Morgunblaðið - 15.11.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FÖSTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
„Bragð er að, þá barn finnur.“
Félagsráðgjafadagurinn
Unnið út frá
heildarsýn
Félagsráðgjafadagur-inn er í dag, föstu-daginn 15. nóvem-
ber. Hann er tileinkaður
hugtökunum „endurhæf-
ingu/hæfingu“, en á degin-
um verður merks áfanga
minnst, en nú um stundir
eru tuttugu ár síðan fyrstu
félagsfræðingarnir voru
útskrifaðir frá Háskóla Ís-
lands. Ella Kristín Karls-
dóttir er formaður Félags
íslenskra félagsráðgjafa.
– Hvað ætlið þið að gera
í tilefni dagsins?
„Í ár ætlum við að til-
einka félagsráðgjafadag-
inn endurhæfingu/hæf-
ingu. Við verðum með
morgunverðarfund í Vík-
ingasal Hótel Loftleiða
klukkan 8 til 11.30 og þar
ætla fimm félagsráðgjafar að
ræða um endurhæfingu. Harpa
Sigfúsdóttir fjallar um atvinnu-
lega endurhæfingu á Reykjalundi.
Þá fjallar Erla Björg Sigurðar-
dóttir um Grettistak sem er sam-
starfsverkefni Tryggingarstofn-
unar ríkisins og Félagsþjónust-
unnar í Reykjavík, Miðgarðs og
Vesturgarðs. Grettistak er endur-
hæfing fólks sem hefur átt við
langvarandi áfengis- og vímuefna-
vanda að stríða.
Þá fjallar Erla Jónsdóttir um
endurhæfingaríbúð Sjálfsbjargar-
heimilisins. Einnig ræðir Hanna
Unnsteinsdóttir um endurhæf-
ingu geðfatlaðra og loks ætlar
Edda Ólafsdóttir að hugleiða mál-
efni útlendinga. Hvern þarf að
hæfa, félagsráðgjafann eða út-
lendinginn?“
– Varðandi síðastnefnda erind-
ið, hvað áttu við með „hvern þarf
að hæfa?“?
„Átt er við að útlendingar eru
nýr hópur í þjóðfélaginu og það
hefur varla verið skilgreint hversu
sveigjanleg við erum í þeirra garð
varðandi félagsþjónustu. Tilkoma
þeirra er ný áskorun sem kallar á
nýjar leiðir og Edda mun einmitt
skoða þau mál enda eru mörg
dæmi um að þjónusta sem í boði
hefur verið fyrir Íslendinga hent-
ar ekki endilega fyrir útlendinga
sem hér setjast að.
Annars má með sanni segja að
erindin sem flutt verða eru valin
úr miklum mun stærri brunni við-
fangsefna, því félagsfræðin er af-
ar víðfeðmt fag og tekur á mörg-
um málum. Erindin sem flutt
verða sýna hvað breiddin er mikil,
allt frá fíklunum til útlendinga og
frá geðfötluðum til atvinnuþróun-
ar. Miklu fleira mætti nefna sem
bíður bara næsta málþings eða
ráðstefnu.“
– Það er athyglisvert að for-
maðurinn og allir fyrirlesarar eru
konur, hvers vegna er félagsfræð-
in svona afgerandi „kvennafag“?
„Já, félagsfræðin virðist vera
kvennafag, en það er erfitt að
svara því hvers vegna það er.
Ekki er það vegna þess að það er
mjúkt fag. Mér finnst félagsfræð-
in alls ekki vera mjúkt
fag, svo mikið er víst.
Hins vegar eru um tíu
prósent útskrifaðra fé-
lagsfræðinga karlar,
um það bil 30 af 300
talsins. Ekki eru þó allir þeirra
starfandi félagsfræðingar, sumir
þeirra virðast fara til stjórnunar-
starfa, enda er félagsfræðin ágæt-
ur grunnur fyrir annan frama.“
– Ekki mjúkt fag seg-
irðu…hvernig starfar félagsráð-
gjafinn?
„Félagsráðgjafinn vinnur út frá
heildarsýn. Hann kynnir sér að-
stæður og þarfir skjólstæðings og
beitir faglegri þekkingu til þess að
veita honum stuðning og meðferð.
Félagsráðgjafinn fæst einnig
við mótun og nýsköpun fé-
lagslegra úrræða. Hann getur
stjórnað og annast daglegan
rekstur félagslegra stofnana og
deilda sem veita ráðgjöf í fé-
lagslegum og persónulegum mál-
um einstaklinga. Heildarsýn er sú
aðferðarfræði sem einkennir
vinnubrögð félagsráðgjafans og
leggur þannig grunn að samskipt-
um hans við stofnanir og einstak-
linga sem tengjast málum skjól-
stæðings.
Af þessu má sjá að aðferðar-
fræði félagsráðgjafans, heildar-
sýnin, er líkleg til að geta af sér
skilvirka og árangursríka ráðgjöf
auk þess sem tengslin við félags-
málastofnanir liðkast og aðili sem
sérhæfir sig í að hafa yfirsýn,
stjórnar ráðgjöfinni. Félagsráð-
gjafinn hefur mynd af veruleika
einstaklingsins, tengslum hans við
aðra einstaklinga, stofnanir og
samfélagið. Engu að síður þarf
einstaklingurinn að hafa aðgang
að þjónustu annarra sérfræðinga
vegna afmarkaðri mála s.s. náms-
ráðgjafa og sálfræðinga.“
– Meira?
„Lögráða einstaklingur þarf að
fást við margar ólíkar aðstæður.
Hann er barn foreldra sinna,
námsmaður, starfsmaður, leigj-
andi, húseigandi, sjúklingur, fangi
o.s.frv. Hlutverk félagsráðgjafans
er að aðstoða fjölskylduna við að
greiða úr þráðunum, veita upplýs-
ingar um þau réttindi sem með-
limir hennar hafa,
styðja hana í erfiðleik-
um, útskýra flækjurnar
sem vefjast fyrir henni
og tryggja að þörfum
hennar og einstak-
lingnum sé mætt af samfélaginu á
hinum ýmsu sviðum.
Ég held ég láti þetta nægja, það
þarf í raun miklu lengra mál en við
höfum svigrúm fyrir hér til að út-
skýra til hlítar hlutverk félagsráð-
gjafans og eðli starfsins og fjöl-
breytileika.“
– Verður meira í tilefni dags-
ins?
„Já, heilmikil árshátíð í kvöld.“
Ella Kristín Karlsdóttir
 Ella Kristín Karlsdóttir er
fædd 13.febrúar 1952. Hún er,
síðan í mars, forstöðumaður
Vesturgarðs sem er fjölskyldu-
og skólaþjónusta vesturbæinga.
Hún er útskrifuð úr Kenn-
araskóla Íslands 1973 og með BA
í félagsfræði úr HÍ 1993. Fékk
starfsréttindi í faghandleiðslu og
handleiðslutækni 2000. Hún er
ennfremur formaður Stétt-
arfélags íslenskra félagsráðgjafa
sem heldur nú upp á Félags-
ráðgjafadaginn.
Einstaklingar
fást við ólíkar
aðstæður