Morgunblaðið - 11.08.2004, Síða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. ÁGÚST 2004 11
ÚR VERINU
NORÐMENN búast við, að til átaka
geti komið nú í vikunni milli ís-
lenskra síldarskipa og norsku
strandgæslunnar á verndarsvæðinu
við Svalbarða. Kvótinn, 80.000 tonn,
sem Norðmenn úthlutuðu Evrópu-
sambandinu, Íslandi og Færeyjum,
er nú uppurinn en norskir fjölmiðlar
segja, að Íslendingar ætli ekki að
taka tillit til þess.
Fiskeribladet sagði í fyrradag, að
íslenskir útgerðarmenn hefðu lýst
því yfir, að þeir tækju ekkert mark á
kvótaúthlutunum Norðmanna og
hygðust halda veiðunum áfram.
Gerðu þeir það, kæmist norska
strandgæslan ekki hjá því að skerast
í leikinn.
Blaðið segir, að strandgæslan
verði raunar fyrst að ráðfæra sig við
utanríkisráðuneytið og minnir á, að
þegar til hafi staðið að taka rúss-
neska togarann „Okeanator“, sem
var að rækjuveiðum á lokuðu svæði,
hafi norska utanríkisráðuneytið
komið í veg fyrir það. Þess í stað hafi
það haft samband við rússnesk
stjórnvöld og fengið þau til að kalla
togarann burt. Vegna þessa máls sé
nú nokkur óvissa um viðbrögð utan-
ríkisráðuneytisins við hugsanlegum
veiðum Íslendinga.
Karsten Klepsvik, blaðafulltrúi
norska utanríkisráðuneytisins, sagði
í viðtali við Fiskeribladet, að gert
væri ráð fyrir, að Íslendingar virtu
kvótann og hættu veiðum. Vildi hann
ekkert um það segja hvað gert yrði
ef þeir héldu síldveiðunum áfram,
sagði aðeins, að vel væri með þessu
fylgst.
Geta Íslendingar beðið?
Ekkert samkomulag náðist í við-
ræðum um síldarkvótann á verndar-
svæðinu og tóku Norðmenn þá af
skarið og ákváðu hann einhliða. Á
mánudag voru aðeins 3.000 tonn
óveidd og búist var við, að þau klár-
uðust á næstu tveimur dögum. Í
vikubyrjun voru fimm færeysk og
fimm íslensk skip á verndarsvæðinu
og líklegt þótti, að þeim íslensku
myndi fjölga er kolmunnaveiðinni
lyki.
Veiðisvæðið er nú syðst á vernd-
arsvæðinu, aðeins 250 km frá Smug-
unni. Þegar síldin gengur suður og út
úr verndarsvæðinu, verða veiðarnar
frjálsar en ekki var búist við, að það
gerðist fyrir helgi. Spurningin er því
sú, segir Fiskeribladet, hvort Íslend-
ingar hafi þolinmæði til að bíða.
Mótmæla rétti Norðmanna
til kvótaúthlutunar
Blaðið segir, að Íslendingar hafi
úthlutað sjálfum sér síldarkvóta upp
á 128.000 tonn og hafi nú veitt 70.000
tonn, í Smugunni, verndarsvæðinu,
Jan Mayen-svæðinu og innan eigin
lögsögu. Íslenskir útgerðarmenn
haldi því oft fram, að Norðmenn hafi
ekki lagalega heimild til að ákveða
kvóta á verndarsvæðinu.
Norska strandgæsluskipið
„Senja“ hefur verið á verndarsvæð-
inu síðustu vikurnar en um síðustu
helgi kom „Tromsø“ í þess stað. Að
auki átti „Nordkapp“ að koma þang-
að í fyrradag.
„Við fylgjumst með og bíðum fyr-
irskipana frá utanríkisráðuneytinu,“
sagði Lars Kjøren, yfirmaður
strandgæslunnar í Norður-Noregi.
Búa sig undir átök
á verndarsvæðinu
Norska strandgæslan segist bíða fyrirskipana frá utanríkisráðu-
neytinu um að taka íslensk skip haldi þau áfram síldveiðum
Morgunblaðið/Kristinn
BREZKI sjávarútvegsráðherrann,
Ben Bradshaw, er í heimsókn hér á
landi. Hann kom til landsins í gær
og heldur af landi brott aftur á
morgun.
Í dag kynnir Bradshaw sér starf-
semi Hafrannsóknastofnunar,
Fiskistofu, fer í sjávarútvegsráðu-
neytið og heimsækir Lands-
samband íslenzkra útvegsmanna.
Um kvöldið snæðir hann og föru-
neyti hans kvöldverð í boði sjáv-
arútvegsráðherra.
Á morgun hitt-
ir hann utanrík-
isráðherra Hall-
dór Ásgrímsson,
fer í hvala-
skoðun, snæðir
hádegisverð með
útvegsmönnum á
Suðurnesjum og
heimsækir fisk-
verkunina Fisk-
val í Keflavík. Bradshaw heldur svo
af landi brott síðdegis.
Ráðherra í heimsókn
Ben Bradshaw
GRÁSLEPPUVERTÍÐ lauk um
helgina, en þá lauk veiðum í inn-
anverðum Breiðafirði og á Ísafjarð-
ardjúpi. Aflabrögð voru góð og er
þetta þriðja besta vertíðin á síðustu
tíu árum.
Vertíðin nú byrjaði óvenju
snemma eða 5. mars á svæðinu
sunnan Garðskaga. 15. mars bætt-
ust svo Strandamenn í hópinn og
20. mars hófust veiðar á Norður- og
Norðausturlandi, 1. apríl í Faxaflóa
og utanverðum Breiðafirði, 5. apríl
á Vestfjörðum og síðast 10. maí á
innanverðum Breiðafirði.
Á öllum svæðunum 8 voru veiðar
heimilaðar í 90 daga. Almennt voru
veiðimenn sáttir við veiðitímann,
helst var það í Faxaflóa að menn
telja að færa eigi veiðitímann í upp-
runalegt horf, til 20. apríl.
Í upphafi vertíðar tilkynnti LS
lágmarksviðmiðunarverð 888 evrur
fyrir hverja tunnu af hrognum. Það
verð skilaði veiðimönnum 72 þús-
und krónum fyrir hverja full-
uppsaltaða tunnu af grásleppu-
hrognum. Verðið hefur að mestu
haldið út vertíðina, þó vitað sé að
einhverjir veiðimenn hafi fengið
hærra verð í útflutningi.
Heildarveiði á vertíðinni var
11.500 tunnur, sem er þriðja besta
vertíðin á síðastliðnum 10 árum, að-
eins í fyrra en þá fengust 12.700
tunnur, og 1997, 13.385 tunnur,
veiddist meira.
Morgunblaðið/Helgi Mar
Á sjó Grásleppan skorin og hrogn-
in hirt í róðri við Norðausturland.
Ágætri
grásleppu-
vertíð lokið
CHAS Goemans hefur unnið hjá Umhverfisstofnun
frá því í fyrra en áður hafði hann unnið hér í sjálf-
boðastarfi við það að sjá um hópana sem komu hing-
að til lands á vegum BTCV. Hann var staddur í Ás-
byrgi þegar blaðamaður Morgunblaðsins hafði
samband við hann þar sem hann leiðir vinnuhóp sem
vinnur að lagfæringu stíga í þjóðgarðinum. Chas
segir að flestir sjálfboðaliðanna dvelji hér á landi við
störf í tvær vikur en sumir séu hérna yfir sumartím-
ann og taki þátt í að skipuleggja starfið. „Í hópnum
okkar eru Bretar, Frakkar og Þjóðverjar. Margir af
þeim sem koma hingað í tvær vikur eru í eins konar
fríi en það snýst um annað og meira en að virða fyrir
sér landið. Fólk reynir að láta gott af sér leiða á með-
an dvöl þess stendur og einnig er þetta góð leið til
þess að kynnast öðru fólki. Þá upplifum við landið á
annan hátt með þessu móti.“
Chas segir starfið í sumar hafa gengið vel fyrir sig
og ekki hafi veðrið skemmt fyrir. „Við höfum verið
einstaklega lánsöm með veðrið í sumar en það skipt-
ir miklu máli þar sem við gistum aðallega í tjöldum.
Okkur líður mjög vel hér í Ásbyrgi en við stefnum á
það að fara í hvalaskoðun og virða fyrir okkur ná-
grennið þannig að þetta snýst ekki eingöngu um
vinnuna,“ segir Chas en vinnudagur sjálfboðalið-
anna er átta tíma langur. „Þetta er í raun venjulegur
vinnudagur frá 9 til 17 en þar sem það eru svo marg-
ir Bretar hér þurfum við að sjálfsögðu að taka okkur
hlé til þess að drekka te. Það kunna allir að meta ís-
lenskt te og þann mat sem hér er boðið upp á.“
Flestir dvelja hér í tvær vikur
IAN Beglie, 35 ára gamall Skoti, er í vinnuhópnum í
Ásbyrgi. Hann var hér á landi í fyrrasumar og vann
þá við svipuð störf við Mývatn. Ian hefur verið hér á
landi við vinnu síðan í júní og að eigin sögn ferðast
víða. „Þetta er búið að vera mjög gaman en ég tel
okkur vera að vinna þarft verk. Það er nauðsynlegt
að ferðamenn geti farið úr bílum sínum og komist
nær náttúrunni. Þá kynnist maður Íslendingum mun
betur með þessu móti,“ segir Ian en hann langar
mikið til þess að koma aftur hingað til lands og virða
fyrir sér fleiri staði.
Kynnist Íslendingum betur
SARAH Day, 24 ára gömul stúlka frá Englandi, er
liðsstjóri hópsins í Ásbyrgi. Hún hefur verið hér á
landi síðan í júní en hún dvaldi einnig hér á landi í
fyrrasumar. „Ég er menntuð í umhverfisfræðum og
hef unnið í öðrum löndum við svipuð störf og hér. Ís-
land hefur ávallt vakið áhuga minn og ég kom hing-
að aftur vegna þess að mér líkaði vistin svo vel í
fyrra. Ásbyrgi er einn af mínum uppáhaldsstöðum
og ekki skemmir fyrir hvað veðrið er gott,“ segir
Sarah en hún hefur mikinn hug á því að koma aftur
hingað að ári liðnu.
Ávallt haft áhuga á Íslandi
UM hundrað erlendir sjálf-
boðaliðar vinna um þessar
mundir í íslenskum þjóðgörðum
og á friðlýstum svæðum. Verk-
efni þeirra felast aðallega í við-
gerð og endurbótum á sam-
göngumannvirkjum fyrir
fótgangandi ferðamenn. Stærst-
ur hluti sjálfboðaliðanna kemur
hingað í gegnum bresku sam-
tökin BTCV (British Trust for
Conservation Volunteers), sem
eru stærstu nátturuvernd-
arsamtökin þar í landi. Sam-
tökin, sem voru stofnuð árið
1959, hjálpa árlega rúmlega
130.000 sjálfboðaliðum til þess
að bæta umhverfið í borgum og
sveitum víðs vegar um heiminn.
Í rúm tuttugu ár hafa sjálf-
boðaliðar á vegum BTCV unnið
yfir sumarmánuðina á Íslandi og
náið samstarf við Náttúruvernd
ríkisins leiddi til stofnunar Ís-
landsdeildar BTCV árið 2000.
Allt frá upphafi hefur starfsemi
samtakanna hér á landi lagt
áherslu á endurbætur á stíga-
kerfi þjóðgarða og friðlanda en
einnig hefur verið lögð aukin
áhersla á þjálfun, verktækni og
samstarf við önnur samtök.
Gista í tjöldum
Hrefna Guðmundsdóttir,
fræðslu- og upplýsingastjóri
Umhverfisstofnunar, segir að
miklir fjármunir sparist við það
að fá sjálfboðaliðana hingað til
lands enda sé einungis verið að
greiða um einn þriðja af þeim
kostnaði sem annars hlytist af
þessum framkvæmdum. „Oft
þyrfti jafnvel að nota flókin tæki
og aðferðir við að vinna þetta
starf og ef það ætti að kaupa það
út á annan hátt þá værum við að
borga hærri fjárhæðir. Við
greiðum einungis fargjald aðra
leiðina og sjáum um mat og gist-
ingu. Sjálfboðaliðarnir sjá hins
vegar um að elda matinn og
gista oftast í tjöldum. Þó er búið
að byggja upp húsnæði líkt og í
Skaftafelli og unnið er að því að
betrumbæta aðstöðu sjálf-
boðaliðanna,“ segir Hrefna og
tekur það fram að ávallt sé reynt
að fá heimamenn til starfans en
þegar það er ekki mögulegt þá
komi sjálfboðaliðarnir til sög-
unnar. „Stígavinnan er unnin
með verktökum þar sem því
verður komið við. Þegar aðgengi
er erfitt og ekki er hægt að not-
ast við vinnuvélar vinna sjálf-
boðaliðarnir starfið með frum-
stæðum tólum og oft á tíðum er
það mikil erfiðisvinna.“
Að sögn Hrefnu eru flestir
sjálfboðaliðanna ungt fólk.
„Þetta eru mestmegnis Bretar
sem koma hingað á vegum
BTCV en hingað kemur einnig
fólk frá öðrum löndum á eigin
vegum. Þá er unnið að því að
hingað komi fólk alls staðar að
úr heiminum.“
Hafa áhuga á landi og þjóð
Hjá Umhverfisstofnun starfar
Bretinn Chas Goemans og hans
þáttur er að skipuleggja þetta
starf og ná sambandi við sjálf-
boðaliðana. „Hann er mikið á
vettvangi og heldur utan um
þetta starf en hann hefur unnið
mikið í Bretlandi og nýtir sér
þekkingu sína hér á landi,“ segir
Hrefna en starf sjálfboðaliðanna
tengist Umhverfisstofnun í
gegnum náttúruverndarsvið þar
sem unnið er að því að end-
urbæta og skipuleggja þjóð-
garða og friðlýst svæði. „Hóp-
arnir vinna ekki eingöngu við
stígagerð en þeir hafa til að
mynda unnið með hleðslumönn-
um í Skaftafelli við að end-
urhlaða gamla garða og þeim
finnst áhugavert að komast í ná-
munda við sögulegar minjar og
hjálpa til við að byggja þær upp.
Þá hafa þeir smíðað litlar brýr
yfir vatnsföll og timburpalla yfir
votlendi en þetta gengur mikið
út á það að auðvelda ferðamönn-
um aðgengi sem annars væri
erfiðara. Þjóðgarðsverðir veita
þeim fræðslu en það er farið
með sjálfboðaliðana í kynn-
isferðir og þeim sýndir stað-
hættir þannig að þetta er einnig
ágætis landkynning og þetta
fólk er mikið að koma hingað
vegna þess að það hefur áhuga á
landi og þjóð.“
Íslensk fyrirtæki taka þátt í
kostnaði við verkefnið með Um-
hverfisstofnun og að sögn
Hrefnu munar mikið um fram-
lag þeirra.
Um hundrað erlendir sjálfboðaliðar í íslenskum þjóðgörðum og
á friðlýstum svæðum víðs vegar um landið
Miklir fjármunir
sparast við fram-
kvæmdirnar
Ljósmynd/Sigþrúður Stella Jóhannsdóttir
Vinnuhópurinn í Ásbyrgi tekur sér hvíld frá störfum.
Ian Beglie, Sarah Day og Chas Goemans.
TENGLAR
...............................................
www.btvc.org