Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 255
255
sögunni er þannig, að við endi þess er skrifuð klausa, með
annari rithönd, og er liægt að segja með vissu, að hún er frá
miðri 4. öld. Sjálft liandritið er þá eitthvað eldra, og er því
með elztu biblíuhandritum. En annars er ótrúlega erfitt að
segja með vissu um aldur koptískra handrita vegna þess, hve
lítið menn vita enn um rithendur á koptísku frá ákveðnum
tímum. En heztu fræðimenn halda, að mjög mikið af þessum
hrotum af sahidísku þýðingunni sé frá 300—800. Eru þá elztu
handritabrotin sennilega hér um hil frá því er þýðing þessi
var gerð.
Texti þessarar þýðingar þykir afar merkilegur, að sumu
lejTti einhver sá bezti, sem til er. Honum ber yfirleitt vel sam-
an við B-textann, en þó verður einnnig vart líkingar við
D-textann og forn-latnesku þýðingarnar. Ber meira á þessu
í Mark. og Lúk. lieldur en í Matt. og Jóh. Halda sumir, að
þýðingin sé upphaflega mjög skvld forn-latn. þýðingunni, og
hafi guðspjöllin þá verið í þeirri röð, sem þar tíðkast. En
svo hafi hún verið endurskoðuð eftir hinum textanum, en
endurskoðandinn tekið að trénast upjj á starfinu, þegar hann
hafði lokið Matt. og Jóh., svo að meira fór að verða eftir af
D-lesháttunum. En merkilegt er það, að þar sem þessari þýð-
ing her saman við D eða forn-latn., kemur ekki, eða varla,
fjTÍr, að um viðauka sé að ræða við N B-textann. Sé um við-
auka að ræða, eru þeir nálega aldrei eins. Ráða menn af
þessu, að hér sé um sérstaklega hreinan texta að ræða og að
ef þessi texti væri til í upprunalegri mvnd sinni, þá myndi
þar vera nálega hreinn frumtextinn. Eins og er, gerir hann
ómetanlegt gagn, er velja skal milli leshátta.
Bohairíska þýðingin.
Þar sem boliairiska mállýzkan varð kirkjumál koptísku
kirkjunnar og var auk þess alltaf tunga þeirra hókhneigðu,
er ekki furða, þótt til sé meira af Nýja-testamentis handrit-
um á lienni en öðrum egipskum mállýzkum. Enda er það
svo. Að visu mun ekki neitt eitt handrit vera til af öllu Nýja-
testamentinu, en það er á hinn hóginn margsinnis til allt. I
skrá, sem þó gerir ekki þá kröfu að hafa allt, eru talin 36
handrit af guðspjöllunum, 18 af Post. og bréfunum og 10 af
Opinb. Auk þess mikið af lesbókum. Opinberunarbókin var
vfirleitt ekki skrifuð með hinum N.-t. ritunum. Fá af þessum
handritum eru gömul. En þau eru samt góð. Því að það var sið-
ur þar í landi, að skrifa handritin upp vel og vandlega, helzl