Heimilistíminn - 05.10.1978, Blaðsíða 20

Mata Hari töfradís
eða topp-njósnari?
Að kvöldi 13. marz 1905 safn-
aðist saman hópur fólks i
Musée Guimet á Place d’Lena
i Paris. Maður hefði getað
imyndað sér, að þetta fólk
hefði verið hingað komið til
þess að virða fyrir sér austræn
listaverkin, sem stofnandi
safnsins, Monsieur Emile —
Etienne Guimet hafði safnað
hér saman á mörgum árum,
en svo var ekki. Fólkið var
komið til þess að horfa á unga
dansmey, sem ætlaði að sýna
austurlenska dansa, en dans-
mærin var kölluð Lady
MacLeod.
IþettasinnkomLady MacLeod þó fram
i fyrsta sinn undir nýju og áhrifameira
na'fni.ogþegarhúnbirtist, var hún kynnt
fyrir áhorfendum sem Mata Hari, „augu
morgunsins”.
Lady MacLeod var hávaxin, mjúk i
hreyfingum, og meö fallega húö. Drætt-
irnir iandlitinu voru ákveönir og munnur-
inn var fallegur. Hún var klædd austur-
lenzkum búningi, sem Monsieur Guimet
haRii valiö sérstaklega fyrir þetta tæki-
færi: Þaö var brjóstahaldari, þakinn
skartgripum og perlum, hún var meö
armbönd, og um mjaömirnar haföi veriö
vafiö nokkurs konar slæöum, sem flöks-
uöust um fótleggi hennar. Hún vakti þeg-
ar í staö geysilega athygli.
Falleg var hún
Þessi Mata Hariársins 1905 var fædd 29
árum áöur I litilli borg f Leeuwarden, f
Hollandi.
Faöir hennar, Adam Zelle, ogkona hans
gáfu dóttur sinni nafniö Margaretha.
Þegar Margaretha var 17 ára gömul
var hún mun fulloröinslegri en aldur
hennar sagöi til um. Hún var einstaklega
lagleg.oghúnvissivelafþví. Imarz 1895,
þegar hún dag nokkurn var aö lesa smá-
auglýsingarnar i AmsterdamDaily News,
rakst hún á auglýsingu, þar sem sagt var
aö hollenzkan liösforingja, sem staddur
var i borginni, nýkominn i fri frá hol-
lenzku Austur-Indium, langaöi til þess aö
kynnast ungri stúlku, meö giftingu fyrir
augum. Þar sem stúlkan haföi ekkert sér-
staktfyrir stafni þá stundina svaraöi hún
auglýsingunni.
Auglýsingin haföi reyndar veriö sett I
blaöiö sem nokkurs konar grin, og haföi
vinur Rudolphs nokkurs, eöa öllu heldur
Johns MacLeod, eins og hann venjulega
var kaliaöur, gert þaö. MacLeod var 38
ára gamall liösforingi af skozkum ættum,
sem starfaö haföi I hollenzka nýlendu-
hernum. Hann var nú i frii, kominn alla
leiö frá Austur-Indium, eins og áöur
sagöi.
1 lok mánaöarins voru þau trúlofuö, og
aöeins þremur og hálfum mánuði eftir aö
þau höföu hitzt I fyrsta sinn gengu þau í
heilagt hjónaband í ráöhúsinu I
Amsterdam.
I lok janúar 1897 fæddi Margaretha son,
og þremur mánuöum siöar sigldi hún og
maður hennar áleiöis til hollenzku
Austur-India. Atján mánuðum eftir kom-
una þangaö fæddist þeim annaö barn, og í
þetta sinn dóttir.
En vandamálin voru þegar farin að
skjóta upp kollinum 1 hjónabandi
MacLeods-hjónanna. 1 marz 1902 sigldu
þau til Hollands á ný. Þau bjuggu ekki
lengi saman eftir komu sina þangað, og í
ágúst sótti Margaretha um lögskilnaö.
Endanlega var gengiö frá skilnaöinum
fjórum árum siðar.
I janúar 1906 var Mata Hari farin aö
dansa i Madrid. I febrúar dansaöi hún I
Monte Carlo. Slöar sama áriö var hún
komintil Berlfnar. i desember fór hún til
Vínar, þar sem hún dansaöi bæöi nakin og
I buxum, og vakti dans hennar mikla
hrifningu.
Veturinn 1911 til 1912 dar.saöi hún I
tveimur ballettum i Scala I Mílanó, og
mátti segja, aö hún væri orðin atvinnu-
dansari eftir aö hafa komiö fram i sex ár.
Snemma árs 1914 fór hún til Berlinar, en
i ágúst var Þýzkaland komið i striö og
fyrsta hugsun Mata Hari var aö komast I
burtu úr landinu. Vingjarnlegur Hollend-
ingur útvegaöi hennifar meö svefnvagni I
næturlestinni til Amsterdam. I árslok var
hún farin að dansa fyrir fullu húsi i kon-
unglega leikhúsinu i Haag, og stööugt
bárust henni ný og ný boö um aö koma
fram.
Þegar hún haföi fengiö nýtt hollenzkt
vegabréf voriö 1916, hélt hún af stað til
Parlsar. Einn af elskendum hennar um
þessar mundir var de Beaufort mark-
greifi. Annan góöan vin átti hún, hinn 25
ára gamla Prússa, Vadim Maslov höfuös-
mann, og segir sagan, aö henni hafi ekki
þótt jafnvænt um neinn og hann. Þó átti
hún fleiri vini, þar á meðal Itala, tvo Ira,
fjóra Englendinga og mann frá
Montenegro, svo ekki sé minnzt á tvo
Frakka.
Sumarið 1916 haföi Maslov höfuösmaö-
ur særzt og var tilhressingar I Vittel. Þar
sem Mata Hari vildi ólm komast til hans
spuröi hún háttsettan vin sinn, hvernig
hún gæti fengiö leyfi til þess aö fara til
Vittel, en það var hernaöarsvæöi.
Hann mun hafa stungið upp á því, aö
hún færi og hitti einhvern á Boulevard St.
Germainnr. 282. Þegar hún kom þangaö
varð henni ljóst, aö hún var komimbúðir
frönsku leyniþjónustunnar eöa Deuxieme
Bureau,ogyfirmaöurinn þar var Georges
Ladoux höfuösmaöur.
Mata Hari eyddi nokkrum vikum I
Vittel, eftir aö henni haföi tekizt aö kom-
ast þangað i september-byrjun, og hún
Hún vakti á sér athygli
20