Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 242
242
hygli í vísindaheiminum. A liandriti þessu .voru sögur af
kvendýrlingum. En undir þessu letri tók Mrs. Lewis Smitii
eftir öðru letri, og komst að raun um, að það var sýrlenzk
þýðing af guðspjöllunum. Tók hún myndir af handritinu og
]>ar undir hálærðustu menn, er lieim kom, og þóttust þeir
sjá, að liér væri stórmerkilegt handrit. Yoru gerðir út leiðangr-
ar til þess að rannsaka ritið. Hefir Mrs. Lewis Smith hvað
eftir annað rannsakað það og gefið út auknar og endurbætt-
ar útgáfur. Munu alls og' alls liafi fundizt 142 Llöð, og vantar
þá ekki nema 17 hlöð. Allt liandritið hefir loks tekizt að lesa,
sumpart með því að beita efnafræðinni til hjálpar. Næst þá
mjög' mikið af texta guðspjallanna, vantar aðeins fá vers
liingað og þangað. Handritið, sem kallað er sýrlenzka Sínaí-
handritið (skammstafað hér sýr. Sín.) er i fremur smáu
hroti, og' er skriftin ofan á þannig', að þegar hún snýr rétt,
er forna letrið á höfði. Ýmsir lesliættir vöktu þegar afar mikía
eftirtekt, og sýndu, að liandrit þetta myndi vera mjög sér-
kennilegt og' fornt, enda mun það vera talið frá 4. öld. Síð-
ari textinn er árfærður 778.
Bæði þessi handrit hafa talsvert efni sameiginlegt, og má
því gera samanburð á þeim. Kemur þá i ]jós, að þau eru
langt l'rá því að vera samhljóða. En þó eru líkingaratriðin
nógu mikil til þess, einkum ef liandritin eru á liinn hóginn
borin saman við Pesliitta, að talið er vist, að þau muni bæði
ciga rót sina að rekja til sömu þýðingarinnar eða sama upp-
runans á einhvern liátt. Er algengast að líta svo á, að sýr.
Sín. sé eldri, án þess þó að sýr. Cur. sé frá þvi komið eða
háð því. Þau eru alveg óliáð livort öðru, en sýr. Cur. virðist
tákna síðara stig' í þróuninni, þar sem áhrifin frá Peshitta
eru meiri. Sýr. Sin. er t. d. í samræmi við elztu grísku liand-
ritin i því, að það hefir engan endi á Mark., en aftur á móti
liefir sýr. Cur. lengri endinn.
Vísindamenn virðist nú liallast helzt að þeirri skoðun, að
til liafi verið mjög forn sýrlenzk þýðing á guðspjöllunum,
ef til vill gerð af Palut, biskup i Edessa,1) um 200, og' sé hæði
þessi handrit af henni, Sín. eldri og Cur. yngri. Textinn er
að vísu i megindráttum ekki óskyldur Diatessarón, „vest-
rænn“, en þó hallast menn frekar að því, að það sé ekki sami
textinn. Diatessarón muni styðjast við textann, sem við
gekkst í Rómaborg á 2. öld, en forna sýrlenzka þýðingin
muni frekar vera gerð eftir þeim texta, sem var notaður í
1) Sjá bls. 84.