Morgunblaðið - 06.12.2008, Blaðsíða 30

30 FréttirERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2008
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
HAMINGJAN er smitandi, smitast milli vina,
nágranna, systkina og maka líkt og flensa, sam-
kvæmt viðamikilli rannsókn vísindamanna við
Harvard-háskóla og Kaliforníuháskóla.
Rannsóknin byggist á gagnagrunni umfangs-
mikillar hjartarannsóknar sem staðið hefur í
nokkra áratugi og er kennd við bæinn Fram-
ingham í Massachusetts. Nýja rannsóknin náði
til 4.739 manna sem svöruðu spurningum vís-
indamanna á árunum 1983 til 2003.
Rannsóknin bendir meðal annars til þess að
líkurnar á því að fólk sé hamingjusamt aukist um
15,3% að meðaltali við það eitt að umgangast
hamingjusaman mann. Hamingjusamur vinur
vinar eykur líkurnar um 9,8% að meðaltali og
jafnvel vinur systur nágrannans getur aukið
hamingjulíkurnar um 5,6%. Hamingja vinnu-
félaga virðist hins vegar ekki hafa áhrif á það
hvort fólk er hamingjusamt.
Skýrt er frá niðurstöðum rannsóknarinnar í
grein í breska læknatímaritinu BMJ sem kom út
í gær.
„Rannsókn okkar sýnir að hamingja vinar vin-
ar hefur meiri áhrif á það hvort fólk er ham-
ingjusamt en umtalsverð launahækkun,“ sagði
James Fowler, stjórnmálafræðingur við Kali-
forníuháskóla, annar af höfundum greinarinnar.
Hamingjan smitast milli manna
Þeir sem eiga hamingjusama vini, ættingja og nágranna eru mun líklegri til að vera
hamingjusamir sjálfir samkvæmt viðamikilli rannsókn vísindamanna í Bandaríkjunum
Í HNOTSKURN
» Hamingjusamur vinur,sem býr í minna en 800
metra fjarlægð, eykur lík-
urnar á hamingju þinni um
42%, en aðeins um 22% ef
fjarlægðin er þrír km.
» Hamingjusöm systkiniauka líkurnar á hamingju
um 14% ef þau búa í minna en
1,6 km fjarlægð.
» Hamingjusamur makieykur líkurnar um 8%.
» Nágranni í næstu íbúðeykur líkurnar á ham-
ingju um 34% en aðrir ná-
grannar hafa ekki áhrif.
Hamingjufólk Rannsókn hefur leitt í ljós að maðurinn er ekki bara sjálfur sinnar hamingju smiður.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
LÍK 30 manna fundust í Mexíkó í
fyrradag og í borginni Tijuana voru
37 manns myrtir um síðustu helgi. Á
einu ári hafa um 4.500 manns fallið í
valinn og ófáir verið afhöfðaðir. Í
Mexíkó geisar blóðugt stríð og
grimmdin og miskunnarleysið eiga
sér varla neina hliðstæðu.
Mexíkó er orðið að mestu miðstöð
eiturlyfjasmygls í heiminum. Kók-
aínið, sem framleitt er í Suður-
Ameríku, einkum Kólumbíu, er ekki
lengur flutt um Karíbahaf til Banda-
ríkjanna, sem eru helsti markaður-
inn, heldur með sérbyggðum hrað-
bátum til Mexíkó. Áætlað er, að
eiturlyfjahringarnir velti rúmlega
3.000 milljörðum ísl. kr. á ári.
Morð og manndráp víða um heim
vekja athygli en í Mexíkó er svo
komið, að landsmenn sjálfir eru að
verða ónæmir fyrir daglegum frétt-
um um dauða tuga manna, oft sak-
lausra borgara, karla, kvenna og
barna, og ósjaldan hefur fólkið verið
hroðalega pyntað og höfuðin höggv-
in af. Fyrir tveimur árum olli það
hneykslun og reiði þegar höfðum
fimm manna var kastað inn á dans-
gólf í ríkinu Michoacan en nú þykir
slíkt varla tiltökumál.
Barist á mörgum vígstöðvum
Stríðið stendur annars vegar á
milli lögreglunnar og hersins og hins
vegar milli eiturlyfjahringanna. Þar
við bætist síðan, að eiturlyfjahóp-
arnir eiga í blóðugu stríði sín í milli.
Þegar Felipe Calderón tók við for-
setaembættinu fyrir tveimur árum
setti hann 30.000 hermenn í það eitt
að kljást við glæpahringana og
margir foringjar þeirra hafa verið
handteknir og sumir framseldir til
Bandaríkjanna. Það hefur svo aftur
valdið því, að samtökin hafa brotnað
upp í minni hópa, sem berjast um yf-
irráðin. Önnur ástæða fyrir átök-
unum á milli glæpagengjanna er, að
metamfetamín er farið að veita kók-
aíninu harða samkeppni á Banda-
ríkjamarkaði. Eru sum gengin tekin
til við sölu á því og þar með farin að
grafa undan kókaínsölunni. Að síð-
ustu má nefna þá skýringu á við-
bjóðnum og grimmdinni, að liðs-
menn glæpahópanna eru oftast
sjálfir útdópaðir við morðverkin.
Farnir að sakna „einræðisins“
Margir óttast, að eiturlyfjastríðið
í Mexíkó sé farið að ógna lýðræðinu í
landinu. Spilling er þar rótgróin, í
stjórnkerfinu, lögreglu og her, en á
70 ára valdaskeiði PRI, Stofn-
anabundna byltingarflokksins, virt-
ist þó aldrei vera hætta á beinu
stjórnkerfishruni. Það breyttist þó
þegar hann hrökklaðist frá völdum
og dyrnar opnuðust fyrir miklu fleiri
flokka en áður. Þá sáu eiturlyfjabar-
ónarnir sér leik á borði og tóku að
styðja ákveðna flokka og frambjóð-
endur á laun og kaupa eða múta sér
þannig leið inn í innstu kima stjórn-
kerfisins.
Þessi þróun er kjósendum í
Mexíkó mikið umhugsunarefni og
það birtist í því, að í hverri könn-
uninni á fætur annarri rýkur upp
fylgið við PRI, hinn gamla einvalds-
flokk, sem svo má kalla.
Eiturlyfin ógna Mexíkó
 Stórstyrjöld með miklu mannfalli geisar í landinu og grimmdin á varla sinn líka
 Kjósendur horfa með söknuði til þess tíma er einn flokkur fór með öll völdin
KOMIÐ hefur í ljós við rann-
sóknir, að neysla bláberja bætir
minnisgetuna og hún getur því
skipt máli við meðhöndlun sjúk-
dóma á borð við Alzheimers.
Vísindamenn við háskóla í Read-
ing á Englandi komust að því að
bláber og aðrir ávextir ríkir af
svokölluðu flavín ynnu ekki aðeins
gegn sindurefnum í frumunum,
heldur virkjuðu þau þann hluta
heilans sem stjórnar námi og
minni.
Dr. Jeremy Spencer, einn vís-
indamannanna, sagði, að rann-
sóknin sýndi fram á hollustu blá-
berja en þau eru auk annars talin
bæta sjónina, einkum nætursjón. Í
síðasta stríði voru bláber fastur
kostur margra herflugmanna.
svs@mbl.is
Bláber eru
góð við
minnisleysi
VEGNA samdráttarins í efnahags-
lífinu um allan heim hefur olíu-
verðið snarlækkað og er því spáð,
að sú þróun muni halda áfram á
næsta ári en snúast við á síðara
misseri þess.
IEA, Alþjóðaorkumálastofnunin,
hefur skorið niður fyrri spá sína
um eftirspurn eftir olíu og banda-
ríski bankinn Merrill Lynch spáir
því, að í mars og apríl, þegar eft-
irspurnin er jafnan minnst, muni
verðið jafnvel fara niður í 25 doll-
ara fatið. Er þá gert ráð fyrir því,
að efnahagssamdrátturinn nái líka
til Kína.
svs@mbl.is
Olíuverðið
á niðurleið
TÍUNDI hver Dani sem þarf að
leggjast inn á sjúkrahús sýkist þar
af einhverri bakteríu eða veiru. Nú
hefur verið lagt til að þrifnaður á
sjúkrahúsunum verði tekinn gagn-
gerðrar endurskoðunar.
Í dönskum fjölmiðlum segir að
það sé ekki nema fyrir hraustasta
fólk að gista danskt sjúkrahús og
jafnaðarmenn á þingi segja að það
sé ótækt að fólk þurfi að hafa
áhyggjur af því að vera meðal
þeirra 10% sem smitast á spít-
alanum. Hafa þeir lagt til að reglur
um þrifnað verði yfirfarnar og
einkum þar sem staðan er verst.
svs@mbl.is
10. hver smit-
ast á spítala
Hvernig eru eiturlyfin flutt til
Bandaríkjanna frá Mexíkó?
Að mestu leyti falin í varningi, sem
þangað er fluttur en viðskipti milli
landanna hafa stóraukist vegna
NAFTA-fríverslunarsamningsins.
Hvar er ástandið verst í Mexíkó?
Líklega í borginni Juárez. Hún er rétt
sunnan við bandarísku landamærin
og skammt frá bandarísku borginni
El Paso, sem er næstfriðsamlegasta
borg í Bandaríkjunum. Á þessu ári
hafa verið framin 15 morð í El Paso
en í Juárez eru þau orðin hvorki
meira né minna en 1.300 það sem af
er árinu.
S&S
ÁRLEG pílagrímsferð múslima (hajj) til heilögu borgarinnar Mekka hefst í
dag og stendur hún í fimm daga. Hajj er ein af fimm stoðum íslams og er
öllum múslimum sem efni og heilsu hafa til ætlað að fara í slíka ferð a.m.k.
einu sinni á ævinni. Í ár er búist við metfjölda pílagríma til Mekka og hafa
yfir 100.000 öryggisverðir verið kallaðir til starfa til að varna troðningi
eða óeirðum þegar um þrjár milljónir manna safnast saman. jmv@mbl.is
Reuters
Gengið í kringum Ka’aba í Mekka