Morgunblaðið - 23.12.2006, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 2006 19
MENNING
HLJÓMSVEITIN Ullarhatt-
arnir spilar einungis einu sinni
á ári, á Þorláksmessukvöldi 23.
desember. Hattarnir hófu feril
sinn árið 1998 og koma því
fram í 9. skiptið í kvöld. Sveit-
ina skipa þaulreyndir tónlist-
armenn, þeir Eyjólfur Krist-
jánsson, Stefán Hilmarsson,
Jón Ólafsson, Friðrik Sturlu-
son og Jóhann Hjörleifsson.
Tónleikar þessa árs verða í
Gyllta salnum á Hótel Borg klukkan 23. Forsala
aðgöngumiða hefst í anddyri salarins kl. 15 og er
miðaverð 2.000 krónur. Munu ekki vera margir
miðar í boði.
Tónlist
Ullarhattarnir í
Gyllta salnum
Eyjólfur
Kristjánsson
LISTAMENNIRNIR Hekla
Dögg Jónsdóttir, Daníel
Björnsson, Sirra Sigrún Sig-
urðardóttir og Ásdís Sif Gunn-
arsdóttir opnuðu í gær sýn-
inguna Ljósaskipti-Jólasýning
Kling og Bang í Kling og Bang
galleríi á Laugavegi 23. Sýn-
ingin er opin í dag og er enginn
aðgangseyrir.
Listamennirnir ákváðu að
sýna saman á dimmasta tíma
ársins þar sem þau eiga það sameiginlegt að búa
til verk sem eiga best heima í myrkri. Þau segjast
auk þess hrífast af verkum hvors annars því þau
tengist í sameiginlegu sjónrænu tungumáli.
Myndlist
Samsýning á dimm-
asta tíma ársins
Hekla Dögg
Jónsdóttir
Í DAG verður opið frá klukkan
13 til miðnættis í Listasetrinu á
Hólmaslóð. Þá lýkur listsýn-
ingu Lafleur auk þess sem
hægt verður að kaupa bækur á
sérstöku tilboðsverði, m.a.
þrjár glænýjar bækur frá Laf-
leur, Sögu heimspekinnar eftir
Gunnar Dal og Allar smásögur
Tolstoys.
Gestum gefst kostur á að
gæða sér á ljúffengum réttum
þar sem hæst ber hörpuskeljarrétt, matreiddan af
Lafleur að hætti og eftir tilsögn Jóhönnu Vigdís-
ar. Nú matreiðslubók Jóhönnu Vigdísar verður
einmitt til sölu á sérstöku tilboðsverði.
Bókmenntir
Listasetrið á
Hólmaslóð opið
Benedikt S.
Lafleur
ÍSLENSKA heimildarmyndin Hvert
örstutt spor, sem sýnd var hér á landi
í fyrravor, hefur hlotið mikla dreif-
ingu og verið sýnd víða um heim.
Myndin fjallar um mænuskaða og í
henni er sögð saga ungrar stúlku,
Hrafnhildar, sem slasaðist alvarlega í
bílslysi hér á landi árið 1989 og
skaddaðist á mænu. Það er móðir
Hrafnhildar, Auður Guðjónsdóttir,
sem gerði myndina í samvinnu við
Sagafilm og er tilgangurinn með
henni sá að vekja athygli á sjúkdómn-
um og hvetja veröldina til að taka
saman höndum með íslenskum heil-
brigðisyfirvöldum og Alþjóðaheil-
brigðisstofnunni í að safna upplýs-
ingum um mænuskaða en talsvert
hefur skort á að nægilega upplýs-
ingar liggi fyrir um sjúkdóminn.
Mænusködduðum fjölgar
„Þeim sem mænuskaðast fjölgar
stöðugt, aðallega vegna umferð-
arslysa, íþrótta, afþreyingar og of-
beldis og eru börn að verða stærri og
stærri hópur sem verður fyrir
barðinu. Þrátt fyrir miklar framfarir í
læknavísindum sl. hálfa öld hefur
meðferð á mænuskaða lítið breyst.
Endurhæfingarstefnan er góð svo
langt sem hún nær en endurhæfing
er ekki lækning.
Með Hvert örstutt spor hrindum
við af stað nokkurskonar vitund-
arvakningu um alvarleika mænu-
skaða og hvetjum þjóðir heims til að
taka höndum saman í baráttunni
gegn honum,“ segir Auður sem á veg
og vanda af því að koma af stað
gagnabanka um mænuskaða en
markmið hans er að safna upplýs-
ingum um þær meðferðir sem beitt
er í dag við mænuskaða og taka
skipulega á lækningamálum þeirra
sem lömun hljóta vegna skaða á
mænu.
„Nú er til skoðunar í heilbrigð-
isráðuneytinu hvernig hægt er að
vekja athygli og áhuga á málefnum
mænuskaðaðra á alþjóðavettvangi.
Ísland hefur mikil alþjóðatengsl og
getur beitt áhrifum sínum og búið í
haginn fyrir mænuskaðað fólk og
lækna og vísindamenn sem starfa á
þessu erfiða sviði.“
Auður segir að markmiðið með
myndina sé að vekja athygli á mænu-
skaða á alþjóðavettvangi og að aug-
lýsa gagnabankann en heimsóknum í
hann hefur fjölgað rækilega í kjölfar
sýninga myndarinnar. Auður dreifir
myndinni sjálf ókeypis og allt sem
hún vinnur í þessu sambandi er góð-
gerðarstarf.
Sýnd í Hong Kong í janúar
Nú fyrir jólin sýnir þýska stöðin
Deutsche Welle myndina og mun
sýna hana nokkrum sinnum að sögn
Auðar en stöðin sendir út til fjölda
landa. „Danska ríkissjónvarpið hefur
sýnt hana nokkrum sinnum, Breska
stöðin Reality TV sem sendir út til
123ja landa hefur einnig sýnt hana
nokkrum sinnum en stöðin hefur
myndina til afnota í þrjú ár. Sjón-
varpsstöðvar í Ísrael, Pakistan,
Venezúela og Dóminíska lýðveldinu
hafa allar sýnt myndina. Tvær
stærstu stöðvar í Hong Kong munu
sýna myndina í janúar, það eru ATV
á World Channel og TVB sem sýnir
hana í þættinum Pearl Report.
Myndin verður sýnd í Ungverjalandi
fyrri hluta næsta árs og hefur
klukkustundar umræðuþátt um
mænuskaða í kjölfarið. Kynning á
myndinni er nú á leið til nýkjörins
varaforseta Ecuadors sem er mænu-
skaðaður og mun hann væntanlega
beita áhrifum sínum til sýningar
myndarinnar þarlendis,“ segir Auður
og bætir við að fjöldi annarra sjón-
varpsstöðva víða í veröldinni sé að
skoða myndina með tilliti til sýningar.
Kvikmyndir | Heimildarmyndin Hvert örstutt spor sýnd víða um heim
Fjallar um mænuskaða
AUÐUR Guðjónsdóttir gerði heimildarmynd ásamt Sagafilm um dóttur
sína sem skaddaðist á mænu í bílslysi fyrir þrettán árum síðan til að vekja
heimsathygli á mænuskaða og safna upplýsingum um lækningar á honum.
Morgunblaðið/Golli
Sýnd víða um veröld
„EF djassinn á
ekki að daga
uppi sem safn-
gripur, verður
hann að horfa
áfram veginn,“
segir djass-
saxófón- og pí-
anóleikarinn
Travis Sullivan í
samtali við dag-
blaðið Advocate í
Connecticutríki í Bandaríkjunum í
fyrradag. Travis Sullivan hefur
sýnt í verki að hann er ekki fastur á
klafa hefðarinnar, eins og flestir
skilja það hugtak, því hann er
stofnandi og hljómsveitarstjóri
stórsveitarinnar Bjorkestra, sem
sérhæfir sig í flutningi tónlistar
Bjarkar í bigband-útsetningum. „Í
mínum huga felst hefðin í því að
spila frábæra tónlist, frá hvaða
tíma sem við lifum,“ segir hann
ennfremur. Hljómsveitin Radio-
head og Björk segir hann dæmi um
framsækið tónlistarfólk í okkar
samtíma. Fari fólk á Broadway sýn-
ingar í dag, finni það ekki lengur
þá framsæknu tónlist sem þar óm-
aði fyrir 50 árum, þess vegna verði
djassinn að leita fyrir sér á öðrum
sviðum í dag.
Travis Sullivan kveðst hafa
kynnst Björk af plötum hennar
Post og Homogenic á miðjum 10.
áratugnum.
„Ég man að þegar ég heyrði
þessa tónlist fyrst, velti ég því fyrir
mér hvaðan þessi tónlist kæmi eig-
inlega. Það sem fyrir eyru mín bar
var mun framsæknara og þrungið
meiri sköpunarkrafti en það sem ég
var að hlusta á í djassinum. Hefð-
armódelið þar var skapað kringum
1940, en í mínum huga er hefðin
það að skapa eitthvað nýtt.“
Sullivan spilaði áður í amerísku
djassbandi með norrænni söng-
konu, og fyrir það útsetti hann sitt
fyrsta Bjarkarlag, Hyperballad.
Hugmyndin að Bjorkestra kviknaði
árið 2002, og spilaði sú sveit fyrst
opinberlega árið 2004. Hann lang-
aði að fylla upp í opnu svæðin í tón-
list Bjarkar í útsetningum sínum.
„Ef maður hugsar tónlist hennar
eins og landslag, þá eru mörg laga
hennar með opnum hljómrænum
svæðum. Mig langaði að fylla tón-
listina djasshljómum þar sem auðu
svæðin leyfðu. Tónlist Bjarkar er
mjög örvandi fyrir þá sem stunda
spuna og hljómrænt séð, þá hentar
tónlist hennar mjög vel fyrir djass-
aðar og nútímalegar útsetningar.“
Varð aða finna góðan söngvara
Snúnasta hlutskiptið í átján
manna sveit Sullivans er hjá söng-
konunni Beccu Stevens, þar sem
rödd Bjarkar er einstök, og setur
sterkan svip á lögin hennar. Sulliv-
an segir að að það fari enginn svo
glatt í skóna hennar. „Bakgrunnur
minn í tónlistinni er fyrst og fremst
úr hljóðfæraleik og ég hef alltaf lit-
ið á sönginn sem viðbót við heildar-
hljóminn – annan lit á striganum.
En þetta er einungis satt um það
sem að hljóðrænunni snýr. Auðvit-
að varð ég að finna söngvara sem
væri mjög fjölhæfur og ofboðslega
góður. Becca Stevens hefur bak-
grunn í djassi, en líka í tónlist
Bjarkar og er bara 22 ára.“
Bjorkestran hefur haft í nógu að
snúast að undanförnu og komið
fram í klúbbum og tónleikastöðum
á Manhattaneyju í New York og
víðar á austurströnd Bandaríkj-
anna. Aðspurður um aðferðafræði
sína við Bjarkarverkefnið segir
hann: „Ég nálgast tónlist Bjarkar
eins og ég myndi gera við hverja
aðra standarda djassins. Það sem
að mér snýr er fyrst og fremst það,
hvernig ég geti gert tónlistina sem
ánægjulegasta fyrir hlustandann.“
Bjorkestra
fyrir djass-
aða Björk
Nóg að gera við að
spila tónlist Bjarkar
Bjorkestra Spilar
á Manhattan
FIÐLULEIKARINN Evan Price,
sem leikur með Turtle Island
strengjakvartettinum í San Franc-
isco fékk jólapakkann sinn í fyrra
fallinu í ár. Fiðlunni hans sem stolið
var eftir tónleika í apríl í vor var
skilað í hendur hans í gær af vaskri
sveit lögreglumanna.
Evan Price er önnur fiðla í kvart-
ettinum fína, sem hlaut Grammy
verðlaunin á þessu ári fyrir plötu
sína 4 + Four.
Stuldurinn átti sér stað þegar
fiðluleikarinn vék eitt augnablik frá
fiðlu sinni á flugvellinum í Billings í
Montanaríki daginn eftir tónleika
þar í borg. Fyrr en varði var fiðlan
sem var afar verðmæt, Praga fiðla
frá 1879 horfin.
Evan Price fór sjálfur á stúfana og
leitaði á öllum helstu skransölum
borgarinnar, setti auglýsingar í
fiðlutímarit og gerði fiðlubúðum í
Bandaríkjunum og og Kanada við-
vart. Ekkert dugði, Price innheimti
tryggingafé sitt og keypti nýja fiðlu.
En sú gamla fannst.
Það gerðist þegar maður nokkur
reyndi að selja hana fiðlukaupmanni
í Ontario í Kanada, en svo vildi til að
fiðlusalinn, Ray Schryer er góðvinur
Price, vissi allt um horfna gripinn og
hafði selt Price fyrstu fiðluna sem
hann keypti..
Verðlaunafiðlari endurheimtir verðmæta Pragafiðlu frá árinu 1879
Þjófurinn ætlaði
að selja hana vini
eigandans
AP
Pragafiðlan Lögreglustjórinn í Billings Montana skilar fiðlunni góðu í
hendur eiganda síns á blaðamannafundi þar í borg.
Í HNOTSKURN
»Hvert örstutt spor var sýndhér á landi vorið 2005 og hef-
ur farið víða síðan.
»Myndin hefur þegar veriðsýnd í sjö löndum og bætast
þrjú lönd við í byrjun næsta árs.
» Myndin hefur verið þýdd áensku og spænsku og er sú
hugmynd í gangi að þýða hana
líka á arabísku þar sem 300 millj-
ónir manna tala það mál.
» Myndin hefur m.a verið sýndundir nöfnunum Þú munt
aldrei ganga framar og Krafta-
verk.