Heimilistíminn - 10.04.1975, Blaðsíða 22

Börn
senda
frá
sér
merki
LITIL stúlka stigur út i blömabeð, treður
á blómunum og eyöileggur þau. Drengur
lokar sig inni i herbergi sinu og neitar að
tala við nokkurn mann. Barn vill ekki
hátta að kvöldi, en fer að tala um öll
skrýtnu dýrin fyrir utan gluggann.
Lita má á slfka hegðun sem merki sem
börn senda til foreldra sinna. Bæn um að
foreldrarnir skilji, að eitthvað er að.
En það er langt frá þvi, að foreldrar
skilji alltaf þessi merki, sem börnin
senda. Þeir vita það ekki, skilja það ekki,
eða hafa of mikið að gera. Fullorðnir hafa
gleymt hvernig það er að vera barn og
geta ekki þýtt merkin. Þau láta börnin
vera ein með neyðaróp sin og sum börn
verða miður sin andlega vegna þess.
Hjá þvi hefði verið hægt að komast, ef for-
eldrarnir hefðu athugað i tima og getað
þýtt neyðarmerki barna sinna. En
hvemig eigum við aö læra það og læra að
hegða okkur i samræmi við þarfir
bamsins?
— Foreldrar eiga að temja sér að hlusta á
bamið og taka það alvarlega. Þeir eiga að
læra að nota augu og eyru og verða sjálfir
börn á ný. Mikilvægt er að þeir hafi barnið
með i ráðum. Við getum ekki sagt, að
þetta oghittmerkið þýði þetta eða hitt, og
aö foreldrar skuli þá haga sér samkvæmt
þvi. Það er ómögulegt að gefa uppskrift
með i ,2.,og3.atriöi,einsog þegar verið
er að temja hross, segir Ruth Iversen,
yfirsálfræðingur, við norska ráðgjafar-
miöstöð. Lars Koberg Christiansen, sál-
fræðingur, sem einnig starfar þar hefur
gert könnun á sambandi milli barna og
foreldra.
Þegar lítið barn er ,,í fýlu" er það
vegna þess að það getur ekki sagt,
hvað það vill — Ef foreldrar reyndu
frá byrjun að þýða merki þau sem
börnin senda frá sér, yrði lífið
auðugra — samband foreldra og
barna er mikilvægast af öllu
— Margir foreldrar þurfa að breyta
grundvallarafstöðu sinni til barnsins.
Þeir verða að setja spurningarmerki við
framkomu sina gagnvart barninu og sjá
heiminn með augum þess, jafnframt þvi
sem þeir eiga að hjálpa barninu með
þeirri vitneskju, sem þeir sjálfir búa yfir.
Talið beint við börnin
— Það að leggja svona miklu áherzlu á
merki þau, sem börnin senda frá sér, er
nýtt innan barnasálfræðinnar. Aður voru
böm meðhöndluð i einangrun, ef þau til
dæmis hnupluðu. Nú er öll fjölskyldan
tekin til meðhöndlunar. Með þvi að at-
huga þau merki, sem fara milli fjöl-
skyldumeðlima, er ef til vill hægt að finna
hvaö aö er og reyna að breyta þvi. Hnupl
er nefnilega oft merki um að barnið skorti
ástúö.
Ef foreldrar veittu athyglí þeim merkj-
um, sem börn þeirra senda út, færi ef til
vill aldrei svo illa. Hægt er að gera margt
til aöhjálpa börnum en þaö er timi, sem
oft er erfiður og alltaf þarf að vera að læra
eitthvað nýtt. Með þvi að tala rétt, I al-
vöru og beint við barnið, er hægt að bæta
mikið sambandið við það og jafr.framt á
að gefa sér tíma til að hlusta á hvað
bamið hefur að segja.
Við erum alin upp við að tjá okkur með
tvöfeldni, en við gætum náð langt með þvi
aö tjá okkur einfalt og skýrt. Mjög
snemma i uppeldinu kemur tvöfeldnin til
sögunnar og barninu lærist að það á ekki
að treysta eigin tilfinningum og skoðun-
um. Hversu oft höfum við heyrt barn
segja: — Ég vil þetta. Foreldrarnir
svara: — Nei, þú vilt það ekki..... For-
eldrarnir meta sem sagt ekki skoöun
Að sjúga þumalfingurinn er ekki bara
leiöinlegur ávani. Það getur veriö merki
um öryggisleysi eða tilraun til aö hugga
sjálfan sig.
22