Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1996, Síða 38

Fyrir tveimur árum varð Hans Ragnar Sigurjónsson, fyrrverandi
togaraskipstjóri, fyrir því áfalli að fá blóðtappa við heila. Hans var
heima í hádegismat þegar áfallið reið yfir. Honum var komið undir
læknishendur strax og nú tveimur árum síðar er hann
kominn til heilsu á ný. Hans, oftast kallaður Hansi, er fæddur
í Vestmannaeyjum árið1927 og bjó þar til sautján ára aldurs.
Hann reri þrjár vertíðir frá Vestmannaeyjum en ákvað að flytja suður
þar sem togaravæðingin var.
Ég var tilbúinn
aðstökkva
„I Vestmannaeyjum var útgerð smábáta en
í Reykjavík var meiri möguleiki á að fá pláss á
stærri bátum eða togurum. Ég kom til
Reykjavíkur árið 1944. Fyrst réð ég mig á
línuveiðarann Armann en fljótlega komst ég
um borð í Gylli gamla, sem var í eigu Kveld-
úlfsútgerðarinnar,“ segir Hans. „Það var
mikill munur að komast um borð í togara,
stærra skip og matur um borð í stað skrínu-
kostsins sem maður vandist um borð í vertíð-
arbátunum. Ég kunni strax við togara-
mennskuna og ekki síst vegna þess að
möguleikar á tekjum voru meiri.“
Hans fór aðeins þrjá túra á Gylli og þaðan
á Surprise og síðan á Þórólf. Af Þórólfi fór
hann í Stýrimannaskólann árið 1946. Frá
Stýrimannaskólanum tók hann meira fiski-
mannapróf árið 1948. Eftir það lá ekki annað
fýrir en að eyða starfsævinni á sjó.
„Það var nú ekki mikið í boði hvað varðar
framhaldsnám í þá daga. Launin til sjós voru
líka betri en þekktist í landi. Upp úr stríðs-
lokum var mokfiskirí á miðunum við landið
og gekk mjög vel,“ segir Hans. Að skólanum
loknum var Hans um borð í ýmsum togu-
rum, meðal annars sem bátsmaður á
Goðanesinu.
Hans fyrsta stýrimannspláss, sem annar
stýrimaður, var um borð í Þorkeli mána árið
1952 með Hannesi Pálssyni sem verið hafði
með Gylli og síðar Ingólf Arnarson. Þorkell
máni var einn af nýsköpunartogurunum í
eigu Bæjarútgerðar Reykjavíkur. Eftir tvö ár
um borð í Þorkeli mána fór hann á Hallveigu
Fróðadóttur, sem einnig var í eigu BÚR. Þar
var hann 1. stýrimaður í þrjú ár er hann tók
við skipstjórastarfmu á Jóni Þorlákssyni í
eigu sömu útgerðar. Þegar Þormóður goði
kom nýr til landsins árið 1958 var Hans
ráðinn skipstjóri. Þormóður goði kom í stað
Jóns Baldvinssonar sem strandað hafði við
Reykjanes. Það tók Hans því ekki nema tíu
ár frá því hann lauk prófi að fá nýjan togara í
hendur.
Þurfti að smala áhöfninni saman
Hansi segir að á þessum árum hafi verið
erfitt að fá góðan mannskap um borð í toga-
rana. Síldarævintýrið var í algleymingi og í
það sóttu yngstu og hörðustu sjómennirnir.
„Fyrstu árin þurfti maður að smala saman
áhöfninni um allan bæ - í misgóðu ásig-
komulagi - til að manna skipin. Astandið
lagaðist þegar færeysku sjómennirnir komu
til landsins. Það var töluvert atvinnuleysi í
Færeyjum og dugandi menn sóttu vinnu
hingað. Þeir sem voru kærulausastir duttu
hreinlega út en aðrir tóku sig á. Það verður
þó að viðurkennast að margir þessara manna
voru hörkukallar á sjó. Færeyingarnir voru
toppmenn og reyndust okkur vel,“ segir
Hans.
Eftir rúmt ár með Þormóð goða fékk Hans
tilboð frá Akranesi um að taka við nýjum
togara, Víkingi, en það skip var Hans lengst
með. Víkingi, sem er 1.000 tonna skip, hefur
verið breytt í loðnuskip og hann er enn
meðal aflasælustu skipa íslenska flotans.
„Víkingur var mjög gott skip. Þormóður
goði var mjög góður en Víkingur var betri,“
segir Hans ákveðið. „Víkingur var stærri og
fór ekki eins illa með sig í slæmu veðri. Alltaf
var gert út frá Akranesi en ég gerði það að ski-
iyrði að þurfa ekki að flytja frá Reykjavík.
Það voru margir hræddir við að taka þessi
stóru skip þegar þau komu fyrst. Ég var
tilbúinn að stökkva og það gekk upp.“
Víkingur kom til landsins 1960 og Hansi
var skipstjóri frá upphafi til ársins 1972 eða í
þrettán ár. Hann rótfiskaði á Víkingi, eins og
á fleiri skipum. Oftast var sótt á fjarlæg mið
38
Sjómannablaðið VIkingur