Morgunblaðið - 30.08.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 30. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FORELDRAR nemenda við framhaldsdeild
Safamýrarskóla voru boðaðir á fund hjá Styrkt-
arfélagi vangefinna sl. mánudag þar sem þeim
var tjáð að 4 af 10 nemendum myndu ekki hefja
skólagöngu á réttum tíma vegna plássleysis í
skólanum. Nemendurnir hefja nám við skólann
nk. mánudag eftir að gengið var frá samkomu-
lagi við dagheimilið Lyngás fyrir milligöngu
menntamálaráðuneytisins, um að skólinn fengi
til umráða eina kennslustofu.
Arthur Morthens, forstöðumaður þjónustu-
sviðs Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur, segir
vandamál skólans vera af tvennum toga.
„Annars vegar hefur Reykjavíkurborg tekið
að sér til margra ára af liðlegheitum við
menntamálaráðuneytið að leysa málefni all-
nokkurra framhaldsskólanema sem standa út
af borðinu og það hefur verið gert með bráða-
birgðasamkomulagi frá ári til árs. Þetta hafa
verið 6–8 nemendur sem menntamálaráðuneyt-
ið hefur ekki fengið pláss fyrir eða ekki skipu-
lagt þjónustu fyrir í framhaldsskólunum. Við
höfum samþykkt að vera með litla deild til
bráðabirgða fyrir þessa nemendur,“ segir Arth-
ur.
Ágreiningur um yfirráðarétt
yfir sérskólunum
Hins vegar segir Arthur að upp sé kominn
ágreiningur milli Sambands íslenskra sveitar-
félaga og Reykjavíkurborgar annars vegar og
menntamálaráðuneytisins hins vegar um yfir-
ráðaréttinn yfir sérskólunum almennt. Hann
segir Reykjavíkurborg hafa tekið að sér á sín-
um tíma að reka fimm sérskóla á grunnskóla-
stigi, þ.m.t. Öskjuhlíðarskóla og Safamýrar-
skóla, með því fororði að borgin fái fjármagn til
að reka sérskólana, sem úthlutað er úr Jöfn-
unarsjóði sveitarfélaga, og að ríkið láti bygging-
arnar af hendi til borgarinnar til reksturs.
Að sögn Athurs hefur breyting orðið á nem-
endafjölda í sérskólunum á liðnum árum. Þeim
hefur t.a.m. fækkað í Vesturhlíðarskóla en
fjölgað þar sem tekið er sérstaklega á geðræn-
um vandamálum og alvarlegum afbrota- og
hegðunarvandamálum. Þá hefur menntamála-
ráðuneytið leitað eftir því að rekstur Safamýr-
arskóla færist á hendur Ármúlaskóla sem ræki
þar framhaldsdeild fyrir mikið fötluð börn.
„Reykjavíkurborg hefur sagt: það er sjálfsagt
að ríkið geti fengið Safamýrarskóla en þó þann-
ig að grunnskólabörnunum í Safamýrarskóla
verði tryggð sambærileg úrræði annars staðar.
Þetta eru mjög mikið fötluð börn, þau þurfa
sundlaug, aðstöðu fyrir tækjabúnað og fleira.“
Hugmyndir borgarinnar miða að því að börn á
grunnskólastigi Safamýrarskóla flytjist í
Öskjuhlíðarskóla og „sterkasti hópur“ fatlaðra í
Öskjuhlíðarskóla fari annaðhvort í Vesturhlíð-
arskóla eða sérdeildir í almennum grunnskól-
um. Arthur segir borgina hafa sett fram þá
kröfu að ríkið taki þátt í kostnaði við bygging-
arframkvæmdir sem ráðast þarf í við Öskjuhlíð-
arskóla. „Þarna er ágreiningur, menntamála-
ráðuneytið hefur viljað fá Safamýrarskóla,
nánast með engum fyrirvara. Við höfum sagt að
við getum ekki fært börnin í Safamýrarskóla án
þess að það sé gengið frá því að allir nemendur
fái þjónustu annars staðar.“
Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins hef-
ur menntamálaráðuneytið á hinn bóginn litið
svo á að borgaryfirvöld þyrftu ákveðið svigrúm
til að ganga frá aðstöðu fyrir grunnskólabörn í
Safamýrarskóla annars staðar.
Arthur segir samningaferlið á viðkvæmu
stigi og sér sýnist að það endi á borði Sambands
íslenskra sveitarfélaga í samráði við Reykjavík-
urborg og að síðan verði viðræðum við ráðu-
neytið haldið áfram.
„Þetta mál hefur verið rætt við menntamála-
ráðherra og honum send bréf en við höfum ekki
fundið lausn á því og mér sýnist það mál sigla
inn í þann farveg að Samband íslenskra sveitar-
félaga taki það sérstaklega upp.“ Arthur segir
að breytingar hafi orðið á samingaferlinu í sum-
ar þegar ákveðið var að Safamýrarskóli héldi
áfram að þjónusta mikið fatlaða einstaklinga á
framhaldsskólastigi eitt ár í viðbót. „Þetta ligg-
ur svolítið í því að menntamálaráðuneytið vill að
Ármúli taki þetta yfir, það hefði þýtt breytingar
á kjörum kennara og ýmislegt fleira sem er
ekki hægt að gera með engum fyrirvara, auk
þess sem við verðum að sjá til þess að börn í
Safamýrarskóla fái sambærilega þjónustu og
þau hafa í dag.“ Engar framkvæmdir eru hafn-
ar við Öskjuhlíðarskóla og reiknar Arthur með
að það líði tvö til þrjú ár þar til ný viðbygging
rísi við skólann og aðstaðan í Safamýrarskóli
losni.
Tómas Ingi Olrich menntamálaráðherra vildi
ekki ræða málefni einstakra nemendahópa þeg-
ar leitað var eftir viðbrögðum hans. Hann segir
hins vegar að mikil ánægja hafi ríkt víðast hvar
með þróunina almennt í sérdeildum framhalds-
skólanna á liðnum árum.
Fjárframlög til sérkennslu
hafa hækkað mjög ört
„Ég get fullyrt að það hefur verið lyft grett-
istaki í þessum málefnum á síðustu árum. Nem-
endum í sérdeildum fyrir fatlaða í framhalds-
skóla hefur fjölgað úr 148 í 230. Námið hefur
lengst úr tveimur árum í fjögur ár, fjárframlög
til sérkennslu hafa hækkað mjög ört, úr 197
milljónum króna árið 2001 í um 298,8 m.kr. á
árinu 2003,“ segir ráðherra. Tómas Ingi bendir
á að sérdeildirnar hafi þróast mikið og séu nú
starfræktar í 17 framhaldsskólum í landinu.
Nýjasta sérdeildin, við Flensborgarskóla í
Hafnarfirði, sé að stíga sín fyrstu skref í sér-
kennslu og nýlega hafi deild fyrir einhverfa ver-
ið flutt úr leiguhúsnæði í Breiðholti í nýtt hús-
næði í Menntaskólanum í Kópavogi. Þá sé unnið
að breytingum á húsnæði í Verkmenntaskól-
anum á Akureyri til að hýsa sérdeild og fleiri
skólar stefni að því að leggja meira húsnæði
undir sérkennslu á næstu árum. Allt varpi þetta
ljósi á það mikla átak sem ráðist hafi verið í á
síðastliðnum árum í málefnum sérdeilda fyrir
fatlaða í framhaldsskólum. Þóra Þórarinsdóttir,
framkvæmdastjóri Styrktarfélags vangefinna,
segir að samkvæmt óformlegri könnun sem
gerð hafi verið meðal foreldra barna í fram-
haldsdeild Safamýrarskóla á mánudag um
væntingar til framhaldsnáms barna sinna hafi
helmingur viljað að börnin sæktu nám í sér-
skólum en hinn helmingurinn að þau blönduð-
ust ófötluðum framhaldsskólanemendum. Allir
hafi þó verið sammála um að besta lausnin til
frambúðar væri líklegast sú að nemendum gæf-
ist kostur á að stunda nám í sérskólabyggingu
sem væri tengd venjulegum framhaldsskóla
þannig að unnt væri að njóta góðs af báðum
þáttum. Hún segir það skoðun sína og foreldra
barna í Safamýrarskóla að það sé ákveðin aft-
urför fólgin í því að unglingarnir fari aftur í það
umhverfi að sækja nám sitt á Lyngási þar sem
þau hafi stundað nám í leik- og grunnskóla.
Eðlilegt sé að þau breyti um umhverfi og ný úr-
ræði taki við.
Óvissan hefur víðtæk áhrif
á börnin og nemendurna
Guðrún Hallgrímsdóttir, kennslustjóri á
starfsbraut Fjölbrautaskólans í Breiðholti, sem
er sérdeild fyrir fatlaða, segir að frá upphafi
hafi mikið fatlaðir nemendur og nemendur í
hjólastól stundað nám við brautina þótt vissu-
lega séu dæmi þess að neita hafi þurft nem-
endum í hjólastól sem og öðrum um inngöngu í
skólann. Ástæður þess séu þó fyrst og fremst
húsnæðisskortur. Einungis sé hægt að hafa
einn nemanda í hjólastól við starfsbrautina
hverju sinni. Þá sé það markmið starfsbraut-
arinnar að hafa sem blandaðastan nemendahóp
hverju sinni. Tuttugu og fimm nemendur
stunda nám við starfsbrautina. Í vor bárust 15
umsóknir en einungis var unnt að taka inn 6
nýja nemendur. Í vikunni var rætt við föður
mikið fatlaðs drengs á nítjánda ári sem útskrif-
aðist úr Öskjuhlíðarskóla fyrir tveimur árum og
hefur ekki fengið viðunandi úrræði á fram-
haldsskólastigi.
Stefán J. Hreiðarsson, forstöðumaður Grein-
ingar- og ráðgjafarstöðvar ríkisins, segir þessa
óvissu hafa víðtæk áhrif bæði á börnin og fjöl-
skyldurnar. Mikið fötluð börn hafi til dæmis
mjög ríka þörf fyrir öryggi, ramma, gott skipu-
lag og að öll óvissa fari því illa í þau. Hann bend-
ir á að mikilvægt sé að viðhalda þeirri færni sem
áunnist hefur hjá barninu og ef sérhæfð vinna
detti niður þurfi að vinna hana upp á nýtt að ein-
hverju leyti. Það liggi því í augum uppi að það sé
rík þörf fyrir samfellda þjónustu fyrir fatlaða.
Hann segir það sitt mat að það sé tilviljana-
kennt hvernig námsframboð fyrir fatlaða séu
smíðuð og að það sé árvisst að foreldrar viti
ekki hvaða úrræði séu í boði fyrir börn sín.
Sérdeildir starf-
ræktar í 17 fram-
haldsskólum
Vandamál Safamýrarskóla eru ekki ný af nálinni og má rekja til árs-
ins 1996 þegar rekstur grunnskóla færðist frá ríki til sveitarfélaga.
Tekist á um bráðabirgðasamkomulag ríkis og borgar um „þyngstu nemendurna“ í Safamýrarskóla
RAGNAR Johansen í Hörgslandi,
leigutaki Vatnamóta og Hörgsár á
Síðu, sagði í gær að sjóbirtings-
göngur færu vaxandi og væri
mjög líflegt í Vatnamótunum
þessa dagana. Þannig veiddi hann
sjálfur sjö fiska á skömmum tíma í
fyrrakvöld og í gærmorgun voru
alls óvanir menn á svæðinu búnir
að landa fjórum boltafiskum á
rúmri klukkustund.
„Það er enginn smáfiskur
ennþá, ekki fiskur undir 4 pund-
um og þeir stærstu enn sem komið
er eru 12 og 13 punda. Smælkið
kemur seinna í haust, þetta eru
fiskarnir sem ganga síðan upp í
bergvatnsárnar seinna í haust til
hrygningar,“ sagði Ragnar.
Stórir í Grenlæk
Þröstur Elliðason, umboðssali
veiðileyfa á Seglbúðasvæðinu í
Grenlæk, sagði veiðina að byrja að
glæðast. 350 fiskar hafa farið um
teljarann, sem er á miðju veiði-
svæðinu, en Þröstur sagði telj-
arann ekki greina á milli birtinga
og bleikju. „Hins vegar eru nokkr-
ir fiskar svo stórir að það geta
varla verið bleikjur. Teljarinn
lengdarmælir hvern fisk og það er
einn 98 cm kominn í gegn, fimm
96 cm og þrír 93 cm. Það eru líka
komnir átján 84 cm fiskar. Til
samanburðar má nefna að ég
minnist þess að hafa heyrt af 18
punda birtingum í Tungufljóti sem
voru 86 cm. Menn geta því gefið
ímyndunaraflinu lausan tauminn,“
sagði Þröstur.
Þröstur sér einnig um Tungu-
læk og sagði hann menn hafa séð
mikið af stórfiski þar allra síðustu
daga, en lækurinn hefði verið afar
vatnsmikill og erfiður til veiða.
Hlakkaði hann til þegar sjatnaði í
ánni.
Hér og þar
Þröstur sagði um 100 laxa og
a.m.k. 250 bleikjur, flestar stórar,
vera komin á land úr Hrútafjarð-
ará, en áin væri að verða vatnslítil
aftur og fiskurinn væri því búinn
að hrúgast í örfáa djúpa pytti.
Milli 50 og 60 laxar hafa veiðst í
Laxá í Nesjum, sem er örlítið
minna en á sama tíma í fyrra, en
nú var aðeins veitt á flugu yfir há-
sumarið. Maðkur og spónn fara
aftur í vatnið næstu daga og má
búast við að talan hækki skarpt í
beinu framhaldi.
Um 120 laxar hafa veiðst í
Breiðdalsá, sem gaf betur en í
fyrra þangað til að smálaxinn átti
að skila sér. Smálax lætur hins
vegar á sér standa eins og víða á
norðanverðu landinu. Aftur á móti
er meðalþyngdin afar mikil í sum-
ar og silungsveiði í kaupbæti af-
burðagóð.
Stórir birtingar á ferðinni
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
Kristján Guðjónsson með 12 punda sjóbirting úr í Vatnamótunum.
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra kynnti umhverfisráðherrum
Norðurlandanna og Barentsráðs-
ins í Luleå í Norður-Svíþjóð
áherslur Íslands í norrænu sam-
starfi á umhverfissviði á næsta ári
þegar Ísland fer með formennsku
í samstarfinu.
Áhersla verður annars vegar á
það hvaða áhrif loftslagsbreyting-
ar og mengun gætu haft á norð-
urheimskautssvæðið, sérstaklega
hafið; og hins vegar á náttúru-
vernd og gildi þjóðgarða og frið-
lýstra svæða á norðurslóðum. Ráð-
gert er að halda tvær ráðstefnur á
Íslandi á næsta ári um þessi mál.
Þetta kemur fram í fréttatilkynn-
ingu frá umhverfisráðuneytinu.
„Norrænu umhverfisráðherr-
arnir ræddu á fundi sínum … þá
ógn sem steðjar að vegna kvika-
silfurs sem borist getur langar
leiðir frá fjarlægum uppsprettum
m.a. vegna bruna á kolum og safn-
ast upp í lífríkinu á norðurheim-
skautssvæðinu. Norðurlöndin hafa
verið í fararbroddi þeirra ríkja
sem þrýsta á um alþjóðlegar að-
gerðir og sendu ráðherrarnir bréf
frá fundinum til framkvæmda-
stjórnar ESB þar sem lögð er
áhersla á mikilvægi aðgerða ESB
á þessu sviði.
Einnig var fjallað um stuðning
norrænu ríkjanna við uppbygging-
arstarf á umhverfissviðinu í
Eystrasaltsríkjunum og Norðvest-
ur-Rússlandi sem m.a. á sér stað
fyrir stuðning Norræna umhverf-
isfjárfestingasjóðsins (NEFCO)
sem Ísland hefur lagt fjármagn til.
Nú er unnið að því að hækka
stofnframlag sjóðsins.“
Ræddu loftslagsmál
„Ráðherrarnir ræddu einnig um
loftslagsmál og hugsanlegar af-
leiðingar þeirra m.a. á norður-
heimskautssvæðinu og mikilvægi
þess að Rússland fullgiltu Kyoto-
bókunina þannig að hún gengi í
gildi. Undirbúningur fyrir 9. aðild-
arríkjaþing loftslagssamningsins í
Mílanó í desember var einnig til
umræðu.
Á fundi umhverfisráðherra Bar-
entsráðsins var lögð fram og sam-
þykkt samantekt NEFCO og um-
hverfisvöktunarnefndar Norður-
skautsráðsins (AMAP) um
forgangsverkefni í mengunarvörn-
um á norðursvæðum Rússlands.
Umtalsverður árangur hefur náðst
í því að draga úr mengun frá
svæðinu og hefur t.d. brenni-
steinsmengun frá Múrmansk-
svæðinu dregist saman um 40%
frá 1996, meðal annars vegna að-
gerða sem Norðurlöndin hafa fjár-
magnað,“ segir einnig í fréttatil-
kynningunni.
Kynnti áherslur
Íslands í norrænu
samstarfi á um-
hverfissviði