Tíminn Sunnudagsblað - 19.04.1964, Blaðsíða 2

Maður nálgast búrið, og Akkllla þrýstir sy.ninum að sér og yglir sig.
BARNAUPPELDI
SÓRILLUAPA
NÁNUSTU ættingjar manna í dýra-
ríkinu eru mannaparnir, og að von-
urn hefur mönnum lengi leikið hugur
á að öðlast sem mesta og bezta Vitn-
eskju um þessa frændur sína. Það
hefur þó reynzt býsna örðugt, og til
skamms tíma hefur vitneskja manna
um lifnaðarhætti apanna verið af
ærið skornum skammti. Sérstaklega
hefur lítið verið vitað um margt i
fari górilluapanna.
Nú hafa górillur verið um talsvert
skeið víða til í dýragörðum, en hafa
nauðasjaldan aukið þar kyn sitt.
Þess vegna hafa ekki gefizt tækifæri
til þess að fylgjast með fæðingu og
uppeldi górilluunga í fangavist, sam-
bandi móður og afkvæmis og upp-
eldisaðferðum apanna, svo eitthvað
sé nefnt. Það var því mikill viðburð-
ur, þegar Akkilla, górilluapi í dýra-
garðinum í Basel í Sviss, fæddi son
17. apríl 1961. Sonurinn var skírður
Jambó, en það er swaliílíska og þýð-
ir „góðan daginn."
Jambó var þó ekki fyrsti górillu-
unginn, sem sá dagsins ljós í dýra-
garði. Tveir höfðu fæðzt í fangavist
á undan honum. En í hvorugt skipt-
ið hafði tekizt að fá móðurina til
þess að ala ungann upp, og því var
ekki hægt að draga þá lærdóma af
fæðingu þeirra, sem æskilegt hefði
verið. Fyrsti unginn, Kóló, fæddist
í dýragarði í Kólumbus í Óhió í
Bandaríkjunum á aðfangadag jóla,
24. desember 1956. Móðirin skildi
ungann eftir liggjandi á gólfinu í
búri sinu, og þar fann eftirlitsmaður
hann nær dauða en lífi. Hann íannst
þó nógu snemma til þess, að unnt
væri að bjarga lífi hans, en uppeldi
hans urðu dýragarðsmennirnir að
annast.
Næst fæddi Akkilla í dýragarðin-
um í Basel unga 23. september 1959.
Afkvæmi hennar var nefnt Góma, og
um hana var mikið skrifað á sínum
tíma. Akkilla var þá tólf ára gömul,
og hún fór ekki eins að og kyn-
systir hennar í Óhió, heldur tók ung-
ann í faðm sér. En hún hélt bonum
öfugt, svo að hann gat ekki sogið.
Á öðrum degi var því ákveðið að
taka Gómu frá henni og ala hana
upp eins og mannsbarn Forstjóri
dýragarðsins tók hana heim til sín
og ól hana þar upp.
Næsta afkvæmis Akkillu var beðið
með talsverðri- eftirvæntingu. For-
svarsmönnum dýragarðsins lék mik-
ill hugur á að fylgjast með því,
hvernig hún brygðist við þessu sinni.
Og að því kom, að Akkilla varð létt-
ari. Klukkan 7 að morgni þann 17.
ágúst fór eftirlitsmaður fram hjá
búri hennar. Þá sat hún að vanda í
bifreiðarhjólbarða sínum, en í dýra-
garðinum í Basej hafa aparnir hjól-
barða, bæði fyrir bæli og leikfang.
Hálftíma síðar kom hann aftur að
búrinu. Akkilla reis þá upp og urraði
móti honum og brá um leið á loft
unga. Síðan hringaði hún sig aftur
niður á hjólbarðann og hélt á ungan-
um í örmum sér. Fyrst sneri hún
honum frá sér eins og hún hafði
haldið á Gómu tæpum tveimur árum
áður. En þegar leið á daginn, fór
hún að breyta stöðu hans á ýmsa
vegu.
Nýfædda górillan var með öllu
hjálparvana pg vó aðeins tæp tvö
kíló. Handstyrkleiki hennar var lítill;
borið saman við unga simpansa og
órangútanapa, sem hanga fast á
mæðrum sínum allt frá fæðingu.
Strax á fyrsta degi fór Akkilla að
sýna grönnum sínum ungann. Fyrst-
ir í röðinni voru simpansarnir, sem
höfðu fagnað fæðingunni með háu
333
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ