Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 211
211
guðs! Þá er þess og að gæta, að hvergi er íhaldssemin meiri
en i öllu því, er varðar guðsþjónustusiði, og menn vildu ekki
breyta neinu þar, ekki einu sinni leturgerð á handritunum.
Og enn kom hér til sú ástæða, að lesbækur þessar þurfti oft
að nota við guðsþjónustur að kvöldi eða næturlægi, þegar
l)irta var slæm, en á hinn hóginn nauðsynlegt að geta lesið
viðstöðulaust, en þá þótti stórstafaletrið yfirleitt skýrara. Eru
viða á þessum hókum hlettir eftir vax, sem dropið hefir, þeg-
ar kertum var haldið nærri hókinni, lil þess að lesarinn sæi til.
Um uppruna þessara leskafla er allt fremur óvist, enda
kemur það ekki við þessu máli, sem hér er um að ræða, nema
þá til þess að gefa hugmynd um það, hvað í þessum lesbók-
um er. Það er kirkjuárshugmyndin, sem auðvitað setur mót
á þetta allt.
Kirkjuárið var i rauninni tvennskonar, hreyfanlega kirkju-
árið og óhreyfanlega. Hreyfanlega kirkjuárið var svo nefnt,
af því að það færðist með páskunum. Það hófst á sjálfan
páskadaginn, en ekki með aðventunni eins og hjá oss. Þá var
lesið uppliaf Jóhannesarguðspjalls. En ólirevfanlega kirkju-
árið liófst 1. sept. og' har livern helgidag þess jafnan upp á
sama mánaðardag. Inn á það var raðað minning helgra
manna, og' var því starfi ekki linnt f}rrr en liver dagur átti
sinn helga mann. En auk þessara tveggja textaraða, varð svo
að sjá fyrir textum, er nota mátti við sérstök tækifæri, er ekki
var hægt að binda við ákveðinn dag', svo sem fagnaðarhátíð
vfir unnum sigri, hátíðaguðsþjónustu á vigsludegi kirkju,
iðrunarguðsþjónustu o. fl.
Textaraðir voru til fyrir alla sunnudaga og laugardaga
(sahhatsdaga). Er liald manna, að laugardags-textaröðin sé
yngri, og stafi það af því, að þar hafi verið textaröð úr Gamla-
testamentinu fju-st i stað. Síðan var smámsaman fyllt upp í
skörðin, þar til komnar voru textaraðir fyrir alla dag'a vik-
unnar, og' sjá menn þá, að það er ekki smáræðis efni, sem
þarf til þess að fylla allar þessar textaraðir.
Þannig var lesið á hreyfanlega árinu, að sjö vikur eftir
páska var lesið Jóhannesarguðspjall, og' það ekki aðeins
sunnudaga og laugardaga, heldur einnig alla vikudagana,
með örfáum undantekningum. Endaði það á hvítasunnudag.
Jafnldiða því var, að minnsta kosti framan af, lesin Postula-
sagan, því að lesa átti hæði guðspjall og' postula. Síðan var
lesið Matteusarguðspjall, í 16 eða 17 vikur, sunnudaga og
laugardaga, og var þvi lialdið áfram að upphafi óhreyfan-