Dagblaðið - 10.01.1980, Blaðsíða 12

i2
/•
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1980.

Að gera eða gera ekki
Regnboginn: Leyniskyttan (Skytten).
Leikstjóri: Tom HedegArd.
Handrít: Anders Bodelsen, byggt á samnefndri
sögu Anders Bodelsen.
Aóalhlutverk: Peter Steen, Jens Okkíng, Pia
Maria Wohlert.
Með kjarnorkuslysinu við Harris-
burg i Bandaríkjunum á síðasta ári
tók öll umræða um kjarnorkumál og
umhverfisvernd mikinn fjörkipp.
Skömmu áður en kjarnorkuverið á
Three Mile Island tók upp á því að
leka hafði verið frumsýnd þar vestra
kvikmynd sem fjallaði um keimiikan
atburð og nefnist hún The China
Syndrome. Gátu framleiðendur
myndarinnar vart farið fram á að fá
betri auglýsingu. En heitar umræður
um kjarnorkumál fara einnig fram á
Norðurlöndunum þó við íslendingar
verðum lítið varir við þær.
Söguþráður
Danska myndin Leyniskyttan sem
sýnd er nú i D sal Regnbogans ætti þó
Kvik
myndir
Ingólfur
Hjörleifsson
kannski að minna okkur á þetta.
Leyniskyttan segir frá fólki sem er á
móti kjarnorkunni og boðskapur
myndarinnar er sá sami. En þetta
fólk er ekki sammála um hvaða
aðferðir beri að nota í baráttunni
gegn kjarnorkunni. Einn vill tala um
fyrir fólki og þramma i mótmæla-
göngum en annar vill skjóta. Og
hann fer í gang, hefur samband við
blaðamann sem mótfallinn er kjarn-
orkunni og segir honum frá fyrir-
ætlunum sínum. Biður hann blaða-
manninn að gera þessu verðug skil í
blaði sínu. Leyniskyttan er ólík
hinum bandarisku „þrillermyndum”
er sifellt flæða yfir okkur að því leyti
að hún tekur á ýmsum málum sem
kaninn myndi líklega segja að væri
bara til að rugla atburðarásina. í
myndinni er t.d. komið inn á ábyrgð
fólks, rétt til beitingar ofbeldis,
hvort sem um er að ræða hlut lög-
reglu eða einstaklings.
Krístfn Bjarnadóttir og Jens Okking í hlutverkum sfnum i Leyniskyttunni.
er gert alveg jafn hátt undir höfði og
öðrum persónum myndarinnar.
Ákveðin afstaða
Hann hefur tekið ákvörðun sem
hann telur hina einu réttu og skýrir af
fullri skynsemi. Þó að myndin taki
nokkuð afdráttarlausa afstöðu gegn
þessari „hugmyndafræði” hans er
honum alls ekki afneitað. Jens
Okking leikúr leyniskyttuna af
mikilli röggsemi og bregður upp
skýrri mynd af þessari persónu.
Hefði að ósekju mátt gefa honum
meira rúm í handritinu, hér er
greinilega mikill hæfileikamaður á
ferð. Blaðamaðurinn er leikinn af
Peter Steen, andlit sem íslenskum
sjónvarpsáhorfendum er eflaust
kunnugt úr sjónvarpsleikritum
dönskum. Það er blaðamaðurinn
Niels Winther sem segja má að svíkist
undan merkjum. í sjónvarpsviðtali
gefur hann sig út fyrir að vera
staðfastur í skoðunum. Þar lýsir
hann því yfir að hann sjái ekki þær
baráttuleiðir sem ekki megi réttlæta i
þágu hins brýna málstaðar.
Brauðfætur
En þegar á þessa staðfestu hans
reynir, kemur i ljós að Winther hefur
brauðfætur. Hann slæst í lið með
lögreglunni sem meðhöndlar mál
skyttunnar eins og hvers annars
glæpamanns. Hann lætur lögregluna
stjórna sér að vild, en gefur þó ekki
glveg eftir, aðallega vegna þrýstings
frá konu sinni. Þegar á myndina liður
snýst hún mest upp í spurninguna um
réttlætínguna á ofbeldi. í þessari
mynd leikur íslensk leikkona, Kristín
Bjarnadóttir, aukahlutverk og kemst
ágætlega frá því, svo langt sem
aðstæður leyfa. Hún er nú, að því er
mér skilst, komin heim til íslands og
mun eiga að leika í nýju verkefni sem
Leikfélag Reykjavíkur mun setja upp
bráðlega. Þegar á heildina er litið má
mæla með þessari mynd, margar
betri "þrillermyndir” hafa verið
gerðar en þær eru ekki í kvikmynda-
húsum borgarinnar um þessar
mundir.
-I.H.
Kostur
myndarinnar
Þetta eru aðeins tvö atriði þess
sem myndin fjallar um og er það einn
helsti kostur myndarinnar hve vel er
haldið þar á málum, því myndin er
auðvitað fyrst og fremst „þriller”.
Bygging myndarinnar er dálitið hæg,
hún fer rólega af stað en spennan
magnast stig af stigi og endar ná
síðan ágætlega saman í hinu
hefðbundna hámarki undir lokin.
Það er nokkur nýbreytni, sem sjá má
í þessari mynd, hvernig skyttan,
„terroristinn” eins og lögreglu-
foringinn kallar hana, er
meðhöndluð. Yfirleitt er vondi
maðurinn í myndum sem þessum
haldinn ýmsum veikleikum, sem
skýra að einhverju leyti atferli hans.
En þessu er ekki svo farið með
skyttuna. Hann er ekki geðbilaður
ofstækismaður, ekki taugaveiklaður
morðingi, hann er þvert á móti yfir-
vegaður og gerir sér fullkomlega
grein fyrir því sem hann er að gera.
Og það sem meira er um vert, honum
y
Tónlist
t l—"
Basso Erectus:
fyrir hann i okkar æruverðugu
sinfóníuhljómsveit, svo að pilturinn
hélt á brott að leita sér frama utan
lands. Svo — þegar Árni var orðinn
frægur — var honum boðið að leika
jass á listahátíð í Reykjavík. Þá
duldist engum lengur að hann væri
býsna snjall.
Á hljómplötunni Basso Erectus
leikur Árni sex stutt verk eftir
tónskáldið Bruce Broughton. Það
leynir sér ekki að Bruce Broughton
hefur mikið dálæti á Árna og verkin
eru að sjálfsögðu sniðin til að sýna
óhemju færni einleikarans. Ekki
bregst Árni traustinu og sýnir allar
sínar góðu hliðar og þær eru margar.
Fjölhæfni hans er hreint ótrúleg.
Þegar i fyrsta verkinu, Hot Air on a
G String getur að heyra eitthvert Ijúf-
asta bogaspil, sem þekkist á jass-
plötu. í Futures Past kemur fram hin
fágæta hátónatækni Árna og
blandast ótrúlega vel rafeinda-
hljóðum í tónsmið Broughtons.
Verkið Spanish Moods er eins og
samið til þess helst að sýna næmleik
Árna fyrir samvinnu, þar sem laglína
bassans sprettur upp úr inngangi
gitarsins eins og dalalæða á sumar-
morgni. Howduz disco? er eins og sé
samið til að sýna fram á að flest
megi nota í uppistöðu góðs verks, sé
frumleiki og hugkvænini fyrir hendi.
Tvö síðustu verkin á plötunni,
Changing og Amethyst, sýna lýrisku
hliðina á leik Árna. Fátt hef ég heyrt
sungið Ijúfar á bassagígju.
Að Basso Erecto er mikill fengur.
Hér fara saman snilldarleikur, fyrir-
taks tónsköpun og vönduð
tæknivinna.
Snilldarieikur
(Ljósm: Sig. Sighvats.)
Áma Egilssonar
Basso Erectus.
Hljómplata mað leik Áma Egilssonar, bassa-
leikara.
Útgáfa: Hljómplötuútgófan h/f HU 002.
Hann stóð á Pallinum i
Breiðfirðingabúð i Hljómsveit
Andrésar lngólfssonar, rauðbirkinn.
stuttklipptur.horaður og broMtiildur
og knúði kontrabassann af feikna-
krafti. — Þetta var haustið ’57 og
Rokkið var að öðlast hæstan sess. En
á þeim tímum var það enn lenska að
hljómsveitastrákar væru í hjarta sínu
ólæknandi jassunnendur og iðkuðu
þessa hjátrú sína hvenær sem þeir
komust upp með. Það var þá, sem ég
fyrst heyrði i Árna, á sunnudags-
siðdegi. Fáir komnir i byrjun dans-
leiks og piltarnir leyfðu sér þann
munað að djamma nokkur lög
saman. Ekki var laust við að maður
öfundaði þessa karla sem bjuggu við
þann munað að hafa bassa í hljóm-'
sveitinni hjá sér — og þá að sjálf-
sögðu kontrabassa, þvi að rafmagns-
bassi mun hafa verið einn til í landinu
öllu um þær mundir. Gripurinn sáj
gekk kaupum og sölum, sprengjandi
alla magnara þar til góður maður
fékk sér tiu watta tryllitæki, sem
stóðst ófreskjunni snúning.
náms og áður en varði sneri hann
heim, orðinn fyrirmyndar
sinfóníukontrabassaleikari. En hvað
sem því annars olli reyndist ekki rúm
Þar sem ekki
reyndist rúm
fyrir hann
Árni hélt til Hamborgar til frekara