Dagblaðið Vísir - DV - 04.04.2002, Blaðsíða 28

FRETTASKOTI0
SÍMINN SEM ALDREI SEFUR
Hafir þú ábendingu eða vitneskju um frétt,
hringdu þá í síma 550 5555. Fyrir hvert
fréttaskot, sem birtist eða er notað í DV,
greiðast 3.000 krónur. Fyrir besta fréttaskotið
í hverri viku greiðast 7.000. Fullrar nafnleyndar
er gætt. Viö tökum viö fréttaskotum allan
sólarhringinn.
550 5555
Þegar niðurstööur skoðanakann-
ana fyrir síðustu og næstsíðustu
borgarstjómarkosningar eru rifjað-
ar upp kemur í ljós að sá mikli
munur sem er á R- og D-lista nú er
ekki einsdæmi. Samkvæmt nýjasta
/

FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 2002
DV-MYND GUÐFINNUR FINNBOGASON
Páskalömb á Ströndum
Lambsjarmur er nokkuö sem sauöfjárbændur eiga allajafnan ekki von á aö
heyra fyrst þegar komiö er í fjárhús á páskadagsmorgni. Þaö var eigi aö síö-
ur raunin hjá fréttaritara DV þegar Móra, ein af eldri kindunum á bænum,
haföi þá um nóttina boriö tveimur mógolsóttum gimbrum. Guöbjörg Júlía
Magnúsdóttir, 8 ára, á nágrannabænum Felli, heldur á mógolsóttu gimbrun-
um sem fengiö hafa nöfnin Glóey og Mist.
Borgarstjórnarkosningar:
Fylgismunurinn
ekki einsdæmi
þjóðarpúlsi Gallup er skiptingin
61,l%-36,6% R-lista í vil. í könnun
DV i febrúar 1994 - í aðdraganda
næstsíðustu borgarstjómarkosn-
inga - var fylgi R-lista rúm 63% en
fylgi D-lista tæp 37%. Fyrir síðustu
kosningar náði R-listinn hámarks-
fylgi í apríl, 61,4% en fylgi D-lista
var þá aðeins 38,6%. I könnun DV 7.
maí, þremur vikum fyrir kosningar,
var munurinn enn meiri eða
64,l%-34,5% R-lista í vil. Sá munur
er þó á að fyrir síðustu kosningar
voru 11% kjósenda óákveðin fram á
síðustu stundu en nú hafa aðeins
7% þeirra ekki gert upp hug sinn.
Sjá nánar bls. 6 og 14. -ÓTG
Skipan gagnrýnd
Ögmundur Jónasson, þingflokksfor-
maður Vinstri grænna, gerði athuga-
semd við það á þingi í gær að Finnur
Ingólfsson hefði verið settur formaður
nefndar um könnunarviðræður við
fjárfesta vegna álsvers við Reyðar-
fjörð. Ögmundur benti á að Finnur
væri seðlabankastjóri og hann væri
gerður út til að „leggjast á hnén“ fyr-
ir framan álrisa heims og „grátbiðja"
þá um að koma til íslands. Vegna
^ lagasetningar um aukið sjálfstæði
bankans væri þetta varhugavert skref
og ekki seðlabankastjóra sæmandi.
Fyrst og fremst virtist um pólitískt
hagsmunamál Framsóknarflokksins
aö ræða. Sjá nánar bls. 4 -BÞ
Helgarveðrið
Síðdegis í dag á að snúast í
suðvestan 5 til 13 metra á
sekúndu með skúrum eða
slydduéljum sunnan og vestan til.
Hins vegar á að létta til um landið
norðaustanvert. Spáð hægri suðlægri
eða breytilegri átt á morgun með smá-
skúrum sunnan og vestan til. Skýjað
með köflum og þurrt, hiti frá frost-
marki og allt upp í tíu stig. Frá laug-
ardegi til mánudags verða suðlægar
áttir með vætu. -sbs
STOKK-SEYRA!
Héraðsdómur í máli „Rauða hersins“:
Framkvæmdastjórinn
ákærður fyrir fjársvik
Framkvæmdastjóri fyrirtækja
Rauða hersins á Vestfjörðum, sem
svo hefur verið kallaður, en þau
urðu gjaldþrota fyrir rösklega
tveimur árum, hefur verið ákærður
fyrir fjársvik og brot á tollalögum.
Máliö var þingfest í Héraðsdómi
Vestfjarða í gær.
Samkvæmt ákærunni á fram-
kvæmdastjórinn að hafa svikið út
sex milljónir með því að fá tiltekið
fyrirtæki í Reykjavík til að afhenda
sér féð sem greiðslu fyrir fimmtán
tonn af þorskhnökkum. Hnakkana
afhenti hann hins vegar aldrei. Þá
er hann ákærður fyrir að brjóta
tollalög. Varðar málið nokkrar
sendingar af rússafiski, alls um eitt
þúsund tonn. Sendingarnar voru
fjarlægðar úr frystigeymslum og
teknar til vinnslu í fyrirtækjunum
án heimildar tollayfirvalda.
Fyrst var greint frá þessu máli í
DV 31. mars árið 2000 en þá höfðu
mikil umsvif fyrirtækja Ketils
Helgasonar vakið athygli og ekki
síst undraverður árangur af vinnslu
á frosnum Rússafiski. Þar var um
að ræða fyrirtækin Bolfisk í Bolung-
arvík, Rauðsíðu á Þingeyri og Rauð-
feld á Bíldudal en saman gengu þau
undir gælunafninu Rauði herinn.
Heilum skipsformum af frosnum
fiski var landað vestra úr rússnesk-
um skipum og þá gjarnan beint
ótollafgreitt í frystigeymslur. Þegar
fjara tók undan starfseminni á Þing-
eyri munu starfsmenn hafa gengið á
lagerinn óvitandi um alvöru máls-
ins. Á síðustu vikum starfseminnar
hugðust tollayfirvöld á ísaflrði telja
ótollafgreiddar fiskbirgðir sem þar
áttu að vera í geymslu. Var þeim þá
tjáð að slíkt væri létt verk því þar
væri ekki nema eitt bretti eftir.
Varð þá uppi fótur og fit því sam-
kvæmt hans bókum áttu að vera
heil þúsund tonn af Rússafiski í
geymslunni.
-HKr.
íbúar kvarta til heilbrigðiseftirlits:
Saur dreift við Stokkseyri
íbúar á Stokkseyri kvörtuðu til
heilbrigðiðseftirlits vegna þess að
mannasaur úr rotþró var dreift á tún
í Kumbaravogi, fast við þorpið. Fólki
í grennd við Kumbaravog, þar sem er
elliheimili, fannst lyktin illbærileg og
það kvartaði til heilbrigðiseftirlits.
Guðni Kristjánsson staðfesti að
hann hefði átt hlut að máli. Hann
sagði að Heilbrigðiseftirlit Suðurlands
hefði haft við sig samband vegna
málsins. „Þeir voru að tala um reglur
sem ég þekki ekki. Maður verður að
kynna sér þær,“ sagði hann.
Guðni taldi þó að íbúar hefðu gert
of mikið úr málinu. Þama hefði ein-
ungis verið um að ræða nokkra tugi
lítra af efninu úr rotþróm.
„Ég bý sjálfur nálægt þar sem ég
sullaði þessu niður. Þetta hlýtur að
vera einhver hystería. Það var nánast
logn á Stokkseyri í gær og í morgun,"
segir Guðni.
„Við erum búin að gera þetta í ára-
tugi og ég veit ekki hvemig bændur
um allt land hegða sér í þessu. Eitt-
hvað verður að gera viö þetta og ein-
hvers staðar endar þetta allt. Bændur
setja jú skít á tún. Það er verið að tala
um lífræna ræktun. Er einn skítur
öðrum betri í þeim efnum?" spyr
Guðni.
Elsa Ingjaldsdóttir, framkvæmda-
stjóri, Heilbrigðiseftirlits Suðurlands,
staöfesti við DV að málið hefði komið
inn á hennar borð. Hún bendir þó á að
ekki sé rétt að tala um mannasaur í
þessum efnum.
„Mannasaur er dálítið stórt að taka
upp í sig. Við tölum um seyru þegar
þetta hefur farið um rotþró. Það breyt-
ir því þó ekki að bannað er að bera
seyru á tún og við höfum veitt mann-
inum tiltal. Hann lofar betrun. Málinu
er lokið," segir hún.
Elsa segist ekki hafa dæmi um að
slík dreifmg eigi sér stað víðar í um-
dæminu. -rt
Greiðslubyrði af erlendum skuldum hefur tvöfaldast á 4 árum:
Brother PT-2450 merkivélin er komin
Mögnuö véi
m, meö þinni hjálp,
hefur hlutlna í röö
og reglu.
Snjöll og góö lausn á
óreglunni.
Rafport
Nýbýlavegi 14 • simi 554 4443 • www.rafport.isj
Furöulegt hiröu-
leysi lántakenda
- segir Þorvaldur Gylfason prófessor
Greiðslubyrði þjóðarinnar vegna
erlendra skulda hefur tvöfaldast síðan
1997. Þá nam greiðslubyrðin fjórðungi
af útflutningstekjum en nærri helm-
ingi í fyrra samkvæmt nýjum tölum
frá Seðlabanka Islands. Þorvaldur
Gylfason, prófessor við viðskipta- og
hagfræðideild Háskóla íslands, segir i
nýrri grein á heimasíðu sinni að upp-
hleðsla erlendra skulda hafi keyrt um
þverbak síðustu ár. Þær hafl numið
50% af landsframleiðslu í árslok 1996
en rokið upp i 96% í árslok 2001.
„Margir lántakendur hér heima
virðast hafa sýnt furðulegt hirðuleysi
um afkomu sina fram í tímann," segir
Þorvaldur í grein sinni. Hann bendir
á að samkvæmt upplýsingum Alþjóða-
bankans fyrir árið 1999 séu Argentína
og Brasilía einu löndin í heiminum
sem bera þyngri skuldabyrði en Is-
land; Argentína hafi kiknað fyrir
skemmstu. Þá bendir Þorvaldur á að
samkvæmt nýjum tölum hafi þjóðin í
fyrra varið jafnvirði um 3% af lands-
framleiðslunni til að greiða bönkun-
um yfirdráttarvexti: „Það virðist ekki
vera mikil von til þess að bankamir
Erlend skuldabyröi
(% of útflutnlngsteklum)
50%
v Greiðslubyrði
^ • Vaxtabyrði
30%
20%
10%
o%
•94 '95 '96 '97 98 99 '00 '01
taki upp hagkvæmara búskaparlag
þegar þeir eiga aðgang að svo óhag-
sýnum og hirðulausum viðskiptavin-
um.“
„Uppsveiflan í efhahagslífinu siðan
1996 hefur að miklu leyti verið knúin
áfram með erlendu lánsfé sem lántak-
endur eiga eftir að standa skil á,“ seg-
ir Þorvaldur. Og nú ætli stjómvöld að
ráðast í risaframkvæmdir - aö mestu
leyti fyrir erlent lánsfé - til að halda
efnahagslífinu gangandi enn um sinn.
DV bar álit Þorvaldar undir sér-
fræðing á fjármálamarkaði í morgun
sem ekki vildi koma fram undir nafhi
en hefur allt aðra sýn á málið en Þor-
valdur. „Tölfræðilega er þetta allt rétt
sem Þorvaldur segir. En grundvallar-
munurinn á stöðunni hér og í t.d.
Argentínu og Brasilíu er sá að skulda-
uppsöfnunin þar er á vegum opin-
berra aðila; stjómmálamenn ákváðu
að eyða peningum skattborgara fram-
tiðarinnar. Hér vom það einstakling-
ar og fyrirtæki í einkaeigu sem tóku
lán til að fjárfesta í atvinnurekstri.
Sjávarútvegurinn fiárfesti til dæmis
heilmikið." Þessi sérfræðingur segir
að skuldasöfnunin hafi vissulega ver-
ið ískyggileg meðan á henni stóð en
núna hafi komið á daginn að áhyggj-
umar hafi verið óþarfar. „Þetta var í
lagi vegna þess að við sjáum nú að
viðskiptahallinn er að snardragast
saman. Heimilin og fyrirtækin em
hætt að bæta á sig lánum og em í
staðinn byrjuð að greiða upp sínar
skuldir. Flóknara er þetta ekki.“
-ÓTG