Morgunblaðið - 19.12.2007, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2007 41
frá þeim að svörin urðu víðfræg, síðan
hafa ekki verið bornar brigður á ræðu-
mennsku hans.
Í desember veturinn 1959 hringdi
Þráinn og vantaði dýralækni, mér
fannst norðaustan éljagangur og kol-
niðamyrkur ekkert spennandi, en
Þráinn taldi vel bílfært út í Gunn-hild-
argerði, hann myndi koma á móti mér
inn með Fljótinu. Hann mætti mér
innan við Straum, mitt hafurtask flutt
yfir í rússajeppann, síðan var spýtt í,
þrusað í gegnum skaflana, krækt
framhjá þeim verstu og eftir stuttan
tíma vorum við komnir í Gunnhildar-
gerði. Það var auðvelt fyrir dýralækn-
inn að segja Þráni til, hann skildi nokk
hvað ég var að fara, og fór eftir leið-
beiningunum og kunni að þakka fyrir
sig.
Á leiðinni til baka var komið ágætt
veður, logn og á stjörnur á himni. Við
sáum Tunglið koma upp í Dyrfjalla-
gáttinni. Það var stórkostlegt að
stoppa á ásnum utan við Kirkjubæ,
horfa til Dyrfjallanna og yfir Héraðið.
Frá þeirri stundu vorum við Þráinn
vinir. Er við ókum um Kirkjubæ sagði
hann mér sögur af presti (Séra Sig-
urjóni) og mannlífinu í Tungunni. Þrá-
inn var frábær sögumaður. Halldór
Halldórsson íslenskufræðingur og
prófessor segir austfirska sögutækni
sérstaka og þegar Þráinn „brilleraði“ í
frásögum sínum fann ég að Halldór
hafði rétt að mæla. Er við ókum
framhjá Litla Steinsvaði gat Þráinn
þess að ferðalag okkar hefði getað orð-
ið þægilegra, hefði verið kominn bíl-
heldur ís á Fljótið og hafði svo eftir orð
karls nokkurs í Hjaltastaðaþinghánni,
sem sagði eitthvað á þessa leið „Mikið
helvítis tíðarfar er þetta, komið langt
fram í nóvember og Fljótið ófrosið
enn“
Þráinn var ein af stofnendum Rót-
arýklúbbs Héraðsbúa og svo sannar-
lega drifkraftur klúbbsins meðan hans
naut við. Hann átti hugmyndir af
mörgu, sem klúbburinn kom til leiðar,
svo ekki séu nú gleymdar allar ferð-
irnar sem hann dreif okkur í upp á fjöll
og um allar sveitir allt norður í Mý-
vatnssveit og víðar. Hann var alla tíð
mikill sjálfstæðismaður, lagði alltaf
gott til málanna enda sveitarstjórar-
maður og oddviti í Fellahreppi meðan
heilsan leyfði. Sem vinur, héraðsdýra-
læknir og síðar heilbrigðisfulltrúi átti
ég alltaf fullan skilning Þráins Jóns-
sonar og þáði mörg ómetanleg ráð hjá
honum.
Óbilandi maður, hvað best mátti sjá
hin siðari ár, er hann var orðinn mikið
veikur, tók hann á móti gestum sagði
sögur og ræddi þjóðmálin og fylgdist
með öllu.
Inveldur kona Þráins, yfirveguð
dugnaðarkona, stóð með honum alla
tíð.
Við Hulda sendum Ingveldi og
börnum okkar innilegustu samúðar-
kveðjur og biðjum góðan Guð að
blessa minningu Þráins Jónssonar.
Jón Pétursson.
Sögumaður með rætur í íslenskri
bændamenningu er fallinn frá. Leiðir
okkar Þráins Jónssonar lágu víða
saman á 8. og 9. áratug síðustu aldar –
m.a. í Skólanefnd Egilsstaða- og
Fellahrepps og fleiri opinberum
nefndum, í stjórnum hlutafélaga, í
blaðaútgáfu og á vettvangi stjórnmála.
Það er sama hvar borið er niður í
minningunni, samstarfið við Þráin var
ekki bara hnökralaust heldur einnig
gefandi og ánægjulegt. Fyrir það vil
ég þakka. En það er þó ekki þetta fé-
lagsmálavafstur sem er mér efst í
huga þegar Þráins er minnst heldur
þær stundir sem mér gáfust með hon-
um þess utan, á kaffibarnum á Egils-
staðaflugvelli eða annars staðar þar
sem næði gafst til að hlusta á sögur
hans af mönnum og málefnum. Hann
var sögumaður sem bændamenningin
íslenska gat af sér en slíkir sögumenn
eru nú óðum að hverfa af sjónarsvið-
inu og enginn tekur við þeirra arfleifð
nema þá e.t.v. að hluta tæknivæddir
bloggarar samtímans. Þær eru
ógleymanlegar margar sögur Þráins
Jónssonar. Ég þakka fyrir að hafa
fengið að heyra þær milliliðalaust.
Blessuð sé minning Þráins Jónssonar.
Við Elísabet sendum Ingveldi,
börnum þeirra Þráins og afkomendum
samúðarkveðjur.
Ólafur Guðmundsson,
fv. skólastjóri.
✝ Tómas AuðunnRagnar Bern-
harðsson fæddist á
Vöðlum í Mosvalla-
hreppi í Önund-
arfirði í Vestur-
Ísafjarðarsýslu 18.
mars 1919. Hann
lést á Hjúkr-
unarheimilinu Sól-
túni 11. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Halldór Bern-
harður Halldórsson
búfræðingur og
bóndi á Vöðlum, f. 1879, d. 1937,
og Kristín Tómasdóttir, f. 1884,
d. 1969. Systkini Tómasar voru
Þorsteinn, f. 1915, d. 2007,
kvæntur Auði Steinsdóttur, Hall-
dóra, f. 1921, d. 2006, gift Einari
Pálssyni og Halla, f. 1926, d.
1949.
Tómas ólst upp á Vöðlum og
stundaði nám í forskóla sveit-
arinnar og var svo einn vetur við
nám á Bændaskólanum á Hólum.
Hann stundaði ýmis
sveitastörf, bæði
heima á Vöðlum og
sem vinnumaður í
Húnavatnssýslu uns
hann fluttist til
Reykjavíkur 1947.
Þar réðst hann til
vinnu hjá Sigurði
Jónssyni múr-
arameistara, en á
árinu 1950 hóf
hann störf sem lag-
ermaður hjá Raf-
tækjaverslun Ís-
lands hf. og vann
þar út starfsævina. Hann lét af
störfum á árinu 1993. Tómas
hafði alla tíð yndi af útiveru og
ferðaðist víða um landið, oft í
gönguhópum á vegum Ferða-
félags Íslands. Hann hafði mikinn
áhuga á ljósmyndun og liggur
eftir hann mikið safn landslags-
mynda úr ferðalögum hans.
Útför Tómasar fer fram frá
litlu kapellunni í Fossvogi í dag
og hefst athöfnin klukkan 13.
Margt kemur upp í hugann nú
þegar komið er að kveðjustund
Tómasar föðurbróður míns. Tómas,
eða Tommi frændi eins og við köll-
uðum hann, hefur einhvern veginn
alltaf verið stór hluti af minni fjöl-
skyldu.
Mínar fyrstu minningar um
Tomma frænda eru án efa tengdar
jólunum því að það passaði alltaf að
þegar jólin voru hringd inn var
Tommi mættur prúðbúinn með
pakka. Segja má að hann hafi komið
með jólin á heimilið á hverju ári.
Árin sem „amma niðri“ bjó hjá
okkur var hann tíður gestur á heim-
ilinu, enda lét hann sér mjög annt
um móður sína. Það var alltaf gott
að vera í návist Tomma og þó að
hann hafi ekki flaggað sínum tilfinn-
ingum áttum við oft saman löng og
góð samtöl. Ég var svo heppin að
vinna með Tomma í fyrirtæki föður
míns á árunum 1973-1976 og kynnt-
ist honum því einnig frá annarri hlið.
Eftir að mamma dó 1984 má segja
að ég hafi „erft“ Tomma um hátíðir.
Til okkar kom hann alltaf prúðbúinn
á jólum, áramótum, páskum og svo
auðvitað á stórum stundum eins og í
fermingar og útskriftir barna
minna, og minnast þau Tomma
frænda með mikilli hlýju.
Í mörg ár bjó Tommi frændi á sín-
um vinnustað í Raftækjaverslun Ís-
lands hf. og hafði þá það aukastarf
að vera húsvörður. Árið 1992 fluttist
hann svo í hús pabba að Selvogs-
grunn 25. Var mjög notalegt að vita
af þeim bræðrum saman enda var
sérlega gott samband þeirra á milli.
Í 10 ár litu þeir til með hvor öðrum
og snæddu yfirleitt saman kvöld-
verð.
Tommi frændi veiktist svo í febr-
úar 2002 þegar hann fékk blóðtappa
í heila. Við tóku erfiðar sjúkrahús-
legur, í 2 vikur á Borgarspítalanum
og eftir það 7 mánaða dvöl á Landa-
kotsspítala því ljóst var að hann
myndi þurfa mikla umönnun í fram-
haldinu. Í október 2002 datt Tommi
frændi í lukkupottinn þegar hann
fékk herbergi á Hjúkrunarheimilinu
Sóltúni þar sem hann svo bjó í rúm-
lega fimm ár við þær bestu aðstæð-
ur sem hægt var að hugsa sér. Á Sól-
túni vinna englar í mannsmynd og
er ég sannfærð um að síðustu fimm
árin hans urðu honum til mikillar
gleði og starfsfólk Sóltúns lýsir hon-
um sem hróki alls fagnaðar, jákvæð-
um og þakklátum manni.
Kæri Tommi frændi, ég vissi allt-
af að þið pabbi væruð nánir en ekki
hvarflaði að mér að þú færir svona
fljótt á eftir honum. Jólin verða svo
sannarlega með ólíku sniði þetta ár-
ið nú þegar bræðurnir frá Vöðlum
hafa báðir kvatt okkur með minna
en 3 mánaða millibili.
Elsku Tommi frændi, hafðu þökk
fyrir allt sem þú gerðir fyrir mig og
mína fjölskyldu og einnig mörg
ógleymanleg samtöl í Sóltúni, þegar
hugurinn reikaði víða.
Guð blessi Tomma frænda.
Þín frænka,
Halla Kristín.
Ljúfar minningar koma upp í hug-
ann þegar hugsað er til góðs vinar,
Tómasar Bernharðssonar, sem lést
11. desember á hjúkrunarheimilinu
Sóltúni. Tómas var að svo mörgu
leyti einstök persóna, sem lifði lífi
sínu af æðruleysi, tillitssemi, ljúf-
mennsku og hógværð. Kynni okkar
Tómasar ná aftur til ársins 1973,
þegar samband okkar Höllu hófst,
en Tómas var föðurbróðir hennar og
hefur alla tíð skipað stóran sess í
fjölskyldunni. Þorsteinn faðir Höllu
og bróðir Tómasar lést hinn 20. sept-
ember sl., 92 ára að aldri. Það varð
því stutt á milli bræðranna sem alla
tíð voru mjög samrýndir og gátu
vart hvor án annars verið.
Tómas gat komið fyrir sjónir sem
ómannblendinn og einrænn, en þeir
sem kynntust honum sáu fljótt
hversu hlý og margbrotin persóna
hann var. Hann var fæddur og upp-
alinn á Vöðlum í Önundarfirði og
flutti suður árið 1947, þá orðinn 28
ára gamall. Lífiðí sveitinni stóð því
alltaf nærri huga hans og kunni hann
ótalmargar sögur að segja að vestan,
enda sögumaður góður. Helstu
áhugamál voru ferðalög, en sérstak-
lega gönguferðir um íslenska nátt-
úru.
Alltaf var gaman að heimsækja
Tómas á lagerinn hjá Raftækjaversl-
uninni. Hann var lagermaður af
gamla skólanum; henti engu, hafði
nákvæmar reiður á smæstu hlutum
og vissi upp á hár hvar allt var að
finna, þó svo að stundum virtist allt á
rúi og stúi á lagernum. Það þurfti
ekki mikið til að koma Tómasi af stað
í samræðum, því hann fylgdist vel
með því sem var að gerast í þjóð-
félaginu. Þær ótalmörgu stundir
sem við spjölluðum á lagernum voru
svo sannarlega gefandi og í einrúmi
var hann mjög ræðinn. Því hefur
verið haldið fram að Tómas hafi ver-
ið skyggn og séð ýmsa hluti sem
okkur hinum eru huldir. Ýmislegt
studdi þetta í fasi hans og framkomu
og hversu hann var sjálfum sér næg-
ur og lítillátur um alla hluti.
Eftir að Tómas hætti að vinna
flutti hann til Þorsteins bróður síns
og var mjög gaman að fylgjast með
hversu samrýndir og samtaka þeir
bræður voru. Tómasi líkaði mjög vel
að búa hjá Þorsteini og var hörku-
duglegur til allra verka, hvort heldur
var að hirða garðinn eða moka snjó
af tröppunum og úr innkeyrslunni.
Tómas veiktist illa á árinu 2002 og í
kjölfarið fékk hann vistun á Hjúkr-
unarheimilinu Sóltúni. Þrátt fyrir
ýmsan lasleika átti Tómas frábæran
tíma í Sóltúni, þar er allur aðbún-
aður eins og best getur orðið og
starfsfólkið er í einu orði stórkost-
legt. Vegna veikindanna varð tals-
verð breyting á persónuleika Tóm-
asar, maðurinn sem hafði lengst af
verið einrænn og hlédrægur varð
hrókur alls fagnaðar í Sóltúni, þar
sem hlýjan og húmorinn fékk
óhindrað að njóta sín. Hans er sárt
saknað af starfsfólki og vistmönnum.
Blessuð sé minning Tómasar.
Þorgeir.
Tommi frændi var mikið ljúf-
menni og rólegheitamaður. Sjálfur
kvæntist hann aldrei og varð ekki
barna auðið svo að fjölskylda Þor-
steins bróður hans (afa míns) var
hans nánasta fjölskylda.
Tommi eyddi öllum hátíðum með
fjölskyldunni, jólum, áramótum,
páskum og öðrum stórviðburðum,
fyrst í Selvogsgrunninum, þar til
amma Auður lést, og eftir það heima
hjá mömmu og pabba, fyrst í
Kambaselinu og seinna í Hæðarsel-
inu. Það var skemmtilegt að fylgjast
með þeim bræðrum um jólin. Þeir
voru að sjálfsögðu vanir því að
leggja sig eftir stórar máltíðir þegar
þeir snæddu heima hjá sér, svo þeir
urðu yfirleitt ansi lúnir eftir matinn
og sofnuðu iðulega í sófanum við
mikla kátínu okkar systkinanna. Ein
jólin sofnaði Tommi meira að segja
ofan í súpuskálina og það vakti held-
ur betur lukku hjá okkur krökkun-
um.
Tommi lagði ávallt mikla áherslu á
að gefa okkur systkinunum góða bók
í jólagjöf. Bækurnar frá Tomma
voru alltaf í miklu uppáhaldi hjá mér
og ófáum jólanóttum var eytt upp í
rúmi með bók frá honum í hönd. Ég
hugsa að Tommi eigi stóran þátt í
því hversu mikill bókaormur ég er í
dag.
Ég á margar skemmtilegar minn-
ingar um Tomma. Hann var ákaf-
lega vandvirkur maður og mikill
dugnaðarforkur. Afi réð mig stund-
um í vinnu á sumrin, þegar ég var á
unglingsárunum, til að dytta að
ýmsu heima við í Selvogsgrunninum,
en þar bjó Tommi líka. Það þurfti að
bera á grindverkið, bera á grasið,
mála gluggakistur og ýmislegt
fleira. Alltaf tók Tommi þátt, hann
gekk í öll verk og vann þau óaðfinn-
anlega þrátt fyrir að vera kominn vel
á áttræðisaldur.
Þegar ég var lítil skotta, kannski
11-12 ára, leyfði afi mér að vinna á
lagernum í Raftækjaversluninni í
nokkra daga, en þar vann Tommi
sem lagerstjóri. Tomma fannst
hreint ekki leiðinlegt að sýna litlu
frænku öll vinnubrögðin, kenna mér
að búa til reikninga, pakka vörum og
allt sem fólst í vinnunni hans. Mér
fannst þetta ofsalegt sport.
Fyrir tæpum 6 árum veiktist
Tommi og síðustu árin hefur hann
búið á Hjúkrunarheimilinu Sóltúni.
Þar hefur farið afskaplega vel um
hann og honum hefur liðið mjög vel.
Starfsfólkið hefur verið honum mjög
gott og hugsað vel um hann. Hann
hefði ekki getað búið á betri stað og
við fjölskylda hans erum starfsfólk-
inu þar afar þakklát fyrir að hafa bú-
ið honum svona gott heimili.
Bræðurnir Tommi og afi Þor-
steinn voru alltaf svo nánir. Nú eru
ekki nema tæpir 3 mánuðir síðan afi
lést. Greinilegt er að þeir gátu ekki
verið aðskildir lengi. Það hafa ef-
laust verið miklir fagnaðarfundir hjá
þeim þegar þeir hittust aftur.
Blessuð sé minning elsku Tomma.
Þórey.
Elsku Tommi.
Alveg frá því að við munum eftir
okkur hefur þú verið órjúfanlegur
partur af tilveru okkar. Þú varst afar
nægjusamur og hlédrægur maður,
en eftir að þú veiktist árið 2002 kom
fram ný hlið á þér. Einræni mað-
urinn hvarf eins og dögg fyrir sólu
og fram á sjónarsviðið steig maður
sem hafði svo sannarlega ánægju af
lífinu, leyfði sér dekur og var hlý-
legri en nokkru sinni fyrr. Minningin
af hinum „gamla“ Tómasi er okkur
þó enn afar kær og það er ekki síst
núna á jólunum sem þið bræðurnir
eruð okkur ofarlega í huga.
Það hefur verið skrýtið síðastliðin
ár að hafa þig ekki hjá okkur en við
vissum af þér í mjög góðu yfirlæti á
nýja heimilinu þínu, Sóltúni. Þar var
hugsað um þig eins og greifa og þú
naust þess til hins ýtrasta, ávallt
þegar við komum að heimsækja þig
tókstu á móti okkur með bros á vör,
skjalli og sagðir okkur frá hinum
ýmsu ævintýrum sem þú hafðir lent
í. Þau gátu verið allt frá því að vera
bernskuminningar, sjómennska og í
raun hvað sem er, en það var sér-
staklega ríkulegt og fjörugt ímynd-
unarafl sem þú bjóst yfir.
Við viljum koma á framfæri inni-
legum þökkum til starfsfólks Sóltúns
og allra sem komu að aðhlynningu
Tomma frænda okkar. Við hefðum
ekki getað hugsað okkur betri og
heimilislegri stað fyrir Tómas til
þess að dvelja á síðustu árin og þar
var hann hrókur alls fagnaðar,
mannblendinn og einlægur.
Það er ekki auðvelt að sjá á eftir
þér svo stuttu eftir fráfall bróður
þíns, afa okkar, en þið getið líklegast
ekki án hvor annars verið og sú til-
hugsun að þið séuð sameinaðir á ný
veitir okkur mestu huggunina á
þessum tímum. Þín verður sárt
saknað og veröldin er ekki söm án
þín, enda varst þú sannkallaður sól-
argeisli.
Þínar
Valdís og Hjördís.
Tómas
Bernharðsson
✝
Okkar kæra
ÁLFHEIÐUR HREFNA GUÐMUNDSDÓTTIR,
Skólabraut 1,
Hafnarfirði,
andaðist miðvikudaginn 12. desember.
Útförin auglýst síðar.
Edda Ársælsdóttir,
Skarphéðinn Orri Björnsson, Princess Symister,
Ingibjörg Hrefna Björnsdóttir, Ólafur Rafnar Ólafsson,
Björn Rafnar og Úlfur Snorri,
Sigurbjörn Jóhannes Björnsson,
Polly S. Guðmundsdóttir
og aðrir aðstandendur.
✝
Móðursystir okkar,
ÞORBJÖRG BJÖRNSDÓTTIR
frá Auðkúlu,
fv. bankastarfsmaður,
andaðist þriðjudaginn 11. desember.
Útför hennar verður gerð frá Dómkirkjunni fimmtu-
daginn 20. desember kl. 11.00.
Jarðsett verður í Selfosskirkjugarði.
Fyrir hönd annarra skyldmenna,
Guðrún Sigríður Þórarinsdóttir,
Björn Stefán Þórarinsson,
Kristín Þórarinsdóttir,
Ólafur Stefán Þórarinsson.