Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1982, Blaðsíða 101

þótt hún sé blandin með rudda, edr þesskonar misjöfnu fódri, þá er hún þó nær því
hverri sképnu lost-æt. Reyr vex bædi í skógum, skógrunnum, breckum, og á flatlendi,
hvar þurt er. Reyr er gódr til sölu útlendis; en þá má eigi taka hann votann né þurka
vid sól. Handfyllir hefir eg opt sellt fyrir 8, og stundum fyrir 10 s danska, sem er ærit
stórr ábati. Þurkizt reyr svo, edr mygli, at hann verdi grár eda svartr at lit, þá er hann
ónýtr með öllu. Miór skógar-reyr er hinn bezti. I Þýzkalandi sumstadar hengia bændur
vöndul af þessari gras-tegund vfir sæng sína, og hyggia at þeir sofi þá betr, sem líklegt
er, þar óþægileg fýla gétr þar á móti efalaust valldit andvökum, einkum þegar menn
eru veikir, ellegar eigi vanir þessu. Hvar eigi er reykelsi at fá, er reyrinn nógu gódr í
stadinn.
§.22.
I tilliti til þess, at Stör er á margann hátt gagnsöm í búnadinum, telz hún á medal
gras-fódurs tegundanna; og er þó Monoecia", sem hvarki at kynferdi, né tegundarháttum,
á neitt skvllt við fyrr umgétnar gras-fódurs tegundir. Væri eigi svo vfirburda mikit óþarfa
vatn á Islandi, helld eg varla skéd gæti, at þat vxu svo margar starar-tegundir, sem þar
fundnar eru, nefnilega 21 at tölu; og gáta mín er, at fá lönd muni eiga svo margar starar-teg-
undir, sem Island. Við Starhólm á Jótlandi vard eg eigi fleiri tegunda var,
enn sex, sem þó eptir Náttúrunnar edli skvlldu þar hafa miklu fieiri verit. En látum
oss nú, til frekari íhugunar, nefna þær, er vaxa úti á Islandi, hveriar þannig heita: 1)
Carex dioica; 2) capitata; 3) pulicaris; 4) arenaria; 5) uliginosa; 6) leporina; 7) vulpina;
8) muricata; 9) loliacea; 10) canescens; II) elongata; 12) flava; 13) pedata; 14) montana;
15) limosa; 16) pallescens, á Islendsku Hríngastör og Hríngabrok, (um
hveria getit hefir Prófastr Sra. Biörn Halldórsson íritisínuum Gras-nyt-
iar §. LXVI). 17) capillaris; 18) pseudocyperus; 19) acuta; 20) vesicaria; og 21) hirta°6.
Auk þessa hefir Hra. Mohr fundit Carex Saxatilis, er Islendíngar kalla Raudbre-
skíng (Siá hans Natur-Historie bls. 212.). Nú gét eg eigi skilit, af hverri röksemd Skapar-
inn, sem er alvitr, hefir á þessa leid giört eitt kynferdi, og þó svo margar tegundir, er
út af þessu koma, nema hver tegund fyrir sig sé allgód til þess, er vid þarf at hafa eptir
Náttúrunnar tilbodi og ávísun. Af þessu má annars siá, at differentia specifica edr
tegunda-greiníngin, er naudsynlig at vita; Því ella hefdi Skaparinn alldregi
giört svo margar umbreytíngar at óþörfu í tegundunum, hvat er virdiz at benda sérleidis
til búskaparins nota. Náttúruspekin og bústiórn hennar, er aungu sídr bygd á
stólpum, enn Mælingar-frædin (Mathesis), og vita menn þó víst, at þessi lær-
55) Flokkur í kerfi Linnes, cinkimblöðungar.
56) Á íslandi eru nú taldar tæplcga 50 tegundir stara og er erfitt að átta sig
á hvaða tegundir cru hcr taldar upp. íslcnsku heitin Hringastör og
Rauðbreskingur eiga líklega ckki við stör, hcldur Klófífu.
103