Andvari - 01.10.1965, Qupperneq 79

ANDVARI
HEIMUR SÖGUMANNSINS
169
vestur. Það blikaði á oddfylkinguna eins
og sverð kerúbans þegar hópurinn breytti
um stefnu.
Kannski voru þær aðeins að flytja sig
milli hafa. En daginn eftir var sjón-
heppnin enn meiri. Það var jafn kalt.
Hreggbólstrar óðu loftið, hlaðnir snjó.
Hópur grágæsa flaug í norðaustur þönd-
um vængjum. Oddfylkingin var hátt á
himni og flaug beint af augum. Þrettán
gæsir. Hurfu skjótt í þykkninu. Gæsir á
flugi.
Það samir vel villigæsum að fljúga
þegar veður eru óblíð og aðrir kvarta og
hnipra sig saman af kulda. Mikið er him-
inrúmið þegar oddfylking gæsanna, hinn
mikli spjótsoddur, hefur klofið það að
endilöngu.
Mér varð hugsað til Njálssona. Eg
gekk heim a^g náði mér í Islendingasögur.
Langt er síðan eg hef lesið þær í heild,
og allt í einu heyrði eg árin hrynja
niður með drunum, hrynja niður eins og
þunga akkerisfesti.
Það urðu góðir lesdagar. Tíminn leið
skjótt, en mér fannst sagan ekki nógu
löng. A nóttunni þegar eg var að lesa
heyrðust hljóð utan úr myrkrinu. Fljúg-
andi fuglar á sinni för.
Þegar eg sjálfur einstaka sinnum legg
land undir fót ferðast eg gjarna um staði,
þar sem eg er hagvanur. Eg fer um stóra
sögu, sem eg mætti í blindri ást æskunn-
ar, ást, sem alltaf er til staðar, þótt hún
kannski síðar opni augu mín. Eg get að-
eins nefnt: Blicher, Cervantes, Alexis
Kivi, Tolstoj, Melville, Islendingasögur.
Eg leitaði í þetta skipti til danskrar
skrautútgáfu á íslendingasögum, frá 1930
—1933, þriggja binda verk í tigulegum
folio. Bókin fellur með þunga framan í
mig þegar eg sofna undir lestrinum.
Eg vissi það raunar áður, en eftir að
hafa séð gæsirnar var það gjöfult fagnað-
arefni. Johannes Larsen hefur rnynd-
skreytt útgáfuna. Fjónbúinn, fuglamálar-
inn, náttúruþekkjari og náttúra sjálfur.
Nú er hann kominn á níræðis aldur, en
er mikill garpur, að vexti líkur Kveld-
úlfi, að sögn má sjá hann á sundi í sjó
á þeim árstíðum, þegar aðrir skjálfa við
þessa sjón í vetrarfrakka. Mælir lítt.
Teikningar Jóhannesar Larsens í þessu
riti munu sjálfsagt ekki verða eins mörg-
um til augnayndis og teikningar Norð-
manna í hinni frægu Heimskringluút-
gáfu. Hann endursegir hvergi söguna í
myndum. A þeim cru engir aðrir menn
cn norrænir fuglar. Hann teiknar íslenzkt
landslag. í tiginborinni ró. Þær orka á
mann í tónrænu samræmi. Óátakanleg
dráttlist, sem virðist fallast í faðma við
hina dulu, hljóðu, oft nokkuð Jrurrlegu
tjáningu íslendingasagnanna. Teikning-
arnar eru blátt áfram og brotalausar, grá-
leitar. Kyrrðin í hinu kalda landslagi er
hinn steinrunni friður að loknum at-
burði, eða rósemin, sem á undan honum
fór.
Johannes V. Jensen er sá sem stjórnað
hefur þessari síðustu og skrautlegustu út-
gáfu okkar, og hann hefur valið lista-
manninn eins og sjálfsagðan hlut og án
allrar vangaveltu.
Sjálfur hefur Johannes V. Jensen Jpýtt
Egilssögu. Auk þess kvæðin í öllum hin-
um. Karlmannlega þýtt, oft af kjarn-
miklu andríki. Túlkun hans er með yfir-
burðum gerð, vel má vera að skáldin
mundu ekki þekkja aftur hugsun sína.
Margir stílsnillingar hafa Jtýtt hinar
sögurnar með aðstoð málfræðinga. Frægir
fyrir ritlist sína eru ekki sízt þeir Vilhelm
Andersen, Ludvig Holstein og Tom
Kristensen. Það horfir til margs dýrmætis
í texta, sem eldri þýðingar hafa ekki tjáð.
Maður verður ekki fyrir vonbrigðum.
Það sem til er af J>ví Ijóðræna í frum-