Morgunblaðið - 12.06.2008, Blaðsíða 14

Morgunblaðið/Frikki
Kynna nýjan heim Guðfinnur, Björn, Eyþór,
Dagný og Þórður vinna á kaffihúsinu í sumar.
Eftir Ylfu Kristínu K. Árnadóttur
ylfa@mbl.is
HVERNIG upplifa blindir að fara á kaffihús? Sjá-
andi fólk getur komist að því í sumar ef það leggur
leið sína á svokallað blint kaffihús sem opnar 17.
júní í húsi Blindrafélagsins. Ungblind, ungmenna-
deild blindrafélagsins, sér um reksturinn og munu
meðlimir félagsins, blindir og sjónskertir, sinna
þjónustustörfum.
Renna blint í sjóinn
„Við höfum verið að gera grín að því að við
séum að renna blint í sjóinn með þetta,“ segir
Bergvin Oddsson hjá Ungblind en blint kaffihús
hefur aldrei áður verið rekið lengur en nokkra
daga í senn. Í þetta skiptið verður það starfrækt
til 20. júlí. Hann segir viðtökur undanfarinna ára
þó hafa verið frábærar. Þegar fólk mætir á kaffi-
húsið býðst því að skoða matseðilinn áður en hald-
ið er inn í myrkvaðan salinn. Að því loknu leiðir
þjónustufólkið viðskiptavinina að borðum sínum.
„Það verða margir sjokkeraðir þegar þeir fara
inn í myrkrið og hræddir þegar við erum að þjóna
þeim til borðs og aðstoða þá við að setjast. Maður
heyrir að það byrja allir að hvísla. Það er eitthvað
við umhverfið,“ segir Bergvin. „Þegar fólk hefur
setið í myrkrinu í dálítinn tíma þá aðlagast augun
myrkrinu og fólk fer að sjá útlínur. Það er svolítið
skemmtilegt að fólk sér hvað er að vera blindur og
eins hvað það er að vera sjónskertur.“
Kokkarnir sem elda matinn á kaffihúsinu eru
sjónskertir. Spurður hvort þeir eldi nokkuð í
myrkri skellir Bergvin upp úr og segir að svo sé
ekki. Þeir eldi í birtu og njóti aðstoðar fullsjáandi
fólks frá Hinu húsinu.
Bergvin segir lítið um það að fólk helli niður eða
reki sig í, að öllum líkindum vegna þess hve mikið
það vandar sig og gætir sín. „Það er frekar að
þjónarnir labbi hver á annan.“
Fólk hvíslar ósjálfrátt í myrkrinu
Í HNOTSKURN
»Að verkefninu koma Ung-blind, Hitt húsið og Orkan
bensín.
»Blint kaffihús hefur áðurverið rekið í Blindrafélag-
inu en þá aðeins í mjög
skamman tíma í senn. Í ár
verður það starfrækt í rúman
mánuð eða til 20. júlí.
» Í Ungblind eru 40 ein-staklingar á landinu öllu.
Þeir eru á aldrinum 15-35 ára.
Starf Ungblindra felst m.a. í
því að aðstoða Blindrafélagið í
hvers kyns hagsmunabaráttu.
14 FIMMTUDAGUR 12. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
EYÞÓR Þrastarson, Hulda Hrönn Agnarsdóttir
og Karen Björg Gísladóttir æfa sund af miklu
kappi þessa dagana. Eyþór hefur tryggt sér rétt
til að keppa á Ólympíumóti fatlaðra (ÓF) sem
fram fer í Peking 6.-17. september nk. en þær
Hulda Hrönn og Karen Björg halda um miðjan
ágúst til Póllands þar sem þær taka þátt í Evr-
ópumeistaramóti þroskaheftra í sundi.
Fimm íþróttamenn, í þremur mismunandi
greinum, hafa náð lágmarki í sinni íþrótt og
þannig tryggt sér þátttökurétt á ÓF. Frestur til
þátttöku rennur út 7. júlí. ylfa@mbl.is
Morgunblaðið/G.Rúnar
Synda af miklum móð fyrir væntanleg stórmót
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
ÞANN 28. maí var stefna STEFs
gegn Istorrent ehf. þingfest fyrir
Héraðsdómi Reykjaness. Málið er
nýtt og til þess að fá staðfest lög-
bann sem STEF og þrjú önnur
rétthafasamtök, þ. á m. Smáís,
fengu lagt á starfsemi Istorrent 19.
nóvember 2007. Fyrra málinu var
vísað frá dómi þann 8. maí sl.
Með þingfestingu nýrrar stefnu
er í fyrstu aðeins tekist á um rétt-
arfarsleg atriði, samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins. Töluvert
langt er í að tekist verði á um efn-
islega hlið málsins sem er lögmæti
svokallaðra jafningjaneta og
ábyrgð rekstraraðila slíkra síðna.
Tæknin er komin til að vera
Það er enginn vafi á því að P2P-
tæknin, sem á íslensku hefur út-
lagst sem jafningjanet, er komin til
að vera. Fjöldi erlendra torrent-
síðna er íslenskum notendum að-
gengilegur. Það mun því ekki hafa
mikil áhrif á aðgengi notenda að
torrent-skrám þótt íslenskum síð-
um verði lokað.
Mikið hefur verið deilt um jafn-
ingjanetin. Tilvist tækninnar veld-
ur því að mjög erfitt er að fyr-
irbyggja að höfundarréttarvörðu
efni sé miðlað manna á milli.
Skattur á netnotendur?
Ein hugmynd er að láta þjón-
ustuveitendurna, þ.e símafyrir-
tækin, greiða hluta af áskriftar-
gjöldum netnotenda til höfundar-
réttarsamtaka. Í því felist lausn
sem sætti andstæð sjónarmið.
„Það er engin trygging fyrir því
að gjaldið hækki ekki allt of mikið
og þá gæti internetáskriftin orðið
óeðlilega há. Ég sé ekki hvernig
slík lausn yrði útfærð. Þetta hljóm-
ar betur en á endanum er þetta
ekki betra,“ segir Svavar Lúth-
ersson hjá Istorrent ehf.
„Fólki mun finnast gjaldið
ósanngjarnt,“ segir Svavar jafn-
framt.
Björn Víglundsson, fram-
kvæmdastjóri markaðssviðs hjá
Vodafone, segir viðræður við hags-
munasamtök skammt á veg komn-
ar. „Vodafone er jákvætt gagnvart
lausn í málinu enda vill fyrirtækið
ekki að vörur þess séu notaðar á
ólögmætan hátt. Við teljum hins
vegar fleiri þurfa að koma að slík-
um viðræðum eins og t.d opinbera
aðila en ekki bara SMÁÍS og önnur
hagsmunasamtök.“. Aðspurður um
afstöðu Vodafone til hugsanlegs
„skatts“ á internetáskriftir segir
Björn hana ekki liggja fyrir. Aðrar
leiðir séu færar. „Vodafone er
hlynnt því að vinna með hagsmuna-
samtökum eigenda höfundarrétt-
arvarins efnis að lausn málsins“
segir Björn.
Tæknin ekki á förum
 Fjöldi erlendra torrent-síðna er íslenskum notendum aðgengilegur
 Hagsmunasamtök vilja vinna að lausn með símafyrirtækjum og öfugt
Efni sem sótt er í gegnum jafn-
ingjanet kemur ekki frá einni tölvu
eða netþjóni. BitTorrent-
samskiptastaðallinn nýtir jafn-
ingjanet til að flytja mikið gagna-
magn án þess að upphafsmann-
eskjan þurfi að taka á sig allan
þungann við að dreifa því.
Jafningjanetið byggist á styrkleika
og bandbreidd þeirra notenda
netsins sem eru tengdir því hverju
sinni.
Engin ein tölva inniheldur allar
þær skrár sem eru aðgengilegar
notendum netsins. Hver notandi er
því bæði móttakandi og sendandi
gagna og miðlar þeim með skrá-
skiptihugbúnaði eins og t.d Az-
ureus fyrir PC-tölvur og Tomato
torrrent fyrir Mac.
Mörg erlend dómafordæmi eru um
að dreifing höfundarréttarvarins
efnis um jafningjanet teljist ólög-
mæt.
Rétthafar og samtök þeirra vilja
helst hafa hendur í hári forráða-
manna jafningjaneta þar sem það
er líklegra til að koma í veg fyrir
frekari brot í viðkomandi jafn-
ingjaneti.
Hvað eru skráarskipti gegnum jafningjanet?
„NÆSTA skref
hjá okkur í
STEFi er að taka
upp frekari við-
ræður við síma-
fyrirtækin. Sam-
starf af þessu tagi
hefur farið af
stað í Danmörku
á milli höfund-
arréttarsamtaka
og TDC-síma-
fyrirtækisins.
TDC býður sínum notendum upp á
aðgang að tónlist og hluti af áskrift-
argjaldi rennur til höfundarréttar-
samtaka. Aðgangur er veittur í
streymisformi til eigin notkunar.“
segir Eiríkur Tómasson, fram-
kvæmdastjóri STEFs. Eiríkur telur
hæpið að samstaða náist meðal rétt-
hafa um víðtækar heimildir til not-
enda um dreifingu á efni. „Heimildin
verður alltaf takmörkuð við notkun.
Rétthafar myndu aldrei fallast á
opna heimild til dreifingar, ekki síst
erlendir rétthafar. Enda eru fyrir-
tæki að þreifa fyrir sér með sölu tón-
listar á netinu. Við teljum að þessi
hugmynd um tónlist í streymisformi
myndi slá á skipti með skráarskipti-
forritum og greiðslur fengjust um
leið til rétthafa“.
Er streym-
isform
lausn?
Eiríkur Tómasson,
framkvæmdastjóri
STEFs.
RÁÐSTÖFUN barna í fóstur hefur
farið jafnt og þétt vaxandi á um-
liðnum árum og náði hámarki árin
2006-2007, en þá fóru hátt í hundr-
að börn í fóstur hvort ár um sig.
Alls voru 357 börn í fóstri á árinu
2007 sem er um 15% fjölgun á síð-
ustu fimm árum. Þetta kemur
fram í ársskýrslu Barnavernd-
arstofu 2006-2007. Að því er fram
kemur í skýrslunni munar mestu
um fjölgun tímabundinna fóst-
urráðstafana sem endurspeglar
vinsældir þessa úrræðis sem stuðn-
ingsúrræðis. silja@mbl.is
Alls 357 börn í
fóstri árið 2007
ALLS bárust 6.893 tilkynningar í
barnaverndarmálum árið 2006 og
er það fjölgun um 15% frá árinu á
undan. Árið 2007 bárust alls 8.410
tilkynningar sem nemur 22% fjölg-
un milli ára. Jafngildir það því að á
hverjum degi hafi barnavernd-
arnefndum landsins borist 23 til-
kynningar að jafnaði. Þetta er með-
al þess sem fram kemur í ársskýrslu
Barnaverndarstofu 2006-2007 sem
birt var á vef stofunnar. Þar kemur
einnig fram að þrátt fyrir mikla
fjölgun tilkynninga er ekki teljandi
breyting á fjölda þeirra mála sem
barnaverndarnefndir taka til rann-
sóknar. silja@mbl.is
Tilkynningum
fjölgar milli ára