Morgunblaðið - 12.06.2008, Blaðsíða 8
8 FIMMTUDAGUR 12. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Sigtrygg Sigtryggsson
sisi@mbl.is
RÍKISSJÓÐUR ver árlega um
einum milljarði króna til nið-
urgreiðslna á húshitun og annarra
verkefna sem leiða eiga til lækk-
unar á húshitunarkostnaði þeirra
sem ekki hafa aðgang að hitaveitu.
Tæp 11% af íbúfjölda landsins
njóta niðurgreiðslna á húshit-
unarkostnaði, sem skiptist þannig
að 8% eru með beina rafhitun,
2,9% vegna upphitunar frá hita-
veitu sem er kynt með raforku
(ótryggri orku), olíu og öðrum
orkugjöfum sem til falla á viðkom-
andi svæði s.s. eins og sorp-
brennslum og frá frystihúsum.
Niðurgreiðslur á rafhitun miðast
við að hámarki 40.000 kWst/ári.
Stórhækkun á gasolíu beinir
sjónum að olíukyndingu
Stórhækkun á verði gasolíu á
undanförnum mánuðum hefur beint
athyglinni að eigendum húsa, sem
kynt eru með olíu. Olían hefur
hækkað jafnt og þétt og lætur
nærri að olía til húshitunar hafi
hækkað um 100% á einu ári. Ríkið
niðurgreiðir olíu til húshitunar hjá
eigendum húsa sem ekki hafa teng-
ingu við raforkunet landsins og
hafa því hvorki möguleika á hita-
veitu né rafhitun.
Hámark er á niðurgreiðslunum í
samræmi við rafhitunina og er þá
er fjöldi kWst umreiknaður til
fjölda olíulítra eða 5.375 L/ári mið-
að við 75% nýtingu en engu að síð-
ur greiða þeir langmest allra fyrir
kyndingu húsa sinni. Nú er svo
komið að aðeins tvö byggðarlög á
landinu, Grímsey og Flatey á
Breiðafirði, og örfáir afskekktir
sveitabæir njóta þessara nið-
urgreiðslna. Alls er um að ræða 32
hús.
Benedikt Guðmundsson, verkefn-
isstjóri hjá Orkustofnun, hefur um-
sjón með greiðslu olíustyrksins.
Hann segir að hækkanirnar að
undanförnu séu geigvænlegar. Nið-
urgreiðsla á meðalhús í fyrra, sem
er um 190 fermetrar, hafi verið 143
þúsund krónur.
Olíulítrinn til húshitunar
kostar núna 114 krónur
Miðað við nýjasta verðið á mark-
aðnum, sem er um 114 krónur lítr-
inn, verði niðurgreiðslan á með-
alhús á þessu ári um 290 þúsund
krónur ef fram heldur sem horfir.
Þetta er rétt um 100% hækkun.
Benedikt segir að sérfræðingar séu
jafnvel að spá enn meiri hækk-
unum á næstunni og því kunni
þessar tölur að hækka. Ríkið hefur
verið að greiða um 5 milljónir ár-
lega í olíustyrki en Benedikt reikn-
ar með að greiðslurnar eigi eftir að
stórhækka á þessu ári.
Að sögn Benedikts bárust um
250 umsóknir um niðurgreiðslu á
olíuhitun þegar lög um nið-
urgreiðslu á húshitunarkostnaði
voru sett árið 2002 en aðeins þeir
sem ekki hafa aðgang að raf-
orkukerfi landsins fá niðurgreiðslu
þar sem hinir eiga kost á nið-
urgreiddri rafhitun.
Auðvelt að fá nýlegar
raftúpur keyptar nú
Benedikt hvetur þá sem eru með
óniðurgreidda olíuhitun til húshit-
unar að breyta yfir í rafhitun þar
sem frekar auðvelt ætti að vera í
dag að fá raftúpur keyptar þar sem
nýjar hitaveitur hafa orðið til á
svæðum sem áður voru rafhituð og
menn hafa verið því að skipta út
hitunarkerfum hjá sér.
Á áttunda tug síðustu aldar varð
mikil hækkun á olíuverði á heims-
markaði. Í framhaldinu var gert
átak til að fækka olíukyntum hús-
um. Jarðhitaleit var stóraukin, nýj-
ar hitaveitur tóku til starfa og raf-
hitun húsa tekin upp þar sem því
var við komið.
Eins og fram hefur komið í frétt-
um að undanförnu eru stjórnvöld
að leggja um 170 milljónir króna til
jarðhitaleitar að hluta til vegna
mótvægisaðgerða vegna aflaskerð-
ingar á síðasta ári.
Borað í Grímsey
Jarðhitaleit hefur farið fram í
Grímsey á undanförnum árum.
Boranir hafa leitt í ljós að heitt
vatn er að finna í eynni en enn
kann að líða talsverður tími þar til
hægt verður að nýta það til upphit-
unar á húsum.
Milljarði króna varið árlega til að niðurgreiða húshitun og til aðgerða til að draga úr húshitunarkostnaði
Morgunblaðið/ÞÖK
STÆRSTA húsið í Grímsey er tæpir 350 fermetrar. Árlegur kynding-
arkostnaður hússins er um ein milljóna króna miðað við núverandi olíuverð.
Olíustyrkur frá ríkinu nemur væntanlega tæpum 600 þúsundum svo hlutur
eigandans í kostnaði við hitun hússins er rúm 400 þúsund
Morgunblaðið/ÞÖK
ALGENG stærð á einbýlishúsi á Seltjarnarnesi er 350 fermetrar. Hitaveitan
á Nesinu er ein sú ódýrasta á landinu og er áætlað að kyndingarkostnaður
350 fermetra húss sé á bilinu 90-110 þúsund á ári. Kjarvalshúsið þekkta,
sem er á myndinni, er nokkru stærra eða rúmir 500 fermetrar.
Olían hefur hækkað um 100%
32 hús fá niðurgreiðslur vegna olíukyndingar, flest í Flatey
og Grímsey Hvatt til að taka upp rafhitun ef mögulegt er
Ein milljón í Grímsey
100 þúsund á Nesinu
!
"
!
"
"
#" #$ #! #% # #&
'()
LÖG um jöfnun og lækkun hita-
kostnaðar voru samþykkt á Alþingi á
vorþinginu 1980 og tóku þau gildi 16.
júní sama ár. Með þessum lögum var
ákveðið að greiða olíustyrki vegna
þeirra sem búa við olíukyndingu.
Markmið laganna var einnig að taka
upp hagkvæmari orkunotkun og
orkusparnað og auka notkun inn-
lendra orkugjafa í stað olíu.
Á þinginu 1980 var einnig lögð
fram þingsályktunartillaga 10 þing-
manna Sjálfstæðisflokksins um
framkvæmdaáætlun í orkumálum
vegna húshitunar. Fyrsti flutnings-
maður var Þorvaldur Garðar Krist-
jánsson.
Í greinargerð með tillögunni kem-
ur fram, að á þessum tíma hafi 16,5%
alls húsnæðis í landinu verið kynt
með olíu og alls 46 þúsund einstak-
lingar hafi fengið olíustyrk. Ef miðað
er við fjóra íbúa í heimili, hafa um 10
þúsund íbúðir verið kyntar með olíu.
Fækkun olíukyntra húsa hefur því
verið gífurleg á þeim 28 árum sem
liðin eru frá því þessi tillaga var flutt.
Í greinargerð með tillögunni segir
orðrétt:
„Tillaga þessi til þingsályktunar
er flutt til að bæta úr því ástandi,
sem nú er hjá þeim hluta þjóðarinnar
sem notar olíu til upphitunar húsa.
Upphitunarkostnaður þessa fólks er
nú svo mikill að óbærilegt er.“
Þetta gæti átt við enn í dag!
Olíustyrkur
samþykktur
árið 1980