Fréttablaðið - 18.11.2006, Page 34

F
rá stofnun Frjálslynda
flokksins höfum við verið
að víkka út málefnagrunn-
inn. Þetta sést greinilega í
okkar málefnahandbók og
síðan á metnaðarfullri
vinnu í þinginu undanfarin ár. Frjáls-
lyndi flokkurinn er stofnaður vegna
hugmynda manna um að nauðsynleg-
ar breytingar á fiskveiðistjórnunar-
kerfinu verði að koma til, en við erum
ennþá föst í fjötrum þessa kerfis. Þó
mörg mikilvæg mál standi okkur
nærri þá eru róttækar breytingar á
fiskveiðistjórnunarkerfinu og óskap-
legri arfleið þess, kjarninn í okkar
stefnu,“ segir Guðjón Arnar Kristj-
ánsson, formaður Frjálslynda flokks-
ins, sem verið hefur í brennidepli und-
anfarnar vikur vegna umræðu um
innflytjendamál á Íslandi.
Þau mál snerta Guðjón Arnar, sem
af vinum sínum og fjölskyldu er kall-
aður Addi Kidda Gauj, persónulega
því kona hans, Maríanna Barbara
Kristjánsson, er pólsk að uppruna.
Hvernig horfir það viðhorf við þér
og þínu fólki, sem ýmsir hafa haldið
fram, að Frjálslyndi flokkurinn sé með
málflutningi sínum í innflytjendmál-
um að höfða til fólks sem ekki vilji
útlendinga í íslensku samfélagi?
„Ég kann því afar illa þegar fólk
fjallar um Frjálslynda flokkinn sem
kynþáttahatursflokk sem ekki vilji
útlendinga í íslensku samfélagi. Slíkar
hugmyndir eru í hrópandi ósamræmi
við mitt lífsmynstur og alls ekki í neinu
samræmi við stefnumál Frjálslynda
flokksins og málflutning hans á opin-
berum vettvangi. Kona mín er pólsk og
ég þekki því vel til þess hvaða þættir
verða að vera fyrir hendi svo að útlend-
ingar geti aðlagast íslensku samfélagi.
Ég hef auk þess margoft aðstoðað
erlenda ríkisborgara við að fóta sig í
íslenskum samfélagi og skil því þeirra
sjónarmið og hvaða vandamál þarf að
finna lausnir á.
Útlendingum hefur fjölgað mikið
hér á landi undanfarin ár og það er
skylda okkar stjórnmálamannanna að
ræða um þessi mál út frá efnislegum
atriðum en ekki upphrópunum. Við
settum fram þá skoðun að það gæti
skapast vandi ef hingað kæmu mjög
margir útlendingar á skömmum tíma,
miðað þær aðstæður sem hér væru
fyrir hendi.
Eftir 1. maí á þessu ári, þegar fólk
frá átta af tíu nýjum ríkjum Evrópu-
sambandsins fékk að koma hingað á
grundvelli laga um frjálsan atvinnu-
og búseturétt, hefur útlendingum
fjölgað mjög mikið. Stjórnsýslan, og
þær reglur sem fyrir hendi eru hér á
Íslandi, eru ekki til þess fallnar að
geta séð til þess að fólkið nái að aðlag-
ast íslensku samfélagi. En alvarlegast
er að réttindi þessa fólks eru oftar en
ekki fótum troðin vegna þess hvernig
aðstæður hér hafa skapast.
Við töluðum fyrir því að það hefði
verið skynsamlegast að nýta sér frest
til annaðhvort 2009 eða 2011 til þess
að taka upp þessi lög, eins og stóð til
boða. Á þeim forsendum hefði verið
hægt að aðlaga allar reglur sem hér
eru í gildi að þessum miklu samfé-
lagsbreytingum sem þegar eru orðnar
á íslensku samfélagi. Þannig hefði
verið hægt að búa betur að útlending-
um sem hingað eru svo sannarlega
velkomnir. Við höfum til dæmis nefnt
að það væri skref til framfara að texta
allt sjónvarpsefni á íslensku til þess
að hjálpa útlendingum að komast inn í
málið með hjálp sjónvarpsins.
En ég hafna því alfarið að Frjáls-
lyndi flokkurinn, sem með ábyrgum og
metnaðarfullum málflutningi sínum,
sé að reyna að höfða til fólks sem ekki
vilji útlendinga í íslensku samfélagi.
Það fólk á enga samleið með flokknum
og alls ekki með mér.“
Í skoðanakönnun Fréttablaðsins, sem
gerð var 7. nóvember, kom fram að
Frjálslyndi flokkurinn hafði fimmfald-
að fylgi sitt á frá fyrri könnun og mæld-
ist með rúmlega 12 prósenta fylgi.
Þetta gefur vísbendingar um að flokk-
urinn gæti ráðið miklu um það hvernig
ríkisstjórnin verði að loknum þing-
kosningunum næsta vor, ef fram held-
ur sem horfir. Kemur til greina að
mynda stjórn með öðrum en stjórnar-
andstöðuflokkunum?
„Ég vil vinna að því að mynda ríkis-
stjórn með stjórnarandstöðuflokkun-
um. Ég tel að það þurfi að breyta
grundvallarþáttum sem núverandi
ríkisstjórnarflokkar hafa staðið vörð
um. Þar ber fyrst að nefna fiskveiði-
stjórnunarkerfið, sem hefur gjör-
breytt íslensku samfélagi og hamlað
uppbyggingu mannlífs á landsbyggð-
inni. Það eru staðreyndir sem við þurf-
um að horfast í augu við og þora að
taka á,“ segir Guðjón Arnar og vitnar
til 1. greinar laga um stjórn fiskveiða.
„Í þessum lögum kemur fram að
nytjastofnar á Íslandsmiðum séu sam-
eign þjóðarinnar og að markmið lag-
anna sé að stuðla að verndun og hag-
kvæmri nýtingu þeirra og tryggja
trausta atvinnu og byggð í landinu.
Þetta markmið hefur ekki náðst, þvert
á móti hefur núverandi kerfi brotið
niður byggðir í landinu og hamlað fram-
förum.
Þegar um þessi mál er rætt þurfa
menn að spyrja sig að því, hvort fisk-
veiðistjórnunarkerfið hafi styrkt sjáv-
arútveginn í heild. Frelsi manna til
þess að afla sér fanga úr sjó og vinna
úr því hráefni, er mesta byggðamálið.
Núna gengur allt orðið út á kaup, sölu
og leigu á aflaheimildum. Þegar um
þetta mál var rætt í ræðum á Alþingi
árið 1984 þá sögðu allir, líka Halldór
Ásgrímsson, þáverandi sjávarútvegs-
ráðherra, að mikilvægast væri að
byggðir landsins gætu haldið velli og
fiskveiðiflotinn yrði gerður út svo
hægt væri að halda úti atvinnu í
dreifðum byggðum landsins.
Þetta hefur mistekist og það þarf
að horfast í augu við það. Þetta mál
þarf að komast framar í forgangsröð-
ina og ég tel að það sé aðeins hægt að
vinna að framgangi þessara breyt-
inga, ef vilji er til þess hjá ríkisstjórn-
arflokkunum. Meðal annars þess
vegna tel ég það farsælast að starfa
með vinstri grænum og Samfylking-
unni í ríkisstjórn að loknum kosning-
um næsta vor, ef við fáum til þess
tækifæri.“
Guðjón Arnar, sem er búsettur og upp-
alinn á Ísafirði, segir samgöngumál
víða um landið í miklum ólestri og
nefnir sérstaklega Vestfirði. „Það er
ekki hægt að bjóða fólki upp á það,
sem keyrir á milli Ísafjarðar og Bol-
ungarvíkur svo dæmi sé tekið, að vera
í stöðugri lífshættu á Óshlíðarvegi
vegna grjóthruns.
Fólkið á Vestfjörðum á rétt á því að
það verði eitthvað róttækt gert í þess-
Í lífshættu á vegum Vestfjarða
En ég
hafna því
alfarið að
Frjálslyndi
flokkurinn
sé að reyna
að höfða til
fólks sem
ekki vilji
útlendinga
í íslensku
samfélagi.
um málum strax áður en grjóthrunið og
þær hættulegu aðstæður sem sannar-
lega eru fyrir hendi víða, valda mann-
tjóni eða öðrum hörmungum,“ segir
Guðjón Arnar og vitnar til hættulegra
aðstæðna sem síendurtekið hafa skapast
á Óshlíðarvegi.
Hvers vegna heldur þú, í ljósi þessara
hættulegu aðstæðna sem fyrir hendi eru
á Óshlíðarvegi og víðar á Vestfjörðum, að
ekki hafi enn verið ráðist í gagngerar
samgöngubætur í þessum landshluta?
Berjast þingmenn kjördæmisins af nægi-
legum mætti fyrir því að það verði eitt-
hvað gert?
„Það er fullkomlega eðlilegt að þú
spyrjir að þessu. Auðvitað er það
hneyksli að það þurfi að bjóða íbúum á
Vestfjörðum upp á það að keyra um vegi
þar sem tilviljun ein ræður því hvort
ekki verði stórtjón,“ segir Guðjón Arnar
og er greinilega mikið niðri fyrir.
Samkvæmt upplýsingum frá Geir
Sigurðssyni, rekstrarstjóra Vegagerð-
arinnar á Ísafirði, hefur grjóthrun úr
Óshlíðinni aukist undanfarið ár. „Í
hverri viku hrynur smágrýti niður á
veginn og að minnsta kosti tvisvar í
mánuði hrynur stærra grjót niður á veg-
inn. Yfir vor, sumar og haust er grjót-
hrun tíðara og af því getur skapast mikil
hætta.“
Guðjón Arnar segir staðreyndirnar
kalla eftir tafarlausum aðgerðum. „Það
yrði sársaukafullt fyrir alla að þurfa að
verða vitni að manntjóni vegna þessara
aðstæðna. Þó að nú sé verið að vinna til-
lögur um úrbætur þá verður ekki fram-
hjá því horft að auðvitað á að vera búið
að grípa til aðgerða vegna þessara
aðstæðna fyrir löngu. Ég hef lengi talað
fyrir því að nauðsynlegt sé að grípa til
róttækra aðgerða í samgöngumálum og
ég held að allir Vestfirðingar reyni eftir
fremsta megni að vekja athygli á þessari
stöðu.
Stórfelldar úrbætur í samgöngu-
málum er eitt brýnasta viðfangsefni
íslenskra stjórnmála á næstu árum. Ég
tel að það þurfi að ráðast í samgöngu-
bætur til þess að styrkja mann- og
atvinnulíf á landsbyggðinni. Eðlilegast
væri að ráðast í gerð jarðganga á mörg-
um stöðum á öllu landinu því reyndin er
sú að öruggar samgönguúrbætur eru
hagkvæmar ef rétt er af þeim staðið.
Það er augljóst mál að stytting á leið-
um milli landshluta felur í sér lægri
kostnað heldur en var fyrir, og á þeim
forsendum eru samgönguúrbætur fljót-
ar að borga sig upp. Bættar samgöngur
hafa áhrif á alla þætti samfélagsins og
eru því grundvallaratriði í íslenskum
stjórnmálum og verða án efa mikilvægt
stefnumál Frjálslynda flokksins í kosn-
ingunum næsta vor.“
Guðjón Arnar Kristjánsson, formaður Frjálslynda
flokksins, segir breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu
ennþá vera kjarnann í flokksstarfinu þó ýmis önnur mál
hafi verið fyrirferðarmikil að undanförnu. Magnús Hall-
dórsson ræddi við Guðjón Arnar um stöðu Frjálslynda
flokksins í íslenskum stjórnmálum, innflytjendamál og
samgönguúrbætur á Vestfjörðum.