Tíminn - 24.10.1992, Qupperneq 11

Laugardagur 24. október 1992
Tíminn 11
Járnbrautarbrú þessi blasir við ofan af hásléttunni þar sem mið-
bær höfuðborgarinnar stendur. Myndin er tekin af virkisveggn-
um yfir Pfaffenthal. Brúin var byggð um aldamótin síðustu. Niðri
í dalnum liðast áin Alzette.
* Ragnar Bjarnoson
Omar Ragnarsson
Haukur Heiðar Ingólfsson
Eva Ásrún Albertsdóttir
* Hljómsveitin Smellir

Jukföídverður
Á Söngvaspé er tekið sérstaklega vel og
óvœnt á móti þeim sem halda upp á sér-
stök tímamót í lífi sínu. Tilefnin geta verið
mörgt.d. afmœli, trúlofun eða brúðkaup.
sfr!Xff^a:z:ta
aðeins
FYRIRTÆKI - HOPAR
Ekki er ráð nema í tíma sé tekið.
Vinsamlegast staðfestið pantanir sem fyrst.
Miðapantanir í síma 686220 alla virka daga kl. 10.00 -17.00.
SHIISIB
I G L Æ S I B /E
SIMI 686220
í dúr os moll í
í Glceswœ
Fjörugur söngur og nóg afgríni með nokkrum afokkar þekktustu skemmtikróftum.
Gífurleg gleði fram á rauða nótt.
sigruðu. Þar hvfla þýskir hermenn
undir svörtum krossum og það er
mjög eftirtektarvert og sláandi að sjá
hversu hinir föllnu urðu stöðugt
yngri eftir því sem vorið 1945 nálg-
aðist Þama hvflir ótrúlegur fjöldi
barna, sem voru allt niður í 14 ára
þegar þau féllu.
Hliðbyggingin inn í grafreitinn er
lágreist og þar inni er gestabók. Ég
gekk eitt sinn þar inn á eftir gömlum
hjónum og sá að maðurinn hafði
skrifað á latfnu að það væri bæði
ljúft og fagurt að deyja fyrir föður-
landið. Ekki gat ég verið sammála
því, þegar ég stóð við gröf 15 ára
drengs sem féil við Bastogne í apríl
1945.
Lúxemborg er vel „í sveit sett“, eins
og sagði áður. Landið er í þjóðbraut í
flestum skilningi og hefur verið það
allt frá því á dögum yfirráða Róm-
verja. Móseláin rennur meðfram
landinu og markar austurlandamæri
þess að hluta og hinum megin við
ána er Þýskaland. Við sunnanvert
landið eru landamæri að Frakklandi
og að vestanverðu Belgíu. Móseláin
er skipgeng og miklir flutningar fara
um hana. Aðal flutningahöfn lands-
ins er í grennd við Grevenmacher,
sem fyrr er nefnd.
Saga Lúxemborgar er löng, en upp-
haf hennar sem ríkis er rakin til árs-
ins 963, þegar Sigfried greifi frá Ar-
dennafjöllum stofnaði ríki og endur-
reisti virkið mikla á og í klettinum í
miðborg Lúxemborgarborgar. Til-
vera ríkisins byggðist í raun á hinu
mikla og óvinnandi virki, og ef virk-
ið var veikt var ríkið á brauðfótum.
Sigfried greifi og þeir, sem ríktu eft-
ir hann fram á 15. öld, bjuggu í Lúx-
emborg, en eftir það og fram á þá 16.
bjuggu höfðingjamir annars staðar,
og var þá Lúxemborg aðeins hjá-
lenda. Á 16. öld eignast Búrgundar
það. Búrgundar héldu því ekki lengi
og nokkmm áratugum síðar eignast
Spánverjar það, þá Frakkar og síðan
Austurríkismenn, en með komu
þeirra gekk í garð 80 ára tímabil frið-
ar og velmegunar, sem rofnaði í Na-
póleonsstyrjöldunum.
Eftir Vínarráðstefnuna 1815 varð
landið stórhertogadæmi undir hol-
lensku krúnunni og mátti að nafn-
inu til halda eigin her sem fyrir var í
landinu. Sá var þó ekki neinn heima-
mannaher, heldur prússneskur.
Landsmenn vom síðan þvingaðir til
að hafa herinn á framfæri sínu á
þann átt að sérhvert heimili í land-
inu neyddist til að hafa minnst einn
hermann búandi sem ómaga á heim-
ilinu. Eins og nærri má geta var Lúx-
emborgurum þessi skylda ekki ljúf,
og enn í dag þykir þeim það einna
verst skammaryrða að vera kallaðir
Prússar.
Samlynt
fjölþjóðasamfélag
í Lúxemborg ríkir nú velmegun og
landið nýtur bæði staðsetningar
sinnar og þátttöku í samstarfi Evr-
ópuríkjanna. íbúar em um 400 þús-
und og hvorki meira né minna en
28% íbúanna em aðfluttir, aðallega
frá öðmm ríkjum EB, en um 3%
hinna aðfluttu íbúa landsins koma
frá löndum utan EB, þar á meðal frá
íslandi. íslendingar búsettir í Lúx-
emborg em á fjórða hundrað. Flestir
Þrátt fyrir það að 28% íbúanna séu
innflytjendur, þá segir Jean-Claude
Conter að jafnan hafi verið leitast við
að halda í ýmis þjóðareinkenni og að
áhersla hafi verið lögð alla tíð á að
innflytjendurnir samlöguðust íbú-
unum. Opinbert mál í landinu er
franska, en í grunnskólum er mikil
áhersla lögð á tungumálakennslu.
Kennsla þar fer nú orðið að mestu
fram á lúxemborgísku, sem er
flæmsk mállýska. Ekkert var lengi
ritað á lúxemborgísku, en fyrir
nokkmm ámm var skapað ritmál, og
dagblöð sem út koma í landinu em
gjaman á bæði frönsku og lúxem-
borgísku. Málið var gert að þjóðmáli
árið 1986.
í landinu em skólar á gmnn- og
framhaldsskólastigi, en háskólanám
sækja landsbúar mest til grannland-
anna, einkum Frakklands og Þýska-
lands þar sem Lúxemborg rekur ekki
eigin háskóla.
Byrjað er að kenna skólabömum
frönsku við sjö ára aldur, þá þýsku og
síðan ensku við 11-12 ára aldurinn.
Allt þetta gerir síðan að íbúamir tala
fullkomlega frönsku og þýsku og
ágæta ensku og skera sig þannig
talsvert úr nágrönnum sínum,
Frökkum, Belgum og Þjóðverjum.
Hin góða almenna málakunnátta
landsmanna á stóran þátt í því
hversu þægilegt er að versla, ferðast
um og yfirhöfuð að bjarga sér í Lúx-
emborg.
187 bankar
í Lúxemborg fer fram öflug banka-
starfsemi, en 187 bankar hafa starfs-
leyfi í landinu og um 17 þúsund
manns vinna við bankastarfsemi. Þá
eru í landinu alls um sjö þúsund
starfsmenn EB, en ýmsar stofnanir
Evrópubandalagsins em í landinu,
þeirra á meðal Evrópudómstóllinn.
Um 9 þúsund manns vinna við stál-
iðnaðinn í suðvesturhluta landsins,
en gríðarlegur samdráttur hefur
orðið í þeirri grein síðan á sjöunda
áratugnum. Þá störfuðu 30 þúsund
manns í stáliðnaðinum. Atvinnuleysi
er um 1,2% og hinir atvinnulausu
em flestir ungt fólk án starfsmennt-
unar, eða um 2500 manns.
—sá
Stytta af Charlottu móður Jeans
stórhertoga stendur á Clairef-
ontaine-torgi. Lúxemborgarar
dá mjög Charlottu, einkum fyrir
framgöngu hennar í síðari
heimsstyrjöld meðan á hernámi
Þjóðverja stóð. Stórhertogaynj-
an varð að flýja land með fjöl-
skyldu sína, fyrst til Bretlands
og síðar Bandaríkjanna. Hún
lagði sig mjög fram um að veita
þjóð sinni siðferðilegan stuðn-
ing. Leiðsögumaöur Islenskra
blaðamanna á ferð í Lúxem-
borg fyrir skömmu, Jean-
Claude Conter, talaði með mik-
illi lotningu um Charlottu, líkt og
hún væri dýrlingur.
Höll stórhertogans í Lúxem-
borg stendur fyrir enda
Vatnsstígs — Rue de l'Eau.
Verið er að endurbyggja höll-
ina og fara iðnaöarmenn að
dæmi þeirra, sem gerðu við
Bessastaðastofu, og hafa
reist byggingu utanum höllina
og vinna því innandyra. Til að
ekki fari á milli mála hvað er
inni í skýlinu, voru málarar
fengnir til að mála mynd af
framhlið hallarinnar utan á
skýlið.
þeirra hafa framfærslu af störfum í
tengslum við flutningaflugfélagið
Cargolux, en auk þess vinnur all-
nokkur fjöldi íslendinga við starf-
semi Flugleiða í landinu, við ferða-
þjónustu, í bönkum og peninga-
stofnunum og við verslun og við-
skipti.
Að sögn Jean-CIaude Conter, blaða-
fulltrúa ferðaskrifstofu Lúxemborg-
arríkis, varð mikil efnahagsleg upp-
sveifla í landinu upp úr 1965, og í
kjölfar hennar mikill skortur á
vinnuafli til ýmissa starfa, eins og
víðar í N-Evrópu. En í stað þess að
leita eftir fólki frá ólíkum menning-
arsvæðum, sóttust stjómvöld eftir
fólki frá öðmm V- Evrópulöndum,
svo sem Portúgal og ftalíu. Portúgal-
ir em þannig fjölmennastir innflytj-
enda eða um 48% þeirra, en ítalir
næst fjölmennastir. Þessi stefnavirð-
ist hafa skilað sér í því að engir
árekstrar hafa orðið milli fólks af
mismunandi þjóðemum né að
myndast hafi sérstök hverfi eða
svæði fólks af ákveðnum þjóðemum.
Undanfarna áratugi hafi verið stöð-
ugur hagvöxtur og hiklaust megi
setja hann í beint samhengi við hina
nýju landsmenn.