Þjóðviljinn - 30.03.1985, Blaðsíða 13

KV1KMYNDIR
Umdeild leið til Indlands
Viötökur enskra gagnrýnenda misjafnar. Höfundur upphaflegs handritS:
bjarnargreiði við Indland og bókarhöfund
Það er ekki ný bóla að kvik-
myndirbyggðaráfrægum
skáldsögum valdi unnendum
bókarinnar vonbrigðum og
veki spurningar um trúnað.
og þjónsins, - er komin saga um
enska konu sem verður fyrir
ónotalegu upplifelsi í helli!“.
Santha Rama Rau semur átján
síður athugasemda, sendir til
Cambridge og til aðstandenda
kvikmyndarinnar með bón um að
andi Forsters verði ekki útlægur
ger úr myndinni, en allt kemur
fyrir ekki og þegar myndin kemur
á tjaldið er leikstjónnn talinn
höfundur handrits. „Myndin er
bjarnargreiði við Forster, Ind-
land og Indverja", sagði Santha
að lokum.
En hvað er að? Myndin þykir
öðrum þræði of jarðbundin í sam-
líkingu við skáldsöguna, - ögur-
stund í undarlegum helli verða
lítilsigld hvörf og rakalaus í
myndinni, skapgerð indversku
aðalpersónunnar, Aziz læknis, of
einfeldningsleg, bætt inn löngum
köflum frá Himalayafjöllum og
úr bresku heimsveldisstússi, - og
hinum þræðinum þykir myndin
glansa fullmikið; hvar er sumar-
hitinn þrúgandi?, spyrja menn,
hvar eru flugurnar, skíturinn,
margbreytilegt mannlíf?
Að auki eru menn óhressir yfir
þyngdarflokkaskiptum persóna
einsog alltaf þegar bók verður
kvikmynd. Og sumum finnst
undarlegt að sjá indverskan
bramína (Alec Guinness) sull-
andi með lappirnar í tjörnum og
maulandi ávexti í komapaníi við
enska stúlku og múhameðstrúar-
mann.
Við íslenskir bíógestir erum
flestir svo heppnir að geta horft á
kvikmyndina án þess að vera
bundnir bóksögunni; njótum
þess óhindrað sem vel er gert:
leikur Peggyar Ashcroft og ann-
arra ágætismanna, miklar nátt-
úrusenur, óhjákvæmileg einang-
run leigjendanna sem stjórna, -
en hin ensku viðbrögð skýra
óneitanlega betur fyrir manni
eyðurnar í krossgátunni, stamið
og hikstana í framrás söguþráðar-
ins og fljótaskriftina í persónu-
sköpun þessarar myndar, sem að
sumu leyti samlíkist íslenska
listaverkinu Hallgrímskirkju:
stór, voldug, mikilfengleg, - og
misheppnuð. *
- m
(byggt á Sunday Times)
Leikstjórinn David Lean, rithöfundurinn Edgar M. Forster, leikskáldið Santha Rama Rau (uppi), Judy Davis og Victor
Banerjee sem Adela og Aziz læknir í Leiðinni til Indlands (Regnboganum).
Leiðin tillndlands sem nú er
sýnd í Regnboganum er þar
engin undantekning. Hún
þótti aö vísu prýðileg á
heimaslóöum í Hollywood,
komst í úrslit í ellefu óskars-
kapphlaupum og vann tvö, -
en í Englandi eru viðbrögðin
blendnari. - Sýnd veiði en
ekkigefin, segirgagnrýnandi
Sunday Times, og kvartar yfir
því að þótt margt sé vel um
myndina sé enginn vegur að
grilla í eitt af meginverkum
enskra bókmennta þessarar
aldaraðbaki.
A passage to India (1924) er
síðasta og vinsælasta skáldsaga
Edgars M. Forsters, meðal ann-
ars tíðlesin í enskum mennta-
skólum. Forster sjálfur neitaði
öllum málaleitunum um að kvik-
mynda bókina eða önnur verk
sín. „Það eina sem hefði varð-
veist er nafn mitt“, skrifaði hann
einhverju sinni um kvikmyndar-
bón, „og ef ég reyndi að líta eftir
verkinu hefði mér kalið hjarta í
Hollywood, - og auk þess þurft
að eyða þar ævinni".
Forster gaf hinsvegar leyfi til
að gera leikrit eftir Indlandssögu
sinni, og var svo ánægður með
leikgerð Santha Rama Rau að
hann veitti henni kvikmyndarétt-
inn að hálfu á móti háskóla-
deildinni sinni í Cambridge þar-
sem hann dvaldi síðari árin.
Forster dó árið 1970 í hárri elli
og áratug síðar er ákveðið að
filma Indlandsleiðina. Til leik-
stjórnar er fenginn David Lean,
einn öldunga breskrar (og banda-
rískrar) kvikmyndagerðar: Brúin
yfir Kvœ-fljótið, Arabíu-Lárus,
Sívagó lœknir... Santha Rama
Rau á hinsvegar að byggja hand-
ritið að jöfnu á skáldsögunni og
leikritinu. Líður nú og bíður,
handritið er tilbúið, Söntu vel
þakkað, Lean talar við
Cambridge-menn, og kvikmynd-
un hefst; - en þegar handritshöf-
undur kemst yfir endanlega gerð
handrits síns verður hún reið og
hissa. „Kjarni skáldsögunnar er
horfinn“, segir Rama Rau, „í
stað myndar um vináttu, - hvern-
ig reiðir slíkum tilfinningum af í
samskiptum ólíkra þjóða og
ólíkra menningarheima, herrans
PASKATILBOÐ
Þessi fullkomna tölva fæst nú á sérstöku páskatilboðs
verði. Innifalið i tilboðinu
Bit-90 tölvan, minnisstækkun, segulbandstæki, stýripinni
10 leikir að eigin vali og allar tengisnúrur
VORUM AÐ FÁ FULLT AF NÝJUM LEIKJUM.
KR11 770 ^trax * da9*
Útb. 4.000, eftirst. 2—3 mán.
Skipholti 19,
sími 29800