Fálkinn - 30.01.1963, Blaðsíða 8

Ef þér eigið erfitt með svefn á næturnar, þá getið þér huggað yður
við það, að helmingur allra Bandaríkjamanna á í erfiðleikum með
svefninn. Einnig kemur fram í þessari grein, að engir tveir menn sofa
eins, og að öðlast má talsverða vitneskju um skapgerð okkar og til-
finningar með því að athuga hvernig við liggjum í rúminu.
SVÁFUD ÞÉR
Sváfuð þér illa í nótt? Vöknuðuð
þér hress og endurnærður og hófuð
starf yðar hvíldur og endurnærður eftir
nóttina? Eða lágu þér í örmum Mor-
feusar — hins duttlungafulla guðs
svefnsins — og veltuð yður þreyjulaus
fram og aftur í rúminu? Vöknuðuð þér
með verki í öllum skrokknum og voruð
þreyttari, er þér risuð úr rekkju, en
þegar þér lögðust til hvíldar?
Svefninn er nú á dögum eftirsóknar-
vert fyrirbrigði. Á okkar' tímum, tím-
um hins endalausa hraða og stöðugra
vandamála, þar sem taugar okkar eru
reyndar til hins ýtrasta, er svefninn
sjaldan gæfur og langþráður gestur.
Nýjustu niðurstöður rannsókna á
svefni manna í Ameríku eru þær, að
aðeins 50% — helmingur — Banda-
ríkjamanna njóti blessunar svefnsins
og sofi vel og reglulega. Þessar niður-
stöður má ekki skilja sem svo, að hinn
helmingur íbúanna þjáist af sjúklegu
svefnleysi. Viðfangsefni rannsóknarinn-
ar var, hvernig menn almennt þar í
landi eyða hinum átta svefntímum næt-
urinnar — með öðrum orðum, hvernig
við verjum þriðjungi alls lífs okkar.
Vísindamenn hafa hingað til ekki
haft mikinn áhuga á svefninum sem
rannsóknarefni. Yfirleitt taka menn
svefninn sem sjálfsagðan hlut. Við töl-
um um það hvernig við höfum sofið á
sama hátt og við töium um veðrið. Við
segjumst hafa „sofið sætt og rótt eins
og barn“ eða verið svefnlaus vegna
þess að „við borðuðum eitthvað sem
ekki var gott fyrir magann“ til dæmis.
En svefninn verðskuldar meiri athygli
en þetta. Samkvæmt kenningum sál-
fræðingsins Alfred Adlers er svefninn
önnur gerð af tilveru. Ef við eigum að
líta ögn nánar á svefninn er hyggileg-
ast að varpa fyrir borð þeirri ríkjandi
skoðun okkar, að svefniAn sé ekki
annað en nokkurra stunda ómeðvitað
ástand og einnig að svefninn sé eins
hjá öllum mönnum.
Það sem gerist þegar við sofum er
í rauninni það, að líffærakerfið slitnar
úr tengslum við umheiminn. En á sama
hátt og tilvera okkar og tilfinningalií
er mjög ólíkt hjá hverjum einstaklingi
í vöku, þá má segja að engir tveir menn
sofi eins.
Þar sem vaka og svefn eru þannig
álitin einstaklingsbundin, hefur það í
för með sér, að í svefni höfum við okkar
sérstöku venjur eins og í vöku. Við
liggjum í rúminu, snúum okkur og
byltum, öndum, hrjótum, tölum upp úr
svefninum — en hvert okkar gerir
þetta á sinn eigin máta.
Það er ekki hægt að fullyrða neitt
um það, að þannig eigum við að sofa
og alls ekki öðruvísi og heldur ekki að
bezt sé að fara eftir þessari forskrift og
engri annarri. Einn maður þarfnast
ekki sams konar svefns og annar og
engir tveir menn virðast þurfa að sofa
jafnlengi. Því betur sem við gerum
okkur Ijóst að við eigum að haga svefni
okkar algerlega eftir því sem okkur
finnst bezt og þægilegast fyrir okkur
sjálf, — því auðveldlegar gengur okkur
í stríði okkar við þetta undarlega fyrir-
brigði.
Svefninn hefur þann kost, að hann
getur gefið betri upplýsingar um það
sem þjáir okkur, heldur en rannsókn
sálfræðings á okkur í vöku.
Það kemur fram í svefni manna og
draumum eða draumleysi, hvernig þeir
bregðast við lífinu og erfiðleikum þess.
Við lifum í svefninum lífi okkar í tákn-
myndum.
Það sem hrærist í huga manns, er
kjarni í draumum hans. Og það höfðar
meir til framtíðarinnar en fortíðar-
innar.
Samkvæmt niðurstöðum bandarísku
rannsóknarinnar sem getið var hér að
framan, dreymir hraust fólk aldrei
neitt. Það ,er þess konar sjaldgæft fólk,
sem í vöku veldur starfi sínu, leysir
sérhvert vandamál og bjargar sérhverri
erfiðri aðstöðu. Á kvöldin tekst þessu
fólki að njóta áhyggjulauss lífs og hvíl-
ast síðan fullkomlega um nóttina í
draumlausum svefni. En draumleysi
getur einnig táknað hið gagnstæða. Það
getur verið merki um óleyst vandamál,
Hann er hvíldarlaus og í eilífri baráttu við sængurfötin
á nóttunni. Á daginn er liann innilega leiður á lífinu.
Sá sem slengir höfðinu nærri því út fyrir rúmið, er feim-
inn að eðlisfari og gjarn á að hlaupast á bx-ott frá skyld-
um sínum.
8 FÁLKINN