Kirkjuritið - 01.11.1958, Blaðsíða 37

KIRKJURITIÐ
419
stefnum og straumhvörfum á sviðum guðfrœðinnar á 19. öldinni og fram
á fyrsta og annan tug 20. aldarinnar, einkum i enskri og þýzkri guðfræði.
Hann átti i bókasafni sínu smærri og stærri guðfræðirit hinna ágætustu
guðfræðinga í Þýzkalandi. Las hann þessi rit gaumgæfilega af vísinda-
legum áhuga og var í mörgum greinum samþykkur niðurstöðum hinna
þjóðversku snillinga. En þar sem hann var sjólfur visindamaður að upp-
lagi og frábærlega dómbær gáfumaður, hafði hann hina þýzku guðfræði
fremur til hliðsjónar en að hann væri henni samþykkur í öllum grein-
um. Trúarþrek hans og trúareinlægni visaði honum fyrst og fremst veg-
inn á hinum torráðu guðfræðibrautum, og þann veg varð honum hin há-
spekilega guðfræði sverð og skjöldur i skoðanakönnuninni og starfinu
alveg sérstaklega.
Á námsárum mínum í guðfræðideild Háskóla Islands vildi það til í
einni kennslustund, að Jón Helgason prófessor fór að óminna okkur nem-
endur sína um að hætta ekki að lesa guðfræði, þegar við færum úr
Háskólanum. Við skyldum kaupa og lesa vönduð og sígild guðfræði-
ritverk. Því færi mjög fjærri, að allir íslenzkir guðfræðingar gerðu þetta,
en þeir væru samt til. Og í sambandi við þessi ummæli sagði hann okk-
ur frá þvi, að fyrir þrem árum hafi hann verið staddur í bókabúð í
Reykjavík og komið þar auga á vísindarit eftir frægan þýzkan guðfræð-
ing. Hefði sér strax leikið hugur á að eignast þessa ágætu bók, en þegar
til kom hafði bóksalinn pantað hana eftir beiðni og tilvísan séra Björns
Jónssonar í Miklabæ. Jón prófessor Helgason dáðist að þessu, að sveita-
prestur norður í landi skyldi fylgjast betur með útgáfu merkra guðfræði-
rita suður ó Þýzkalandi en guðfræðikennarar í Hóskóla Islands. En þegar
ég heyrði þetta, vissi ég undir eins, hvernig i þessu lá. Tveir Þjóðverjar,
sem oft höfðu gist í Miklabæ, J. C. Poestion og dr. Vogt, höfðu bréfa-
skipti við séra Björn. Þeir hafa sent honum merkustu skrár um útgófu
guðfræðirita í heimalandi sínu, svo að hann gæti valið úr og pantað að
eigin vild. En sama var. Séra Björn hafði skapað þarna svo fagurt for-
dæmi, að háskólakennari fann sig knúðan til þess að benda prestaefnum
sínum á það. Og ég, sem þekkti séra Björn mjög vel, verð að bæta því
hér við, að ég þekkti aldrei til annars en fagurra fordæma í öllum háttum
og athöfnum hans.
Séra Geir vigslubiskup Sæmundsson byrjar minningargrein um séra
Björn lótinn á þessa leið: „Það eru sumarhugsanir, sem vakna í sál minni,
þótt vetrarlegt sé út að líta, þegar ég leiði fram í hugann minningar
þær, sem ég á um séra Björn í Miklabæ. Svo bjartar eru þær og hlýjar,
— hafa allar á sér einkenni sumarsins.“ Siðar segir hann í þessari sömu