Menntamál - 01.03.1935, Qupperneq 31

MENNTAMÁL
29
Svar Sigurðar Jónssonar,
skólastjóra Miðhæjarskólans í Reykjavík.
í barnaskólunum hefir myndast sú venja, að kalla alla þá
skóla „æðri skóla“, sem hærri kröfur gera til nemenda sinna
heldur en barnaskólarnir. Unglingaskólar, kvennaskólar, gagn-
fræðaskólar, sérskólar allskonar, menntaskólar, háskóli, -— allir
eru þeir „æðri skólar“ í huga barnaskólanemans og aðstand-
enda hans. Og með nokkurn veginn óyggjandi vissu má full-
yrða, að miklum meiri hluta unglinganna og aðstandendanna
sé það hugleikið, að börnin geti haldið áfram námi i einhverj-
um þessara skóla. En hvort af því getur orðið og hvaða skóli
valinn er til framhaldsnámsins, því ráða oft atvik og ástæður,
langoftast fjárhagsástæður, sem hlutaðeigendum eru ósjálfráð-
ar, og því fer sem fer, að fjöldi manna lendir á „rangri hillu“.
Geri eg nú ráð fyrir, að sameiginlega heitið „æðri skólar“
grípi yfir alla skóla aðra en barnaskólana, vil eg fyrst taka
þetta fram: Það er nauðsynlegt, að nemendur í æðri skólana
séu ekki valdir á því stigi, sem nú er títt. Framlialdsnám ætti
að vera öllum opið, að barnaskólanámi loknu, og meira en
það — unglinganám œtti að vcra skyldunám, og liggja til þess
ýmsar ástæður.
Með hverju árinu, sem líður, verður það ljósara, að barna-
skólarnir geta ekki veitt unglingunum nægilegt veganesti út
lífið. Nýir og breyttir atvinnuvegir, rekstur þeirra á öðrum
grundvelli en áður tiðkaðist, breytileg viðhorf og óútreiknan-
leg straumhvörf, sem að óvörum og ósjálfráðu geta neytt inn
á'nýjar brautir o. s. frv., — allt bendir til þess, að þeir, sem
nú eru að byrja lífið, þurfi að vera færir í flestan sjó, hæfir
til að standast í ölduróti nýrra strauma, hvert sem þeir kunna
að bera. Eg efa, að mögulegt sé að þjálfa nemendur á barns-
aldri svo sem nauðsynlegt er, undir þá baráttu, sem framundan
virðist vera, enda er einmitt nú mjög rætt um framlenging
skólaskyldu hjá ýmsum þjóðum. Og eg fullyrði, að barnaskól-
ar vorir eru að þessu leyti sízt öðrum barnaskólum fremri. En