Dagblaðið - 10.01.1980, Blaðsíða 10

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1980.
WBIAÐIÐ
frjálst, óháð daghlað
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóKsson. Ritstjóri: Jónas Krístjánsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Fréttastjóri: ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjóri ritstjórnar: Jóhannes Reykdal.
(þróttir: Hallur Sfmonarson. Menning: Aöalsteinn IngóHsson. Aðstoöarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít: Asgrfmur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi
Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, ólafur
Geirsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Ámi Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjamleifsson, Höröur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóðsson. Safn: Jón Sœvar Baldvinsson.
Skrífstofustjóri: ólafur Eyjótfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Drorfing
arstjórí: Már E.M. HaKdórsson.
Ritstjórn Sfðumúla 12. Afgreiðsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsfmi blaðsins er 27022 (10 Ifnur).
Setning og umbrot: Dagblaðið hf., Sfðumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Sfðumúla 12. Prentun
Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áskríf tarverð á mánuði kr. 4500. Verð f lausasölu kr. 230 eintakið.
Sextán dagar, sæmilegt það
Geir Hallgrimsson er búinn að slá
Steingrími Hermannssyni við í tíma-
lengd stjórnarkreppunnar. Steingrímur
gafst upp eftir 15 daga tilraunir til
myndunar stjórnar. Geir hefur nú þegar
verið að í 16 daga og er kominn álíka
langt og Steingrímur var á þriðja degi.
Með sama áframhaldi má búast við, að það taki
Geir allar götur fram undir páska að feta sömu leið og
Steingrímur hljóp á tveim vikum fyrir jól. 16 dagar
hafa farið í athugun málsins, undirbúning þess, og
hugsanlegar tilraunir til að koma á formlegum
viðræðum!
Örlítil hreyfing komst á viðræður um helgina, þegar
Geir byrjaði fyrst að þinga með viðsemjendum sínum.
Málið er þó ekki komið lengra en svo, að í gær sagði
Geir um fyrirhugaðan fund í dag: ,,Ég legg áherzlu á,
að þetta eru ekki formlegar stjórnarmyndunarvið-
ræður.”
Það er semsagt tæpast ljóst enn, hvort tilraunir
Geirs til stjórnarmyndunar erú hafnar eða ekki. Það er
ekki heldur ljóst, hvort tvær leiðir í efnahagsmálum,
sem hann hefur sent Þjóðhagsstofnun til útreiknings,
eru eins konar tillögur eða bara reikningsæfingar.
Um þokuna yfir þessu andaglasi má vitna til orða
Geirs. í gær sagði hann í sínúm sérstæða stíl, ,,að þar
væri ekki um tillögur Sjálfstæðisflokksins að ræða,
heldur einungis upplýsingamiðlun til að kanna fleti,
sem upp kynnu að koma í sambandi við þjóðstjórnar-
viðræður”.
Þessar tvær lausaloftshugmyndir, sem enginn ber á-
byrgð á, eru í svipuðum stíl og fyrri tillögur Fram-
sóknarflokksins og Alþýðuflokks. Þær ganga heldur
lengra í hjöðnun verðbólgunnar og í kjaraskerðingu.
En þær fela líka í sér stærri félagsmálapakka, og þá
væntanlega meiri skatta.
Tillögur Framsóknarflokksins gera ráð fyrir 38%
verðbólgu á árinu, Alþýðuflokksins 34% og tvær hug-'
leiðingar (?) Sjálfstæðisflokksins 31% og28%. Kjara-
rýrnun tillagna Framsóknarflokksins er áætluð 4,2%,
Alþýðuflokksins 6,2% og Sjálfstæðisflokksins 8,2%.
Líklegt er, að leið Framsóknarflokksins sé
Alþýðubandalaginu minnst á móti skapi, af því að hún
dregur minnst úr verðbólgunni og lífskjörunum. Þetta
skiptir máli, þegar verið er að reyna við þjóðstjórn,
þótt Alþýðubandalagið hafi raunar áður einmitt
hafnað tillögum Framsóknarflokksins.
Þjóðstjórn er mikilvæg forsenda allra tillagnanna,
því að þær gera alls ekki ráð fyrir neinum grunnkaups-
hækkunum á árinu. Þær standast því ekki, nema
vinnudeiludeild Alþýðubandalagsins verði geymd niðri
í skúffu meðan bandalagið tekur á sig stjórnarábyrgð.
Þar sem Alþýðubandalagið er í eðli sínu ábyrgðar-
lítill stjórnarandstöðuflokkur, eru daufar líkur á, að
það verði teymt inn í þjóðstjórn. Að vísu getur svo
farið, að þolinnpieði þjóðarinnar þrjóti svo, að banda-
lagið sjái sér þann kost vænstan að sýna ábyrgð.
Hitt er svo ljóst, að mismunandi tillögur eru ekki
því til fyrirstöðu, að hinir flokkarnir þrír geti xtxypdað
stjórn. Þessar tillögur eru raunar aðeins mismunániíi
afbrigði sömu hugmyndar. Auðvelt ætti að vera að ná
samkomulagi um það eitt og takast síðan á við
vinnudeildudeild bandalagsins.
Auðvitað endar svona stjórnarkreppa einhvern tíma
með því, að einhverjir stjórnmálaflokkar skammast
sín, gleypa í sig stóru orðin og axla ábyrgðina, sem þeir
eru kjörnir til að bera. Málin hafa þokazt í áttina,
meira að segja á aðgerðaleysistíma Geirs Hallgríms-
sonar.
t
Bandaríkin:
KREDITK0RTI
STAÐ PENINGA
„Cash or charge?” — staðgreiðsla
eða reikningsviðskipti? spyr af-
greiðslustúlkan og verður strax vör
um sig ef maður skyldi fara að róta i
vösunum eftir dollaraseðlum eða
smámynt, sent fremur er orðið
óvenjulegt. Algengast er orðið að
viðskiptavinurinn dragi upp lána-
kortið, „kreditkortið”, og sé ósköp
ánaegður með að þurfa ekki að bera á
sér mikið fé.
Þannig lýsir norskur fréttamaður
viðskiptalífinu hjá venjulegum mið-
aldra Bandaríkjamanni en i þeim
heimi eru peningarnir næstum því
horfnir i viðskiptum manna á milli.
Ekki er sælan orðin svo mikil að
skuldadagarnir séu lika horfnir. Ekki
aldeilis. 16. hvers mánaðar dettur
reikningur frá lánakortafyrirtækjun-
um inn um bréfalúguna.
,,Þá er ekki annað ráð en að taka
tvær valium til að róa taugarnar áður
,gn litið er á niðurstöðutölur reikn-
'ingsins,” segir blaðamaðurinn.
Kreditkortin hafa gert heim mið-
stéttarmannsins í Bandaríkjunum að
heimi án peninga, eihs og áður
sagði. Fyrir þá sem hafa einhver
efni er þetta fyrirkomulag til ómet-
anlegra þæginda. T.d. er hægt að
kaupa miða í leikhús með því að lesa
númerið á kreditkortareikningi
manns upp í símann. Á sama hátt er
hægt að panta hótelherbergi, flugfar-
seðla Og hvað sem nöfnum tjáir að
nefna.
Kreditkortakerfið er orðið svo al-
gengt í Bandaríkjunum að fólk þykir
grunsamlegt þar ef það ber ekki á sér
slík kort. Er þá sama þó nægilegir
peningar séu fyrir hendi. Peninga í
miklum upphæðum bera venjulegir
Bandarikjamenn ekki á sér og sizt á
ferðalögum. Það getur til dæmis
verið verulegum erfiðleikum háð að
taka á leigu bílaleigubifreið þar ef
ekki er hægt að framvisa kreditkorti.
Sé það ekki handbært er væntanlegur
viðskiptavinur þegar orðinn grun-
samlegur og er krafinn himinhárrar
tryggingar fyrirfram. Sá sem ekki
hefur kreditkort hefur að öllum lík-
r
Um kommiss-
araogAlþingi
hann var. Eftir þetta talaði herra
kommissar í likingum eins og
frelsarinn forðum en guðspjallið
komst til skila.
Vart þarf að minna á, að forstjóri
Framkvæmdastofnunar ríkisins er
nefndur kommissar í daglegu tali, og
er ekki ósennilegt, að nafnið sé
komið frá Sverri sjálfum, því að
hann er orðhákur hinn mesti og oft
orðheppinn, enda börðust þingmenn
Sjálfstæðisflokksins með kjaftí og
klóm gegn þvi, að stofnunin yrði sett
á fót. Og auðvitað var Sverrir í þeirra
hópi, en nú er hann sjálfur kommiss-
ar eftir austrænni fyrirmynd og
stendur fyrir því að byggja milljarða
króna höll á Rauðarárstíg fyrir starf-
semi stofnunarinnar undir vígorð-
inu: Báknið burt.
En kommissararnir eru 2. Hinn
er Tómas Árnason og er fram-
sóknarmaður. Það er ekki tóm
tilviljun, að báðir þessir menn eru
þingmenn Austfirðinga, og er i raun
ærin sönnun fyrir því, að maðkur sé í
mysunni.
Flestum íslendingum er það ljóst
að það er með öllu óverjandi, að
Á fundi á Bakkafirði fyrir síðustu
kosningar slöngvaði vörpulegur
frambjóðandi úr ræðustól þessum
orðum: ,,Það var ég, góðir Bakk-
firðingar, sem lét ykkur hafa 600
milljónir í vegagerð hér um slóðir.
Ríkiskassinn var auðvitað galtómur.
Hann gat ekki skaffað neitt fé. Það
var ég, sem bjargaði málunum.”
Hver talar? Hver er sá maður,
sem brást ekki, þegar ríkissjóður
brást? Hver dreifði úr eigin vasa að
þvi er virtist hundruðum milljóna
króna til kjósenda svo sem i
gustukaskyni? Var þetta geðbilaður
maður eða ofurmenni eða Jón
Sigurðsson endurborinn? O, sei, sei,
nei. Þetta var hann herra kommissar
Sverrir Hermannsson þingmaður
Austfirðinga og núverandi forseti
Neðri deildar Alþingis.
SkömiVitunarstjórar
Fundurinn á Bakkafirði var fyrsti
kosningafundurinn í Austurlands-
kjördæmi, og herra kommissar, sem
er greindur maður, skynjaði, að hann
hafði gengið of langt í
umbúðalausum peningaáróðri sinum
Kjallarinn
Bjami Guðnason
og greip ekki til áþekkra orða á síðari
fundum, þótt hann hafi án efa haft
aðstöðu til að minna elskulega kjós-
endur víðar á hið fádæma örlæti sitt
og benda þeim prúðmannlega á, að
allt traust Austfirðinga var, þar sem