Þjóðviljinn - 13.11.1976, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 13. nóvember 1976
Hjalti Kristgeirsson:
Hlutur mmn í útvarpsdagskrá
um Ungverjalandsuppreisnina
Hannes er maður nefndur H.
(=Hólmsteinn) Gissurarson,
sonur mins gamla kunningja
Gissurar J. Kristinssonar og konu
hans Astu Hannesdóttur Páls-
sonar frá Undirfelli. Fööurætt
Hannesar er mér ókunn, en i
móður legginn standa aö honum
sterkir stofnar i Vatnsdal og i
Blöndudal i Húnaþingi. Hygg ég
að Hannes búi yfir ýmsum góðum
eiginleikum úr fari foreldra sinna
beggja, en hitt kynni aö vera að
hann ættierfitt með aö bæla niður
óeirðasamt eöli húnvetnskra
kappa sem leitar framrásar undir
fölu litarafti þessa mjóslegna
ungmennis. Hannes hefur um
skeiö stundaö nám i heimspeki
við Háskóla tslands en ekki haft
Hannes H. Gissurarson,
umsjónarmaður útvarpsþáttar-
ins „Orðabelgs”, mun i fyrra-
dag hafa afhent ritstjórnum
dagblaðanna i Reykjavik eins
konar „fréttatilkynningu” eða
„minnisblað” meö fyrirsögn-
inni „Upplýsingar um Dagskrá
um uppreisnina i Ungverjalandi
1956 sem flutt veröur sunnu-
dagskvöldiö 14. nóv. 1974”.
Dagskrárþáttinn, sem þarna
er visað til, hefur útvarpsráð
samþykkt að taka til flutnings.
Er hann i umsjá Hannesar
Gissurarsonar, á að hefjast kl.
20:30 nk. sunnudagskvöldið og
nefnist „Uppreisnin i Ungverja-
landi 1956”.
þar erindi sem erfiði. Einkum
hafa fræði Karls Marx staöið i
honum og hindrað námsframa
hans, svo sem frægt er orðið
innan veggja háskólans. Hafa út-
varpshlustendur mátt nú um
skeið heyra Hannes böggla og
elta þetta roð i orðabelg hans
hálfsmánaðarlega.
Nýlega sótti Hannes til út-
varpsráðs um aöstöðu til að flytja
afmælisdagskrá um uppreisnina
Ungverjalandi tvituga. Var það
auðsótt mál, enda á Guðlaugs-
staðaættin hauka i horni ráðsins.
Undirbýr nú Hannes dagskrá sina
af kappi og forsjá svo sem honum
er lagið. A miðvikudaginn var
dreifir Hannes fréttatilkynningu
á ritstjórnarskrifstofur dagblað-
Umsjónarmaður þáttarins
haföi ekkert samráð við
dagskrárdeild hljóðvarps um
efni eða dreifingu þess upplýs-
ingablaðs, sem hann lét dag-
blööunum i té. Það er óundirrit-
að og á engan hátt auðkennt og
gæti þvi virst sem það væri frá
Ríkisútvarpinu komið. Aö gefnu
tilefni vil ég þvi taka fram, að
svo er ekki, enda er orðalagið á
fyrrnefndu blaöi og frágangur
þess ekki með þeim hætti, sem
dagskrárdeild hefði kosið. Þess
er t.d. hvergi getið, að þátt
Hannesar eigi að flytja i útvarp
né hvenær kvölds hann eigi að
hefjast.
Þá skal þaö tekið fram, að
anna og reinir þar frá „Dagskrá
um uppreisnina i Ungverjalandi
1956 sem flutt verður sunnudags-
kvöldið 14. nóv. 1976”, eins og
segir i yfirskrift plaggsins. Var
þetta privat fréttatilkynning
Hannesar um dagskrána, þar eð
Jionum þótti ótilhlýöilegt að hann,
Hannes Hólmsteinn sæti við sama
borð og aðrir þáttasmiðir i kynn-
ingu útvarpsins sjáifs á dag-
skránni. Að visu var slikur viga-
mpður á dreng að hann gleymdi
að geta þess hvar dagskráin
skyldi flutt, héldu ýmsir aö hann
færi upp með hana i Háskólabiói
en aörir stungu upp á sjónvarp-
inu. Hið rétta var: hljóðvarpið,
enda hefur Hannes löngum þæft
þar sinn orðabelg í friði fyrir for-
hluti gamals fréttaviðtals við
Hjalta Krístgeirsson hagfræð-
ing, sem um er getið á upplýs-
ingablaði Hannesar Gissurar-
sonar, verður ekki fluttur f þætti
hans.
Þetta bið ég ritstjórnir
dagblaðanna vinsamlegast að
taka til greina við hugsanlega
kynningu á fyrrgreinum
dagskrárþætti.
Viröingarfyllst,
Hjörtur Pálsson
dagskrárstjóri.
Aths. Fyrirsögnin er
Þjóðviljans.
vitnum augum, en vissulega
mætti ætla að það væri býsna
myndræn sjón að fá að lita hann
viö þófarastörfin.
Kunningjar minir hjá Þjóðvilj-
anum spurðu mig: viltu mynd af
þér fullorðnum og skeggjuöum
eða nauðrökuðum og unglings-
legum i dagskrárkynningunni
hans Hannesar Gissurarsonar?
Ég kom af fjöllum, þótti mér ein-
kennilegt að beöið væri um mynd
af mér, flóafiflinu, i húnvetnskri
dagskrá. • Fréttatilkynning
Hannesar var lesin fyrir mig og
komst ég þá að þvi að: „fluttur
verður hluti frægs viðtals sem
Rikisútvarpiö átti við Hjalta
Kristgeirsson á aðfangadag jóla
1956 um atburðina i Ungverja-
landi, en Hjalti hafði dvalist i
Búdapest byltingardagana” (
oröalag HHG). Gerði Hannes það
að tillögu sinni til blaðanna að
ásjóna min birtist á siðum þeirra
við hliðina á rússneskum þjóðar-
morðingjum, islenskum ljóða-
lesurum og fyrrverandi forsætis-
ráðherra.
Min fyrstu viðbrögö voru að
hringja i Þórarin Þórarinsson
formann útvarpsráðs og segja
honum þetta. Voru það fréttir
fyrir Þórarin og hefur hann þó
nokkra reynslu af skiptum við
húnvetninga, frændur Hannesar
unga. Hlýddi Þórarinn með stakri
geðprýði á mál mitt sem hafði
þessa þrjá aðalpunkta: 1)
Athugað yrði af hálfu útvarpsins
hvemig þessu einkennilega máli
er varið og tekin afstaða til þess.
2) Hið gamla fréttaauka-viðtal
við pnig verði ekki flutt nema með
minu leyfi. 3) Yrði um mig fjallað
i þessari dagskrá, fengi ég að-
stöðu til að tjá viðhorf min i sér-
stakri dagskrá. Þórarinn ráölagði
mér eindregið aö hafa samband
við dagskrárstjóra útvarpsins og
Frumhlaup Hannesar dag
skrárdeild óyiðkomandi
Hannes Gissurarson.
„athuga um minn rétt”.
Skildumst við Þórarinn með vin-
semd svo sem jafnan áður.
Hjörtur Pálsson dagskrárstjóri
og aðrir starfsmenn útvarpsins
sem ég ræddi við um þessi mál
voru mjög undrandi á tiltektum
Hannesar: Ætla að flytja gamalt
efni útvarpsins án þess að leita
álits dagskrárstjórnar,, taka til
hagnvtingar gamla spólu úr
segulbandasafni útvarpsins án
heimildar frá nokkrum ábyrgum
starfsmanniþess, taka upp i dag-
skrá til endurflutnings 7 minútur
af 20 ára gömlu viðtali án þess svo
mikið sem bera það undir þann
sem talað var við, dreifa um þetta
fréttatilkynningu án nokkurs
samráðs við dagskrárskrifstofu.
Þetta væru brot á öllum reglum
og venjum útvarpsins, en raunar
gæti hver og einn sem hefði eðli-
leg tengsl við umhverfi sitt —
kynni mannasiði — sagt sér
sjálfur hváða siðir væru rikjandi i
þessum efnum. Alkunna væri um
þá persónuvernd er lög áskilja
hverjum þegni og undarlegur
væri sá maður sem ekki hefði
nasasjón af almennum reglum
um höfundarrétt. (Ég tek það
fram að undanfarandi óbein ræða
er ekki tekin eftir neinum sér-
stökum nafngreindum manni,
heldurer þetta túlkun min á þeim
viðbrögðum sem urðu við málinu
hjá allstórum hópi manna).
Er nú ekki að orðlengja það að
æðstu starfsmenn Rikisútvarps-
Framhald á 18. siðu.
Monrad kerfið þraut
1 T"11 p O t — það sannaði
^ Ólympíuskákmótið
Umsjón: Jón Þ. Þór
Nú er ólympíuskákmótinu i
Haifa lokið og nýir ólympiu-
meistarar hafa hlotið lárviðar-
sveiginn. 1 fyrsta skipti siðan
1952 eru sovétmenn ekki sigur-
vegarar. Braut islensku
sveitarinnar var óneitanlega
nokkuð hlykkjótt, en með
góðum sigri yfir irum i siðustu
umferð tókst þeim félögum að
bjarga þvi sem bjargað varö.
Annars var keppnm svo jöfn, að
hálfur vinningur til eða frá gat
skipt sköpum um allt að tiu sæti.
Stafar það eðlilega af þessu
annars þrautleiöinlega Monrad-
kerfi. En hvað um það mótinu er
lokið og úrslitunum verður ekki
breytt.
Þriðja umferðin i Haifa var
ekki umferð landans fremur en
sú næsta á undan. Þá áttu
islendingar i höggi við
kólumbiumenn og töpuðu með
1,5 v. gegn 2,5. Guömundur,
Helgi og Björn gerðu allir jafn-
tefli, en Björgvin tapaði. 1
skákum islendinga gekk á
ýmsu, en einna fjörlegust var
skák Björns.
Hvitt: Björn Þorsteinsson
Svart: J. Minaya
Sikiieyjarvörn
1. e4 — c5, 2. Rf3 — d6, 3. d4 —
cxd4, 4. Rxd4 — Rf6, 5. Rc3 —
Rc6, 6. Bc4 — Db6, 7. Rb3 — e6,
8. 0-0 — Be7, 9. Be3 — Dc7, 10.
Bd3 — a6, 11. f4 — b5, 12. Df3 —
Bb7, 13. Dg3 — g6, 14. Khl — Hc8
15. a3 — 0-0, 16. Rd4 — Rh5, 17.
Df3 — Rxd4, 18. Bxd4, — Rxf4,
19. Dxf4 —e5, 20. Df2 —exd4, 21.
Dxd4 — Dc5, 22. Re2 — Hfe8, 23.
c3 — Dxd4, 24. Rxd4 — Bf8, 25.
a4 — Bxe4, 26. Bxe4 — Hxe4, 27.
axb5 — axb5, 28. Ha7 — b4, 29.
Haxf7 — bxc3, 30. bxc3 — He7,
31. H7f6 — d5, 32. Hd6 — Hf7!
33. Hxf7 — Bxd6, 34. Hf3 — Be5,
35. g3 — Bxd4, 36. cxd4 — Hc4,
37. Hf4 — Hc2, 38. h4 — Kg7, 39:
Kgl — Hd2, 40. Kfl —Kh6
jafntefii.
Englendingar unnu góðar
sigur á argentinumönnum Í
þessari umferð. A þremur efstu
borðunum varð jafntefli, en á 4.
borði vann Stean góðan sigur:
Hvitt: M. Stean
Svart: G. Szmetan
Sikileyjarvörn^
I. e4 — c5, 2. Rf3 — d6, 3. d4 —
cxd4, 4. Rxd4 — Rf6, Rc3 — a6,
6. Bg5 — e6, 7. f4 —Be7, 8. Df3 —
Dc7, 9. 0-0-0 — Rbd7, 10. Bd3
(1 þessari stöðu lék West-
erinen 10. Dg3 gegn Gunnari
Gunnarssyni og Margeiri
Péturssyni i Reykjavikur-
mótinu i haust).
10. — h6,
(1 einvigisskákinni 1972 lék
Fischer hér 10. — b5).
II. Bh4 — g5, 12. e5!
I §j
jjj k okJáJ i jj
i H n i % i
§§) B ■
B 0 B 0
JL U w.
H £1 ■ £ Q
■ m S jjj _ S
(Ekki veit ég hvort þetta er
nýjung. 1 skákinni Evans —
Portisch, San Antonio 1972 varð
áframhaldiö 12. fxg5 — Re5, 13.
De2 — Rfg4 og svartur náði að
jafna taflið án mikillar fyrir-
hafnar. Leikur Stean er mun
hvassari).
12. — gxh4,
(12. — dxe5 hefði hvitur svarað
meö 13. Rxe6!, t.d. fxe6, 14.
Bg6+ — Kf8, 15. fxg5, eða 14. —
Kd8, 15. dxe5 — Dxe5, 16. Bf2!!
— Dc7,17. Ra4 — Rd5, 18. Hxd5!
— exd5, 19. Dxd5 og svartur er
varnarlaus).
13. ex(6 — Rxf6,
(Eða 13. — Bxf6, 14. Rxe6!? —
txe6, 15. f5 og hvitur hefur
sterka sóknj
14. f5 — e5, 15. Rde2 — Bd7, 16.
Be4 — 0-0-0,
(Svörtum hefur tekist að
bægja bráðustu hættunni frá, en
staöa hans er þó mun lakari).
17. Rd5 — Rxd5, 18. Bxd5 —
Bg5 + , 19. Kbl — Bc6, 20. Rc3 —
Kb8, 21. Hhel — Hd7, 22. He4!
(Þessi hrókur á eftir aö angra
svartan mikið).
22. — Hc8, 23. De2 — Db6, 24. a3
— Bxd5, 25. Rxd5 — Dc5, 26. Hb4
— Hc6, 27. Hb3 — Ka8 28. De4 —
Bd8 (?),
(Hvitur hótaði óþægilega 29.
Hdd3, en nú verður svarti
biskupinn litt virkur. Til greina
kom 28. — Hd8).
A m | L;
HH i W//Á i m. i •
i Hl HP Æm.
K HH m £
w 'W m SR
ii WrTTTr/. m mm m.
'gm £ n ||p £1 B
m 'MB. Wk s n§ ÉH
29. f6!
(Lokar biskupinn inni og
sækir um leið að veikleikunum á
h4 og h6).
29. — Df2, 30. Rb4 — Hb6, 31.
Dg4 — Hc7, 32. Dg8 — Hc8, 33.
Ka2 — Kb8, 34. Dxf7 — Dxf6,
(Hvitur hótaði Rxa6! og eftir
34. — Ka7 heföi hann unnið ein-
faldlega með 35. Dd7. Þessi
leikur er þvi besti kostur svarts
þótt hann ætti nú að fá verra
endatafl i besta falli).
35. Rxa6 +
(Og nú gengur auðvitað ekki
35. — bxa6 vegna 36. Hxb6 og
siðan Dxf6).
35. — Ka7, 36. Dxf6 — Bxf6, 37.
Hxb6 — Kxb6, 38. Rb4 — Hd8??
(Hrottalegur fingurbrjótur i
timahraki. Best var 38. — Ka7,
en eftir 39. Hxd6 — Bg5, 40. g3!
ætti hvitur að vinna þótt
sigurinn væri engan veginn auð-
sóttur).
39. Rd5+ — Kc5, 40. Rxf6 — d5
og gafst upp um leiö.
Fillipseyingar unnu itali 3-1 i
þessari umferö. Hér sjáum við
handbragð stórmeistarans
Torre.
Hvitt: Torre (Filiipseyjar)
Svart: Tatai (ttaiia)
Spænskur leikur
1. e4 — e5, 2. Rf3 — Rc6, 3. Bb5 —
Bc5, 4. c3 — f5, 5. d4 — fxe4, 6.
Bxc6 — exf3, 7. Bxf3 — exd4, 8.
0-0 — Rf6, 9. Hel — Be7, 10. Bg5
— c6, 11. Bxf6 — gxf6, 12. Bh5 +
— Kf8, 13. Dxd4 — Hg8, 14. Rd2
— d5, 15. He2 — Bh3, 16. g3 —
Kg7, 17. Bg4 — Bxg4, 18. Dxg4 +
— Kh8, 19. De6 — Hg7, 20. Haei
— Df8, 21. Rb3 — Bd8, 22. Rd4 —
He7, 23. I)d6 — gefið.