Morgunblaðið - 06.12.2008, Blaðsíða 33

Daglegt líf 33
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2008
fjölskyldan tilheyrðum efri millistétt, bjugg-
um í stóru einbýlishúsi með tvöföldum bílskúr
og sundlaug í bakgarðinum. Þegar ég var tíu
ára varð pabbi, sem var byggingaverkfræð-
ingur, gjaldþrota og við misstum allt. Pabbi
hvarf og mamma fór með okkur börnin til Ís-
lands. Við fluttum inn í pínulitla íbúð sem
bærinn leigði okkur á Faxabraut 22 í Kefla-
vík. Þetta var ekki slæmt fyrir okkur börnin
en erfitt fyrir mömmu í byrjun. Eftir þetta
varð manna mjög stór og merkileg kona af því
hún hafði farið í gegnum þrengingar og
þroskast af þeim.
Þegar ég var þrítugur fór ég að vinna fyrir
mér sem götusöngvari. Á vetrum bjó ég
ásamt konu og börnum í íbúð en strax í maí
fluttum við í húsbíl og vorum þar fram í sept-
ember. Ég borgaði ekki rafmagnsreikning og
borgaði ekki skatt. Þannig lifði ég í fimm ár,
átti ekki neitt og skuldaði ekki neitt. Á hverj-
um degi fór ég út á götu og spilaði og pening-
arnir sem ég fékk nægðu fyrir mat þann dag-
inn. Þetta var einfalt og dásamlegt líf. Eins og
eilíft sumarfrí. Í dag á ég hús með bankanum
mínum, ég borga af því til bankans í hverjum
mánuði eins og ég sé að borga leigu. Þegar
menn eru með hús og bíl á lánum þá eru þeir
orðnir hálfgerðir þrælar í þjóðfélaginu.“
Slæmar fyrirmyndir
Það er mikil reiði í þjóðfélaginu út af efna-
hagsástandinu og vegna þess hversu útrás-
arvíkingarnir lifðu hátt og skildu svo eftir sig
sviðna jörð. Hvað finnst þér að fólk eigi að
gera. Á það að leyfa sér að vera reitt eða á það
að taka hlutunum með jafnaðargeði?
„Þegar ég var yngri fór fólk leynt með það
ef það átti mikið meira en aðrir. Það skamm-
aðist sín meira að segja svolítið fyrir það. En
á þeim góðæristíma sem nú er nýlega lokið
spratt upp fullt af ungum spútnikum sem
voru ófeimnir við að grobba af eigin ágæti.
Þeir opinberuðu gríðarlegan hroka og sjálfs-
ánægju. Hér áður fyrr þótti ekki fínt að
grobba af eigin ágæti en skyndilega áttu
menn að vera ánægðir með sjálfan sig og ber-
ast á. Litlu bankastrákarnir keyrðu um á
Range Rover og gengu um í röndóttum jakka-
fötum eins og Björgólfur Guðmundsson. Þetta
urðu nýju lífsgildin. Krakkar í grunnskóla
vildu ekki lengur verða slökkviliðsmenn eða
löggur heldur verðbréfaspekúlantar og græða
á tá og fingri og keyra um á lúxusjeppum og
fara á milli landa í einkaþotum. Þetta eru
slæmar fyrirmyndir fyrir æskuna. Vonandi
breytist þetta núna. Græðgina ætti að flokka
sem sjúkdóm, alveg eins og alkóhólisma,
þunglyndi og aðra geðsjúkdóma.
Ég get ekki sagt fólki hvað það á að gera.
En ég get sagt hvað við eigum að gera til að
losna við að upplifa þetta ástand aftur. Við
eigum að auka andlega velmegun, meðtaka
þau almennu siðferðisgildi sem okkur voru
kennd í æsku og fara eftir þeim. Við eigum að
hlúa að þeim sem standa höllum fæti í lífinu
og losa okkur við eigingirnina. Við fylgdum
frjálshyggjunni of lengi. Þeir sem aðhyllast
frjálshyggjuna eru menn sem aðhyllast
glundroða og kaos. Þar hugsar hver um sig.
Andleg velmegun er andstæða frjálshyggju.
Ástæðan fyrir hruninu sem við höfum upp-
lifað er að við vörpuðum siðferðisgildum fyrir
borð. Um leið komumst við í andlega kreppu.
Við þráum sennilega öll að vera andlega
þroskuð og vel gefin. En til að geta verið and-
lega þroskaður þarf maður að fara í gegnum
hremmingar. Það er hluti af lífinu. Þær
þrengingar sem við Íslendingar eigum von á
og mikið er talað um eru því kannski byrjun á
einhverju góðu.“
Morgunblaðið/Kristinn