Morgunblaðið - 23.12.2006, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 2006 37
SIGURÐUR Jónsson, fram-
kvæmdastjóri SVÞ – Samtaka
verslunar og þjónustu, ritar til-
finningaþrungna grein í Morg-
unblaðið þriðjudaginn 19. desem-
ber undir fyrirsögninni „Ósvífin
hagsmunagæsla BSRB“. Tilefnið
er ályktun stjórnar BSRB þar sem
fagnað er ákvörðun utanríkisráðu-
neytisins að færa undir sýslu-
mannsembættið á Keflavík-
urflugvelli öryggisgæslu sem
einkaaðila var í sumar veitt umboð
til að annast. Þegar ákvörðun var
tekin um þá ráðstöfun í sumar
vakti það hörð viðbrögð frá al-
mennum borgurum og stétt-
arfélögum, Landssambandi lög-
reglumanna, Tollvarðafélagi
Íslands, auk BSRB sem færðu rök
fyrir því að löggæsla og almenn ör-
yggisgæsla ættu að vera á höndum
opinberra aðila.
Slíka þjónustu vill Sigurður hins
vegar láta bjóða út og þrýsta verð-
lagi þannig niður.
Arðsemiskrafa og fjárskortur
stundum varasöm blanda
Yrði þetta til hagsbóta fyrir
borgarann? Er sum opinber starf-
semi og þá ekki síst löggæsla og
öryggiseftirlit ekki einmitt þess
eðils að vafasamt geti verið að
undirselja hana markaðs-
lögmálum? Markaðslögmálin eru
víða góð til síns brúks en það á þó
ekki alls staðar við.
Það varð að minnsta
kosti niðurstaðan
varðandi eftirlit með
öryggi járnbraut-
arlesta í Bretlandi.
Jafnvel þótt strang-
ar formlegar kröfur
væru gerðar um ör-
yggisstaðla sem
slíkum eftirlits-
aðilum var gert að
fylgja varð veruleik-
inn annar þegar
tvennt var virkjað
saman: Að skapa
eigendum viðkomandi fyrirtækis,
sem sinnti eftirlitinu, eins mikinn
arð og kostur var og um leið halda
kostnaði í lágmarki. Þetta reyndist
lífsháskaleg blanda enda voru al-
varleg slys rakin beint til þessa
kokteils.
Síðan er hitt að um opinbert ör-
yggiseftirlit og almenna löggæslu
gilda margvíslegar reglur og lög
sem einkafyrirtæki eru und-
anþegin. Hvers vegna skyldu þess-
ar reglur og þessi lög hafa verið
sett? Ef þau eru óþarfi, hvers
vegna ekki að afnema þau? Um
þetta fjallaði 41. þing BSRB sem
haldið var í október sl. og ályktaði
m.a. eftirfarandi: „Um opinbera
stjórnsýslu gildir ákveðinn laga-
rammi til að tryggja al-
mannahag og í sam-
ræmi við það eru
gerðar strangar kröfur
til opinberra embættis-
manna á sviði löggæslu
varðandi fagmennsku,
menntun og hæfni.“ Í
sömu ályktun er vikið
að einkavæðingu örygg-
isgæslunnar á Keflavík-
urflugvelli og henni
mótmælt með eftirfar-
andi rökum: „Slík ör-
yggisgæsla hlýtur að
falla undir starfsemi
opinberra löggæsluyfirvalda sem
hafa m.a. það hlutverk að halda
uppi allsherjarreglu og tryggja ör-
yggi íslenskra borgara á íslensku
landsvæði. Þá má ekki gleyma því
að meginmarkmið einkarekinna
fyrirtækja er að skila hagnaði og
er hætt við að slík sjónarmið ráði
för við reksturinn. Það getur í
þessu tilviki haft áhrif á öryggi
þeirra borgara sem um Leifsstöð
fara hverju sinni.“
Þessari afstöðu reiðist fram-
kvæmdastjóri SVÞ og segir hana
vera „freklega móðgun og ósvífni“
í garð starfsmanna þeirra einka-
fyrirtækja sem annast hafa örygg-
isgæslu á Keflavíkurflugvelli frá í
sumar og er stjórn BSRB krafin
„um afsökunarbeiðni“ fyrir þeirra
hönd, svo og fyrirtækja „og alls
almennings“.
SVÞ vill leggja niður störf
opinberra starfsmanna
Hér snýr framkvæmdastjórinn
öllu á hvolf. Um er að ræða starf-
semi sem tekin var undan op-
inberum aðilum tímabundið. Sig-
urður Jónsson hvetur til þess í
grein sinni að lengra verði gengið
í slíku og því fylgt sem hann kall-
ar „útvistunarstefnu ríkisins“.
Hún felur það væntanlega í sér að
leggja niður störf opinberra starfs-
manna og fela þau einkaaðilum í
hendur. Þetta telur fram-
kvæmdastjórinn greinilega heppi-
legri kost en að opinberir starfs-
menn sinni þessum verkefnum.
Móðgunargjörnum mönnum í op-
inberri þjónustu þætti þetta ef-
laust tilefni til þess að stinga niður
penna og fara fram á afsök-
unarbeiðni. Það er þó fráleitt að
persónugera málin með þessum
hætti á hvorn vænginn sem er,
hinn opinbera eða hinn einka-
rekna. Á báðum stöðum vinnur
örugglega ágætt fólk, upp til hópa.
Spurningin snýst hins vegar um
fyrirkomulag, þau lög og þær regl-
ur sem fólk starfar samkvæmt, þá
menntun sem tilskilin er til að
gegna tilteknum störfum og þau
markmið sem stofnanir og fyr-
irtæki starfa samkvæmt. Þetta
hefur ekkert með „lögun og inn-
ræti“ einstaklinganna að gera eins
og framkvæmdastjóri SVÞ talar
um í grein sinni þegar hann gerir
stjórn BSRB upp skoðanir.
Skynsamleg niðurstaða
stjórnvalda
BSRB hefur komist að þeirri
niðurstöðu að utanríkisráðuneytið
hafi tekið skynsamlega stefnu
varðandi öryggisgæsluna á Kefla-
víkurflugvelli og hafa samtökin lát-
ið þá skoðun í ljósi. Á þeirri skoð-
un þarf hvorki að biðja Sigurð
Jónsson né nokkurn annan afsök-
unar.
Löggæsla og almenn öryggisgæsla
á hendi opinberra aðila
Ögmundur Jónasson svarar
grein Sigurðar Jónssonar,
framkvæmdastjóri SVÞ
» BSRB hefur komistað þeirri niðurstöðu
að utanríkisráðuneytið
hafi tekið skynsamlega
stefnu varðandi
öryggisgæsluna á
Keflavíkurflugvelli
og hafa samtökin látið
þá skoðun í ljósi.
Ögmundur Jónasson
Höfundur er formaður BSRB.
RÍKISSTJÓRNIN hefur gumað
mikið af því undanfarið, að hún hafi
verið að gera stórátak í lífeyr-
ismálum aldraðra. En hver er sann-
leikurinn í því máli? Hann er sá, að
ríkisstjórnin hefur stigið hænufet í
lífeyrismálum aldr-
aðra. Lífeyrir aldraðra
einstaklinga (einhleyp-
inga) frá Trygg-
ingastofnun er nú 123
þúsund krónur á mán-
uði fyrir skatta. Miðað
er við þá sem ekki eru í
lífeyrissjóði og verða
að treysta eingöngu á
almannatryggingar.
Ríkisstjórnin ætlar að
hækka þessa fjárhæð
um þrjú þúsund krón-
ur um áramót eða í 126
þúsund krónur. Þetta
kalla ég hænufet. Það
breytir litlu eða engu
hvort lífeyrisþeginn
fær 123 þúsund eða
126 þúsund. Það er
jafnmikil hungurlús
eftir sem áður og engin
leið að lifa mannsæm-
andi lífi af þessari fjárhæð. Af þessari
fjárhæð verður lífeyrisþeginn að
greiða skatta og verða þá aðeins um
107 þúsund krónur eftir þegar þeir
hafa verið greiddir. – Fyrr í sumar
samdi ASÍ við atvinnurekendur um
leiðréttingu á launum launþega
vegna verðbólgunnar og inni í því
samkomulagi var, að aldraðir fengju
svipaða leiðréttingu en rausn-
arskapur ríkisstjórnarinnar var slík-
ur, að aðeins 400 lífeyrisþegar fengu
fulla leiðréttingu.
Mega vinna fyrir
25 þúsund á mánuði
Ekki tekur betra við þegar athug-
að er hvað lífeyrisþegar mega vinna
mikið án þess að bætur þeirra verði
skertar. Það eru 25 þúsund krónur á
mánuði. Þetta er hlægilega lág upp-
hæð. Ríkisstjórnin ætlaði upphaflega
að láta það ekki taka gildi fyrr en á
árunum 2009 og 2010, að lífeyr-
isþegar mættu vinna fyrir einhverju
lítilræði án þess að bætur þeirra
væru skertar. En nú hefur hún flýtt
gildistökunni til næstu áramóta
vegna þrýstings frá samtökum aldr-
aðra. Telur ríkisstjórnin
sig hafa unnið stórvirki
með því að flýta gild-
istöku á þessu lítilræði
til næstu áramóta! En
þetta er aðeins hænufet,
sem ríkisstjórnin er að
stíga.
Reiðir og vonsviknir
Eldri borgarar eru
bæði reiðir og von-
sviknir vegna fram-
komu ríkisstjórnarinnar
við þá. Ríkisstjórnin
hefur komið mjög illa
fram við aldraða. Hún
hefur hundsað þá og
hafnað réttlátum kröf-
um þeirra um kjarabæt-
ur. Það sem rík-
isstjórnin hefur gert í
kjaramálum aldraðra er
að veita þeim algera
hungurlús. Neysluútgjöld ein-
staklinga samkvæmt nýrri könnun
Hagstofunnar eru nú 210 þúsund á
mánuði. Ríkisstjórnin lætur aldraða
einstaklinga, sem ekki eru í lífeyr-
issjóði, fá 123 þúsund á mánuði. Það
vantar 87 þúsund krónur á mánuði
upp á, að þessi lífeyrir nái meðaltals-
neysluútgjöldum einstaklinga sam-
kvæmt könnun Hagstofunnar. Nú
finnst eldri borgurum mælirinn full-
ur. Þess vegna ræða þeir nú í fullri
alvöru um sérframboð til alþingis. En
það er enn tími til stefnu fyrir stjórn-
málaflokkana. Ríkisstjórnin getur
enn tekið sig á og stjórnarandstaðan
getur stórbætt tillögur sínar. Þær ná
enn ekki nógu langt.
Mælirinn er fullur
Björgvin Guðmundsson skrifar
um málefni aldraðra
Björgvin Guðmundsson
»… ríkis-stjórnin hef-
ur stigið hænu-
fet í lífeyrismál-
um aldraðra.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Stundum er sagt: Hann er ástfanginn í henni.
BETRA VÆRI: Hann er ástfanginn af henni.
(Ath.: fanginn merkir fangaður.)
Gætum tungunnar