Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1982, Blaðsíða 7

arsýsla keypi jörðina í því skyni að þar yrði skólinn, varð það
staðarval efst á blaði þótt fyrsta spíra búnaðarskóla í Skaga-
firði hafi gróið á öðrum stað, aldarþriðjungi fyrr.
Um sömu mundir var uppi álit um hvort skóla af sama tagi
skyldi stofna á vegum Eyfirðinga og Þingeyinga, en þá var
Möðruvallaskóli þegar stofnaður og starfræktur og rómaður
vel sem menntastofnun.
Ymiss viðhorf voru uppi norðanlands um þessi mál og urðu
úrslit þau, að Skagfirðingar og Húnvetningar urðu einir um
upphaf búnaðarskóla á Hólum, Eyfirðingar komu ekki með
fyrr en 1889 og Þingeyingar skömmu síðar.
Stofnun skólans á Hólum.
Einn þeirra ungu manna, er stundað höfðu nám á Stend í
Noregi og síðan leitað framhaldsmenntunar í Danmörk, hafði
um þessar mundir lokið námi og dvöl erlendis með ágætum
vitnisburði og var kominn í Skagafjörð til starfa. Sá hét Jósef
Jón Björnsson, Húnvetningur að uppruna og að nokkru Dala-
maður að ætterni. Beindust hugir margra að því að þessi ungi
hæfileikamaður fengi að hlutverki stofnun og starfrækslu
búnaðarskólans. Fyrir áhuga og atbeina Gunnlaugs Briem,
sem þá var sýsluskrifari hjá föður sínum á Reynistað, Páli
Briem sýslumanni, urðu að veruleika kaupin á Hólum og
ráðning Jósefs sem skólastjóra.
Frumherjaframtak, sem hér var um að ræða, var almenn-
ingi með öllu ókunnugt og einstaklingar þekktu hvorki
reynslu né hefð, sem skólastarf af þessu tagi þurfti raunar að
grundvallast á. Því var það fyrirfram gefið, að ekki var létt
hlutverk að hrinda af stað þeim athöfnum, sem við þóttu eiga
og einkum voru það fjármálin, sem fremur öðru töfðu eða
hindruðu æskilegt framtak.
Eðlilega stefndi hugur frumherjans til athafna með líku
sniði og hann hafði kynnst í bóklegum og verklegum efnum
þar sem hann dvaldi við nám. Það var eðlilegt, en hvort álíka
athafnir hæfðu íslensku manneðli og mannlegum viðhorfum
var ekki víst, það hlaut reynslan ein að sýna og sanna. Auð-
vitað var efnahagslegi þátturinn veigamikið atriði í
9