgreinda styrki
og er mönnum af öllum þjóðernum heimilt að sækja um:
1. TIu fjögurra og hálfs til niu mánaða styrki til náms i
finnskri tunau eöa öörum fræöum er varöa finnska
menningu. Styrkf járhæð er 1.000 finnsk mörk á mánuði.
2. Nokkra eins til tveggja mánaöa styrki handa vísinda-
mönnum, listamönnum eöa gagnrýnendum til sérfræði-
starfa eöa námsdvalar i Finnlandi. Styrkfjárhæö er
1.300 finnsk mörk á mánuði.
Umsóknum um alla framangreinda styrki skal komið til
menntamálaráðuneytisins, Hverfisgötu 6, Reykjavik, fyr-
ir 5. janúar n.k. Umsókn skalfylgja staöfest afrit prófskir-
teina, meðmæli og vottorð um kunnáttu í finnsku, sænsku,
ensku eða þýsku. — Sérstök umsóknareyöublöð fást I
ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið,
10. nóvember 1976.