Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 281
281
eftir fáum handritum af mörgum talsins, eða jafnvel eftir
einu handriti, ef það l)er af hinum. Það er því ekkert ann-
að en algild regla allra textarannsókna, sem W. og H. fylgja,
er þeir taka fá góð handrit fram jdir mörg léleg. Auk þess
viðurkenna þeir W. og H. alls ekki, að liér sé í raun og veru
um mikinn fjölda handrita að ræða. Þeir segja einmitt, að hér
sé um endurskoðun að ræða á textanum, og allur sægurinn
er þá missýning ein, því að öll handritin eiga rót sína að rekja
til eins handrits, þess, sem fyrst geymdi endurskoðaða text-
ann. En rangur texti getur ekki unnið sér neinn rétt við það
eitt, að mörg handrit eru gerð eftir honum.
Um þetta þarf ekki að deila. W. og If. hafa í þessu efni öll
rök textarannsóknanna með sér. Ef það er rétt, að N B-hand-
ritin sé svo miklu hetri en hin, þá er líka rétt að fara eftir
þeim. En þá þarf líka að sanna það, að þessi handrit heri af
liinum. Og þetta vígi reyndi Burgon að taka. Hann gerði
liarða árás á þessi tvö handrit. Þau væri, sagði hann, bæði
full af skekkjum og misritunum og væri gerð til þess að
smeygja inn ýmiskonar villutrú. Þau svifi í lausu lofti, því
að engin hönd virtist tengja þau við forntextann. Að þau
liefði geymzt, væri einmitt hezta sönnunin fvrir því, að þau
hefði þegar í stað fengið svo illt orð á sig, að enginn hefði
viljað nota þau. Þeim hefði verið lient á einhvern afvikinn
stað, og þar hefðu þau svo legið. Vatikans-liandritið sagði
liann að hlásið hefði verið upp í þessi ósköp til þess, meðal
annars, að sýna, hve páfastóllinn væri merkilegur, að eiga
slíka dýrgripi.
Aftur á móti væri dómur W. og H. um sýrlenzka textann
ekkert annað en uppspuni. Þeir liefði ekki getað hent á nema
ein 8 dæmi um viðhætur eða samdrátt, og yfirleitt væri dóm-
ur þeirra miðaður við „neologiska" textann, þannig að öll
frávik frá lionum væri dæmd textaskekkjur, í stað þess að
skekkjurnar væri einmitt hjá honum sjálfum.
Þessi duglega árás strandar þó á tvennu, sem sé hæði á
„innri“ og „ytri“ reglum textarannsóknanna. Ef reglur þær
um afhakanir texta, sem lýst liefir verið liér að framan eru
á annað horð nokkurs virði, og þær eru nú al-viðurkenndar
af öllum vísindamönnum, hvort sem þeir fást við Nýja-testa-
mentisrannsóknir eða aðrar textarannsóknir, þá her texti
N og B handritanna öll merki frumlegri texta en hin liand-
ritin. Að vísu eru margar ritvillur í þessum handritum, og
neitar því enginn. En texti þeirra her allur á sér frumlegri
36